Geçmişte bireyin toplumsallaşmasında en aktif kurumlar anne-baba,arkadaş kümeleri ve öğretmenlerdi.Çağımız çağdaş toplumlarında ise bilhassa,radyo,tv,sinema ,bilgisayar,dergi ve gazete dolaylı yoldan toplumsallaşma sürecini etkileyen güçlü kitle bağlantı araçlarıdır. Tv, gazete ve bilgisayar bunlar ortasında en etkinlerindendir. Günümüzde insanlar tv den ve bilgisayardan gördükleri ve radyodan işittikleri âlâ bir hayat biçimi ve toplumun siyaseti hakkında bilgi sahibi olmakta, diğerlerine olan tavırlarını bunlara nazaran ayarlamaktadırlar. Öbür bir yaklaşımla radyo,tv,gazete ve bilgisayar kısaca medya insanın dünya görüşünü,tutum ve davranışlarını etkilemekte ve geri bildirimler ile insanları muhakkak bir yolda değiştirmektedir.Her birimizin gözlemlediği gibi tv de gösterilen reklamların,çocuklar üzerindeki tesirleri yadsınamaz. Birebir biçimde yetişkin toplumsallaşmasında da bu etmenin rolü çok kıymetlidir.
Bu kitle bağlantı araçlarından olumlu/olumsuz manada en çok etkilenen kesim ise çocuklardır. Başta bilgi edinme, öğrenme ve irtibat olmak üzere birçok yararı olan bilgisayar ve internetin bilhassa çocuklar üzerinde fizikî, toplumsal ve ruhsal tesirlerinin yanında birçok tehlikeler içerdiği de göz gerisi edilemez bir gerçektir.
Yapılan araştırmalarla, medya araçlarının çocukların fizikî, ruhsal, toplumsal gelişmelerini olumsuz etkilediği uzmanlar tarafından belirtilmektedir.
Fiziksel tesirleri:
Saatlerce televizyon ve bilgisayar karşısında hareketsiz oturan çocuklarda vücut gelişiminin sıhhatsiz ve yetersiz olmasıdır.
Bu hareketsizliğin verdiği huzursuzluk ve sonlu ruh hali oluşturmasıdır.
Göz rahatsızlıkları, beslenme hazım bozuklukları ve mide ağrıları.
Kalp atışlarında olağandışı derecede hızlanma.
Psikolojik Tesirleri;
Çocuklarda internet kullanımının ve kullanamamanın getirdiği gerilim ve tasaya yol açmaktadır. Bir mühlet sonra kimi çocuklarda içine kapanıklılık. Uyku rahatsızlıkları ve kabuslar görülebilir. Daima şiddet içerikli yayın ve oyunlara maruz kalan çocuklarda saldırganlık davranışında artma kelam hususudur.
Televizyon kitle irtibat araçları ortasında aktifliği en fazla ve yaygın olandır. Evde TV nin açık kalma müddetinin 1 ile 18 saat ortasında değiştiği ülkemizde çocuğun zihinsel dünyasının ve kültürünün inşasında televizyon küçümsenemeyecek bir ehemmiyete sahiptir.
Eskiden yalnızca oturma odalarında olan televizyon artık yatak odalarına, çocuk odalarına ve mutfaklara kadar girmiş cümbüş ve irtibat aracı olan bilgisayar artık çocuklarımız için bir vazgeçilmez haline gelmiştir.
Türkiye’de Okuma ve İzleme Oranları
Dergi okuma oranı % 4
Kitap okuma oranı % 4,5
Gazete okuma oranı % 22
Radyo dinleme oranı %25
Televizyon izleme oranı %94
Televizyon ve şimdilerde internet, çocukların dünyasında besbelli değişimler yaratmıştır. Lakin en değerlisi, çocukların kimi vakit kendi istekleri ile kimi vakitte yetişkinlerin izleme tercihleri nedeniyle karşı karşıya kaldıkları çeşitli medya içerikleri, çocukları yetişkinlerin başa çıkmada zorlandıkları bir dert dünyasına taşımaktadır.
Televizyon aracılığıyla, daima tekrarlarla sunulan ve ekseriyetle dert uyandıran haber içeriklerine ve imgelere kolektif olarak maruz kalınmaktadır. Bunların çocuk psikolojisi üzerindeki tesiri yetişkinlere kıyasla çok daha fazladır.
İnternet Bağımlılığı
Günümüzde internet, bir bilgi ve bağlantı kaynağı olmanın ötesinde, kimi şahıslar için “bağımlılığa” dönüşmüş durumdadır. Birçok kişi, gerçek dünyada karşılığını bulamadığı tutkuları ve tutsaklığı sanal dünyada yaşamaktadır.
İnternet Bağımlılığının Belirtileri
Online (internete bağlı) değilken, internette yapılan aktivitelerin hayalinin kurulması
İnternet kullanımının artan oranlarda devam etmesi
İnternette planlanandan daha fazla vakit geçirilmesi
İşteki ya da okuldaki başarıda düşme görülmesi
Sosyal münasebetlerde kopma yaşanması
İnternet kullanımı hakkında aile ya da arkadaşlara palavra söylenmesi
İnternetin günlük hayattaki sorunlardan kaçmak için bir araç olarak kullanılması
Aileler kendilerine şu soruları sormalılardır;
Çocuğumuzun hangi dizileri sevdiğini biliyor muyuz? Ve biz o dizileri tanıyor muyuz?
Televizyondaki reklâmlar ve pazarlama siyasetlerine karşı tavrımız nedir?
Sakıncalı programları fark edebiliyor muyuz? Fark ediyorsak ne üzere tedbirler alıyoruz?
Medya çocuklarımızın günlük ömrünün değerli bir kesimi mı? Öyleyse günlük ömrünün küçük bir modülü durumuna nasıl getirebiliriz? Ve onlara öteki hangi alternatifler sunabiliriz?
Çocukların uzun vadeli ve bilinçsiz medya araçları kullanmalarına karşı neler yapılabilir?
Anne babalar vakit zaman televizyonu ve bilgisayarı kapatabilmelidir.
TV programları seçilerek izlenmelidir.
Anne babalar, çocuklardaki saldırganlık yansılarını harekete geçiren ya da onları çok uyaran ve toplumsal kıymet yargılarını değiştirmeye sebep olan dizileri izlemelerine mahzur olunmalıdır. Bunu yapamazlarsa programı çocukla bir arada izlemeleri ve daha sonra program hakkında kısa bir söyleşi yaparak âlâ ve makûs yanları lisana getirilmeleri desteklenmelidir.
Çocukların TV programlarına eleştirel bakmaları öğretilmeli, yani şuurlu bir medya araçları kullanıcısı olmalarına yardımcı olunmalıdır.
10 yaşın altındaki çocuklar interneti kullanırken büsbütün anne baba nezaretinde olmalı.
Çocukların internette ne kadar vakit harcayabileceği sınırlanmalı.
İnternet ilişkisi bulunan bilgisayarın çocuğun odasında değil,bir ortak kullanım alanında olmalıdır.
İnternette çocuğun girebileceği sitelerin inançlı olup olmadığı anne baba tarafından denetim edilmeli ve çocuğa internette hiçbir vakit ferdî bilgilerini paylaşmaması gerektiği öğretilmelidir.
Çocuğa internette okuduğu her şeyin gerçek olmadığı hatırlatılmalıdır.
