Editör: Erkavim Yıldırım
Fazla uyku alınması durumunda da yorgunluk ve sersemlik hali hissedilebilir. Uyku kişinin ruh hali ile kontaklı. Bu nedenle fazla ya da az uyumanın nedeni ruhsal olabiliyor.
UYKUNUN FAYDALARI NELER
Protein sentezi artar,
Büyüme hormonu salgılanır
Solunum, sirkülasyon ve iskelet sistemi faaliyetleri revize edilir,
Depresyon riski azalır
Stres denetimi sağlanır,
Hafıza güçlenir, dikkat dağınıklığı riski azalır,
Bağışıklık sistemi güçlenir, sık hastalanma önlenir,
KAÇ SAAT UYUMALI?
Bebekler: 12-15 saat
Çocuklar: 9-11
Yetişkinler: 7-9 saat
Yaşlılar: 7-8 saat
ÇOK AHENGE HASTALIĞI NEDİR
Hipersomnia ya da hipersomnolens, yaş aralığına nazaran kişinin kâfi ölçüde uyku almasına karşın kendini yorgun ve halsiz hissetmesi buna bağlı gün içerisinde uyku atakları geçirmesine sebep veren nörolojik bir hastalık.
Hipersomnia hastaları, gece boyunca deliksiz ve en az 7 saat uyusalar dahi gün içerisinde gelişen uyku halini denetim edemez ve ağır bir ahenge isteğiyle karşı karşıya kalırlar. Buna bağlı olarak günlük hayattaki aktiviteleri yapmak neredeyse imkânsız bir hale gelir. Bu durum kişinin iş, eğitim ve özel hayatını olumsuz tesirler. Rutin işlerle başa çıkamayan bireyler, kendilerini yetersiz hissedebilir ya da çok ahenge muhtaçlığı çektikleri için toplumdan soyutlanabilirler. Bu cins ihtimaller göz önünde bulundurulduğunda hastanın ruhsal açıdan berbat etkilenmesi kaçınılmazdır. Hem fizikî hem de ruhsal olarak insanların hayat kalitesini bozan hipersomnia üç formda nüksedebilir. Bunlar:
İdiopatik Hipersomnia: Çoklukla 25 yaşından evvel başlar ve kronik olarak seyreder. İdiopatik tıp hipersomnia olan hastalar, geceleri gerektiğinden fazla uyumaktadır. Bu uyku, fazla olmasına karşın dinlendirici olmaktan uzaktır hatta kişinin uyandığında kendisini daha yorgun hissetmesine sebep olur. Hastalar bu yorgunlukla birlikte, gece ne kadar çok uyumuş olsalar dahi gün içinde yine ahenge gereksinimi duyarlar.
Periyodik (Kleine-Levine Sendromu): Çoklukla genç yaştaki erkeklerde görülür. Etiyopatogenezi çözülememiştir ancak hastalık kendini gelişen mental bozukluklar, hiperfaji ve hiperseksüalite üzere davranış bozuklukları ile karakterize eder. Çok ahenge isteğine sebep olan bu hastalık yılda birkaç defa tekrar eder. Sendrom, ataklar halinde seyreder ve 2-3 hafta içerisinde kaybolur.
Narkolepsi: Ekseriyetle 20li yaşlarda cinsiyet ayrımı gözetmeksizin insanları etkileyen bir tıp uyku bozukluğudur. Tıpta nedeni kesin olarak çözülmemiştir lakin REM uykusunu düzenleyen bir nörokimyasal olan hiproketinin az salgılanması durumunda bu hastalığın ortaya çıktığı öngörülmektedir. Narkolepsi, bireylerin uyku atağı geçirmesine hatta halüsinasyon görmesine sebebiyet vermektedir. Bu hipnogojik halüsinasyonlar, uykuya dalış ve uyanış esnalarında görülen, kabusa benzeyen ancak kişinin gördüklerini büsbütün gerçek sandığı bir durumdur. Hastaların semptomları günden güne artar ve uyku paralizisi yaşarlar. Bu kişinin uyanma esnasında kısa periyodik konuşma kabiliyetini yitirmesi ya da hareket edememesi durumudur. Büsbütün nörolojik sistemi tesiri altına alan bu hastalık, kişiyi fizikî ve ruhsal olarak büyük bir hasara uğratır ve tedavi edilmediği takdirde katapleksiye sebep olur. Katapleksi, kişinin şuurunu kaybetmeksizin, aniden yere düşmesine yol açan, apansız gelişen bir kas parezisidir. Apansız gelişen hüzün, sevinç yahut dehşet üzere his durumlarıyla birlikte gözlenir.
HASTALIĞININ TEDAVİSİ VAR MI
Hastalığın kesin bir tahlili yoktur, kronik olarak seyreder. Genel olarak hastaların ömür şekli değişikliği sağlanır. Bunun dışında rastgele bir ilaç tedavisi yapılmaz lakin semptomları hafifletme prosedürü, hastaların bulgularının sebebine nazaran değişkenlik göstermektedir. Şayet depresyon, anksiyete yahut bipolar üzere his durum bozukluklarından ötürü gelişmiş ise uygun bir ruhsal tedavi ve antidepresan kullanımıyla bu sebep ortadan kaldırılır. Kişi ağır bir ilaç kullanıyorsa, hipersomnia yan tesiri görüldükten sonra hekimiyle görüşüp ilaç dozajını tekrar planlar.
