Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Maliye siyaseti, yapısal ıslahatlar, sektörel siyasetler birçok boyutuyla enflasyonla uğraş etmeyi sürdüreceğiz ve enflasyonu çok daha makul düzeylere taşıyacağız.” dedi.
Yılmaz, CNN Türk televizyonunda soruları yanıtladı, gündeme ait değerlendirmelerde bulundu.
“Alım gücünü arttırmak için şok önlem diyebileceğimiz ya da birinci anda çalışanları, dar gelirleri rahatlatabilecek önlemlerimiz olacak mı?” sorusu üzerine Yılmaz, en düşük emekli maaşını 7 bin 500 liraya çıkardıklarını, geçen yıl minimum fiyata iki sefer artırım yaptıklarını anımsatarak bu istikamette kimi önlemler aldıklarını ve buna devam ettiklerini söyledi.
Temmuz ayında minimum fiyata yapılacak orta artırım için görüşmelerin başladığını anımsatan Yılmaz, “Temenni ederiz ki bu üçlü görüşmeler bir uzlaşmayla, ortak anlayışlı sonuçlansın. Müzakereler yapılıyor şu anda. Bu müzakereler temmuz ayı içinde bitecek ve minimum fiyatta satın alma gücünü müdafaaya, enflasyona ezdirmemeye dönük bir yaklaşım sergileyeceğiz.” dedi.
Yılmaz, memur ve emekli maaşlarında düzenlemeler yapılacağına değinerek Hazine ve Maliye, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik bakanlıkları ile Strateji ve Bütçe Başkanlığının bu bahiste çalışma yaptığını bildirdi.
Asgari fiyat konusunda 500 dolar düzeyinde bir sayının söylem edildiğinin hatırlatılması üzerine Yılmaz, “Biz TL konuşmak durumundayız. Buradaki temelimiz şu, çalışanlarımızı enflasyona hiçbir biçimde ezdirmemek. Bu bizim ana unsurumuz ve mümkünse büyümeden, kalkınmadan bu kısımlara refah hissesi vermek.” sözlerini kullandı.
Yılmaz, “İşverene dayanak sürecek mi?” sorusuna “Bütün bu müzakerelerin sonucunda göreceğiz bunları. Lakin şunu söyleyebilirim, biz her vakit hükümet olarak çalışanlardan yana olmuşuzdur. Ancak patronların de korkularını dikkate almak durumundayız.” karşılığını verdi.
Asgari fiyat görüşmelerinin bayram öncesi sonuçlanmasına yönelik soru hakkında Yılmaz, “Zannetmiyorum doğrusu. Bu müzakereler muhakkak bir süreç alacaktır. Değişik konumlar doğal bir formda personel tarafı farklı bir şey diyecektir, patron farklı söyleyecektir. Burada iktisattaki gelişmeler kesinlikle masaya yatırılacaktır. İki taraf da argümanlarını koyacaktır ortaya. Temenni ederiz ki bir orta noktada buluşsunlar.” diye konuştu.
Yılmaz, en düşük memur maaşının 22 bin lira olarak ne vakit memurun cebine gireceğine yönelik soruya “Bu düzenleme talebimizi Meclis’imize arz edeceğiz. Gerisi Meclis’in takvimi ancak ben gecikeceğini düşünmüyorum. Meclis’imiz muhtemelen bayramdan sonra da bir müddet çalışacak. Münasebetiyle o süreç içinde bu yasal düzenlemelerin öncelikli bir halde ele alınacağını bekliyoruz.” yanıtını verdi.
Kamuda tıpkı işi yapıp farklı maaş alanlar ortasında bir bütünlük sağlamaya yönelik çalışma olup olmayacağıyla ilgili soru üzerine Yılmaz, hukuk devleti normları içinde kazanılmış haklara hürmet duymak gerektiğini fakat bu mevzuda olabildiğince sadeleştirme yapmaktan yana olduklarını söz etti.
Yılmaz, emekli maaşı 7 bin 500 liranın üzerinde olup artırım alamayanların yaşadığı sorunu çözmeye yönelik Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının alternatifler üzerinde çalışma yaptığını söyledi.
“Verimli çalıştığınız vakit zati tasarruf yapmış oluyorsunuz”
“Kamuda tasarruftan kastınız ne?” sorusuna Yılmaz, “Verimlilik aslında. En değerlisi bence verimlilik. Yani verimli çalıştığınız vakit zati tasarruf yapmış oluyorsunuz. Kaynakları en verimli biçimde kullanmak, atıl tutmamak. Bunları amaçlarınız doğrultusunda azami seviyede harekete geçirmek. Tasarrufun özü bu. Yatırım dediğimiz şey, aslında tasarruf demek, daha fazla getirisi olan işlere, daha fazla verimlilik, refah getirecek işlere öncelik vermek. Kaynakları o alanlara daha fazla teksif etmek. Bütün bunlar aslında kamuda tasarrufu arttırıcı hadiseler. Buna tek tek kurumlarımızın bakması lazım. Her kurumumuz kendi içinde bu değerlendirmeleri yapacak. Makro seviyede onlara verilen limitler, çerçeveler içinde elbette. Burada değerli olan, kaynakların sınırsız olmadığını bilerek tıpkı kaynakla daha fazla hizmeti nasıl üretirim mantığıyla olaya bakabilmek.”
“Yeni periyotta yük hangi alandaki yatırımlara verilecek, hangi bölümler öne çıkacak?” sorusu üzerine Yılmaz, gelecek periyotta katma bedeli yüksek bir ekonomik yapı oluşturma, ihracata dönük bir yapıyı daha ileri götürme noktasında kritik alanların ön plana çıkacağını belirterek bunların savunma sanayi, güç, sıhhat sanayisi, bilişim ve besin üzere alanlar olduğunu vurguladı.
Yılmaz, “Yabancı yatırımcıyı nasıl çekeceksiniz?” sorusuna “Bizim iki sihirli sözümüz, itimat ve istikrar. Yerli ya da yabancı ayrımı yapmadan söylüyorum bunu. Bir ülkede itimat ve istikrar, öngörülebilirlik, politikalarınıza inanç varsa içeriden de dışarıdan da yatırımcılar çok daha rahat bir halde gelip yatırım yapabiliyorlar. Ancak değerli olan bunun altını somut siyasetlerle doldurmamız. İstikrarımızı sağlamış durumdayız. İtimada dönük en değerli kıymetimiz şu, söylediğimizi yapmak, yapamayacağımız şeyleri söylememek, gerçekçi olmak.” cevabını verdi.
“Merkez Bankası’nın araç bağımsızlığı var”
“Faizler yükselecek mi? Şayet faizler yükselirse Türkiye’nin yatırım, üretim, ihracat ve istihdamda yakaladığı ivme bozulabilir mi?” sorusu hakkında Yılmaz, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Birincisi şu, hedef ve araç sıkıntısı. Merkez Bankası genel siyasetler konusunda hükümetin ana çizdiği çerçeveyi benimsemek durumunda. Bu da orta vadeli programda şekilleniyor. Bunun ötesinde Merkez Bankası’nın araç bağımsızlığı var. Yani elinde bir sürü enstrümanlar var. Rezerv var, öbür birtakım enstrümanlar var. Makro birtakım önlemler alma imkanı var. Kaynaklarını yönlendirme imkanı var. Hasebiyle Merkez Bankası genel maksatlarla uyumlu olacak bir biçimde fiyat istikrarını işte enflasyonla uğraş kapsamında bu araçlarla ilgili değerlendirmesini yapacaktır. Nasıl kıymetlendirme yapacağını ben artık söyleyebilecek durumda değilim. Söylemem aslında o araç bağımsızlığına muhalif hareket etmem manasına gelir. Bir taraftan da Merkez Bankası ile ilgili kanunda şu var, fiyat istikrarını sağlamak maksadıyla çelişmemek kaydıyla hükümetlerin istihdama, büyümeye ait siyasetlerine da takviye olur. Bir taraftan da bu türlü bir misyonu var. Münasebetiyle Merkez Bankamız gerek dünyadaki gerek Türkiye’deki konjonktürü kıymetlendirerek, genel siyasetleri da dikkate alarak gerekli adımları atacaktır. Bekleyip göreceğiz.”
Yılmaz, “Faiz siyasetinde günün kaidelerine nazaran bir güncelleme görecek miyiz?” sorusuna şu karşılığı verdi:
“Bütün bu sürecin sonunda en son olarak arzuladığımız nedir? Hem enflasyonu hem faizleri düşürmek. Muhakkak bir vade içinde, aşikâr bir gelecek perspektifi içinde bunu başarmak istiyoruz. Fakat buraya giderken kullanılması gereken yollar, formüller, araçlar biraz teknik sıkıntılar artık. Emel dediğim üzere ülkeyi daha istikrarlı bir yapıya götürmek, faizlerin de enflasyonun da düştüğü, sürdürülebilir büyümenin desteklendiği bir ortam oluşturmak. Emelimiz ne? Daima istikrar içinde büyümek. Enflasyonu yalnızca ekonomik bir sıkıntı olarak görmüyoruz. Enflasyon, birebir vakitte toplumsal bir sıkıntı. Enflasyon bir taraftan firmaların öngörebilirliğini azaltarak iktisada ziyan verdiği üzere toplumsal istikrarları, gelir dağılımını da bozucu tesirleri olan bir hadise. Münasebetiyle ekonomik ve toplumsal açıdan baktığımızda enflasyonla kararlı bir halde çaba etmek durumundayız. Burada Merkez Bankası kendi alanında yapması gerekeni yapacak. Maliye siyaseti, yapısal ıslahatlar, sektörel siyasetler birçok boyutuyla enflasyonla uğraş etmeyi sürdüreceğiz ve enflasyonu çok daha makul düzeylere taşıyacağız.”
Sektör temsilcilerinin yaşadığı kredi kullanamamakla ilgili külfetlerin giderilmesi için hangi adımların atılacağına ait soru üzerine Yılmaz, “Bunlar, para siyasetlerindeki bir ölçü belirsizliğin yol açtığı sonuçlar olabilir. Hükümetimiz çıktı, programlarımızı hazırlıyoruz. Para siyasetlerindeki çerçeve netleştikçe, oradaki belirsizlikler azaldıkça finansal piyasalar daha tesirli bir halde işleyecektir diye düşünüyorum.” tabirlerini kullandı.
Yatırımcının fiilen ödediği faizin kıymetli olduğuna işaret eden Yılmaz, “Bunu aşağıya çekmemiz lazım ki yatırımın maliyeti düşsün, yatırımcı daha az maliyetle yatırımlarını gerçekleştirebilsin. Bu perspektif içinde hareket ediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Yılmaz, tüketim harcamalarında önemli artış olduğuna dikkati çekerek “Sanayi üretimine bilhassa üreticilere işletme kredisi olsun, yatırım kredisi olsun bu noktalarda rahatlatıcı birtakım adımların atılması gerektiğine inanıyorum. Lakin bunun karşılığında da ithalatı teşvik edici kredileri de dengelememiz gerekiyor. Önümüzdeki periyotta bir taraftan da bilhassa sanayi bölümünde arzı geliştirmeye dönük gayretlerimize devam edeceğiz. KOBİ’ler başta olmak üzere üreticilerin yanında olmaya devam edeceğiz. Zira enflasyon dediğiniz de bir talep problemi. Arzı arttırmanız gerekiyor ki piyasalarda istediğiniz istikrar oluşsun.” diye konuştu.
“Daha fazla konut arzı olmalı ki konut fiyatları makul düzeylere gelsin”
Ev kiralarındaki yüksek artışı önlemeye yönelik hangi önlemlerin alınacağı sorusuna Yılmaz, “Geldiğimiz yeni kurallarda kesinlikle süratli bir biçimde arzı artırmak durumundayız. Daha fazla konut arzı olmalı ki piyasalarda konut fiyatları daha makul düzeylere gelsin. Bu mevzuda bir taraftan zelzeleden etkilenen bölgelerimizde süratli bir biçimde yapılaşma… Onun da bir tesiri oldu zira. O bölgelerden öteki bölgelerimize ister istemez bir nüfus hareketliliği oldu. Süratli bir biçimde sarsıntı bölgesinde çok sayıda 100 binlerce konut yapılacak. İstanbul başta olmak üzere ‘Yarısı Bizden’ üzere yeni programlar ilan ettik. Bankacılık sistemi kanalıyla birtakım imkanlar oluşturduk. Önümüzdeki periyotta konut arzına dönük çalışmalar tekrar ağır bir formda devam edecek. Bunun kesinlikle kiralar üzerinde muhakkak müddet içinde bir tesir oluşturacağını düşünüyorum.” karşılığını verdi.
Kira artışına getirilen yüzde 25’lik üst hudut uygulamasının uzatılıp uzatılmayacağına ait Yılmaz, “Bir çalışma içindeyiz. Önümüzdeki günlerde ilgili tüm bakanlarımızla bütün taraflarıyla bu mevzuyu değerlendirip bir karar vereceğiz. Bu vakit zarfında kiracıları nasıl rahatlatabiliriz perspektifiyle birtakım toplantılar yapacağız. Lakin onları bitmeden bir şey tabir etmem gerçek olmaz. Biz her vakit kiracıdan yana bir perspektifle bakıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Yeni periyotta mali disiplinin ön planda olacağını tabir eden Yılmaz, zelzele üzere tek seferlik harcamaların bu mevzuda bir bozulmaya yol açmadığını ve kalıcı bozulma olmamasının değerli olduğunu bildirdi.
(Bitti)
