Başarılarına karşın kendini yetersiz hisseden, bulunduğu pozisyona hak etmeden geldiğini düşünen ve içten içe “sahtekar” olduğunu sanan bireylerin yaşadığı ruhsal duruma Imposter Sendromu denir. Ekseriyetle yüksek beklentilere sahip bireylerde görülen bu durum, kişinin kendi muvaffakiyetlerini küçümsemesine ve daima olarak başarısız olma dehşetiyle yaşamasına neden olur. Pekala, daima kendinizi yetersiz görmenizin sebebi olan bu sendrom nedir, neden olur? İşte, Imposter Sendromu ve 6 belirtisi…
IMPOSTER SENDROMU NEDİR?
Imposter Sendromu (Sahtekârlık Sendromu), bireyin muvaffakiyetlerini içselleştirememesi ve kendini yeteneklerinden kuşku eden biri olarak görmesiyle ortaya çıkan bir ruhsal durumdur. Birinci olarak 1978 yılında psikologlar Pauline Clance ve Suzanne Imes tarafından tanımlanan bu sendrom, çoklukla mükemmeliyetçi bireylerde ve ağır rekabet ortamlarında çalışan bireylerde sıkça görülür.
IMPOSTER SENDROMU NEDEN OLUR?
Imposter sendromunun gelişmesine neden olan birçok faktör bulunmaktadır. Bunlar ortasında:
1. Mükemmeliyetçilik:
Kişinin kendisine koyduğu yüksek standartlar, en ufak başarısızlıkta bile yetersizlik hissi uyandırabilir.
2. Aile baskısı:
Çocukluk periyodunda çok eleştirilmiş yahut daima muvaffakiyete zorlanmış bireylerde imposter sendromu gelişebilir.
3. Çevresel faktörler:
Yoğun rekabetin olduğu akademik yahut iş ortamları, bireylerin kendini daima kanıtlama gereksinimi hissetmesine yol açabilir.
4. Düşük öz itimat:
Kendine inancı düşük olan şahıslar, muvaffakiyetlerini bahta yahut dış etkenlere bağlayarak yeteneklerini küçümseyebilir.
5. Toplumsal baskılar:
Özellikle bayanlar, azınlık kümeleri yahut muhakkak mesleklerdeki bireyler, toplumsal beklentiler nedeniyle daha fazla imposter sendromu yaşayabilir.
IMPOSTER SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?
Imposter sendromu yaşayan bireyler çoklukla aşağıdaki belirtileri gösterir:
1. Muvaffakiyetlerini küçümseme:
Elde ettikleri muvaffakiyetleri tesadüf yahut dış etkenlere bağlarlar.
Başkalarıyla Daima Kıyaslama: Kendilerini diğerlerine kıyasla yetersiz görürler.
2. Çok çalışma ve korku:
Hata yapmaktan korkarak daima daha fazla çalışmaya yönelirler.
3. Özgüven eksikliği:
Yeteneklerinden ve bilgilerinden kuşku duyarlar.
4. Başarısızlık korkusu:
Eleştirilmekten korktukları için yeni sorumluluklar almaktan kaçınırlar.
5. Mükemmeliyetçilik:
Küçük yanılgıları bile büyük bir başarısızlık olarak görürler.
IMPOSTER SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Imposter sendromunun üstesinden gelmek için ruhsal takviye almak ve kimi stratejileri uygulamak hayli tesirlidir. İşte bu sendromla başa çıkmanın yolları:
1. Muvaffakiyetleri kabul etmek
Kişi, elde ettiği muvaffakiyetlerin tesadüf değil, kendi uğraşlarının sonucu olduğunu fark etmelidir. Kendine şu soruları sormak yararlı olabilir: Bu başarıyı nasıl elde ettim? Hangi hünerlerimi kullandım?
2. Olumsuz kanıları yenmek
Kendi iç sesiyle barışmak ve negatif fikirleri sorgulamak imposter sendromunun tesirini azaltabilir. “Ben gereğince iyiyim” üzere olumlu cümleler tekrar edilebilir.
3. Gerçekçi amaçlar koymak
Kişi, kendine ulaşılabilir ve mantıklı amaçlar koyarak mükemmeliyetçilik tuzağından kaçınabilir.
4. Dayanak almak
Bir terapist yahut mentor takviyesi almak, imposter sendromuyla çabada kıymetli bir adımdır. Ayrıyeten, birebir hisleri yaşayan beşerlerle konuşmak da kişinin yalnız olmadığını anlamasına yardımcı olabilir.
5. Muvaffakiyetleri kaydetmek
Başarı günlüğü tutarak geçmişte elde edilen muvaffakiyetleri gözlemlemek, özgüveni artırabilir.
6. Kendi pahasını fark etmek
Birey, sırf başarılarına bağlı olarak değil, kendi bedellerine ve kişiliğine nazaran de kendini değerlendirmelidir.
