Editör: Erkavim Yıldırım
İnsanlar gerek hasta olmadan evvel gerekse sıhhatlerini korumak için hastalıkları tanımayı tercih ediyor. Bu hastalıklardan birisi olan damar sertliğiyle ilgili detaylar…
DAMAR SERTLİĞİ NEDİR?
Sağlıklı bireylerde damarlar, esnek bir yapıya sahiptir ve bu yapısı sayesinde vakit zaman genişleme yahut daralma eğilimine girer. Bu sayede kanın akış suratı üzere pek çok faktör denetim altında tutulabilir. Ateroskleroz hastalığına sahip olan bireylerde damar duvarlarında kolesterol birikmesi ve bağ dokusu oluşumunun artması sebebiyle sertleşme ve esneklik kaybı ortaya çıkar. Damarların sertleşen bu kısımlarından iç kısımlara gerçek oluşan aterom plakları, vakitle damarın tıkanmasına ve kan akışının engellenmesine neden olarak mevtle sonuçlanabilen önemli sıkıntılara taban hazırlar. Bilhassa beyin kanaması, kalp krizi üzere en çok vefata sebebiyet veren hastalıkların birçoğunda temel neden damar sertliğidir.
DAMAR SERTLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalık, genel olarak kendine mahsus bir belirtiye sahip olmayıp, neden olduğu başka kıymetli sıhhat meseleleri ile kendisini belirli eder. Görülen belirtiler damar sertliğinin oluştuğu bölgeye nazaran farklılık gösterir. Kalp damarlarının sertleşmesi durumunda kalp kasının kasılıp gevşemesinde birtakım sıkıntılar oluşur ve bu durum kalpte ritm bozukluğu üzere birçok önemli probleme sebep olur. Bu stil durumlarda göğüs ağrısı ve bedenin çeşitli yerlerinde morarmalar ortaya çıkabilir. Kalp damar tıkanıklığı olaylarında kalp krizi riski de epeyce yüksektir. Ayaklar yahut bacaklardaki damarlarda sertleşme oluşumu kramplar ve kasılmalar biçiminde kendini muhakkak edebilir. Beyin damarlarında sertleşme ise görme ve konuşma bozuklukları, şuur kaybı ve gibisi durumlar ortaya çıkar. Böbreklerde damar sertliği ise böbrek yetmezliği ve hipertansiyon üzere böbrek işlevlerinin bozulmasına bağlı çeşitli sıkıntılar görülebilir.
DAMAR SERTLİĞİ TEDAVİ YOLLARI NELERDİR?
Damar sertliği tedavisi için öncelikle çeşitli görüntüleme teknikleri ile hangi bölgede damar tıkanıklığı olduğu tespit edilir. Tedavi sürecinde hangi metodun tercih edileceği hastalığın boyutuna nazaran değişkenlik gösterir. İleri düzeyde olmayan damar sertliği problemlerinde ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Kan sulandırıcı ilaçlar ile kan pıhtısının ve plak oluşumunun önlenmesi sağlanır.
Bu tıp ilaçlar kesinlikle doktor tavsiyesi ile kullanılmalıdır.
Kolestrolü yüksek olan şahıslarda görülen damar sertliği tedavisinde kolestrol düşürücü (statinler) ilaçlar tercih edilir. Misal halde yüksek tansiyon hastalarında ise tansiyon düşürücü (antihipertansif) ilaçlar kullanılır. Ayrıyeten kan şekeri yüksekliği olan hastalar ise diyabete yönelik ilaç tedavisi uygulanmaktadır.
Damar sertliğinin ileri düzeylerde olması, tıkanıklıkların yoğunluğunun fazlalığı sonucu felç ya da kalp krizi geçiren şahıslarda cerrahi yollara başvurulur. Ameliyat kararı hastanın durumuna ve aciliyetine nazaran ortaya çıkar. Buna nazaran yapılan girişimsel tedavi usulleri şunlardır:
-Kalp anjiyosu: Damar tıkanıklığının düzeyi ölçülür ve muhakkak kriterleri karşılayan stent takılabilir.
-Bypass: Kalp anjiyosu ile tedavi edilemeyen hastalarda bypass gerçek ve yararlı bir metottur.
-Karotis endarterektomi: Şah damarı (karotis damarı) tıkanıklıklarında, damar içerisine stent takılmaktadır. Ayrıyeten damar tıkanıklığının düzeyine nazaran damar içi temizleme de uygulanır.
