DEHB, okul çağı çocuklarında en sık görülen ve en düzgün bilinen bozukluktur. Gelişimsel olmayan dikkatsizlik, çok hareketlilik, dürtüsellik ve akademik başarısızlık ile kendisini gösterirken, DEHB’li çocukların ebeveynleri sık sık okuldan şikayet alırlar.
Erkek çocuklarında kız çocuklarından daha fazla görülür. Yaş ilerledikçe belirtileri azalmaya başlar. DEHB nedenleri tam olarak bilinmese de en güçlü görüş “genetik” olduğu istikametindedir. 3 farklı alanda belirtiler görülür. Bu belirtiler aşağıdaki üzeredir.
DİKKATSİZLİK BELİRTİLERİ
Ayrıntılara dikkatini veremez, okul ödevlerinde, işlerinde yahut aktivitelerinde dikkatsizce kusurlar yaparlar.
Görevlerinde ya oyunlarında dikkatlerini sürdürmekte zorlanırlar.
Kendisiyle konuşulduğunda dinlemiyormuş üzere gözükürler.
Ödevlerini, günlük işlerini ya da iş yerlerindeki vazifelerini bitirmekte ya da gerekli talimatları takip etmekte başarısızlardır.
İşlerini ve aktivitelerini organize etmekte zorlanırlar.
Ödev üzere zihinsel efor gerektiren misyonlardan kaçınırlar ya da hoşlanmazlar.
Kalem, kitap, oyuncak üzere temel misyonlarda yahut aktivitelerde gerekli eşyaları kaybederler.
Dış uyaran tarafından kolaylıkla dikkatleri dağılır.
Günlük aktivitelerinde ekseriyetle unutkandır.
AŞIRI HAREKETLİLİK
Elleri ve ayakları kıpır kıpırdır, koltukta rahat oturamazlar.
Sınıfta ya da benzeri bir ortamda oturması beklenen durumda yerinden kalkarlar.
Uygun olmayan ortamlarda koşar, tırmanırlar.
Oyunlarda yersiz biçimde gürültücüdürler ya da boş vakitlerinde sakince vakit geçiremezler.
Aşırı motor aktiviteleri vardır.
DÜRTÜSELLİK
Soru bitmeden karşılığını yapıştırırlar.
Başkalarının kelamını keser, ortaya girerler.
Uygun olmayan ortamlarda çok konuşurlar.
Bahsedilen belirtilerden hepsi olmak zorunda değildir. Belirtiler 7 yaş öncesi başlar ve en az 6 aydır var olmalıdır. Belirtiler hem konutta hem de okulda sürmelidir. Ebeveynler, anne karnındayken bile bu çocukların hareketli olduğunu söz eder. DEHB’li çocuklar yeni doğdukları periyotta bile elleri ve ayakları hareket eden, yaşıtlarından erken yürüyen çocuklardır.
DEHB’li çocuklar okulda ve girdikleri ortamda süratli hareket etmeleri ve dikkatsizlikleri yüzünden çok fazla ikaza, etiketlenmeye maruz kalırlar. Bu durum “depresyona, dert bozukluklarına, özgüven sorunlarına, kekelemeye” yol açar.
DEHB tedavisinde öncelik “ilaç” kullanımıdır. Ebeveynler ilaç kullanımından çekinseler de çocuğun dikkatinin toplanması ve dürtüselliğinin azalması için birinci başvurulacak şey ilaçtır. İkinci tedavi biçimi ise “oyun terapisi”dir. DEHB’li çocuğun hudutları öğrenmesi ve yaşadığı ruhsal kökenli sıkıntıların çözülmesi için psikoterapi kıymetlidir. Tüm bu tedaviler sürerken ebeveynin iş birliğine yatkın olması ve terapistinin önereceği hudutları koyması çok kıymetlidir.
