“Kaygılarımızın birçok, hiç olmayacak şeylerin hayaletleridir.” – Montaigne
Kaygı: Herkesin hayatında vakit zaman deneyimlediği olağan bir histir. Günlük hayatta karşılaşılan gerilimli durumlar, imtihanlar, iş görüşmeleri yahut kıymetli kararlar tasaya neden olabilir. Bu çeşit telaşlar, çoklukla kısa periyodik olup, duruma uygun ve süreksiz reaksiyonlardır. Hatta bazen motive edici olabilir ve kişiyi harekete geçirebilir.
Kaygı Bozukluğu: Lakin, dert duygusu daima hale gelirse ve kişinin günlük hayatını olumsuz istikamette etkilemeye başlarsa, o vakit bir bozukluk olarak kıymetlendirilebilir. Dert bozukluğu olan bireyler, günlük rutinlerini sürdürmekte zorlanabilirler. İşe gitmek, toplumsal etkinliklere katılmak yahut kolay konut işlerini yapmak bile zorlayıcı hale gelebilir. Dert bozukluğu, kişinin uyku tertibini bozabilir, daima bir yorgunluk hali yaratabilir ve fizikî sıhhat üzerinde de olumsuz tesirleri olabilir.
Belirtiler:
Sürekli telaş ve dehşet hali
Uyku problemleri
Yorgunluk ve bitkinlik
Konsantrasyon güçlüğü
Kas gerginliği
Sosyal etkinliklerden kaçınma
Panik ataklar
Tedavi Yöntemleri: Dert idaresi ve tedavi metotları devreye girer. Terapi, meditasyon, antrenman ve gerekirse ilaç tedavisi üzere usuller, kişinin dertle başa çıkmasına ve olağan hayatına dönmesine yardımcı olabilir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ve Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT) üzere terapi modelleri, bireylere dertle baş etme maharetleri kazandırır ve daha fonksiyonel bir birey olmalarına yardımcı olur. Unutulmamalıdır ki, telaş bozukluğu yaşayan bireyler için takviye almak ve bu durumla yalnız olmadıklarını bilmek çok değerlidir.
Terapi: BDT ve ACT üzere terapi formülleri, derdin altında yatan niyet ve davranış kalıplarını değiştirmeye yardımcı olabilir.
Meditasyon ve Rahatlama Teknikleri: Meditasyon, derin nefes alma idmanları ve yoga üzere metotlar, gerilimi azaltabilir ve korkuyu yönetmeye yardımcı olabilir.
Egzersiz: Nizamlı fizikî aktivite, endorfin salınımını artırarak tasayı azaltabilir.
İlaç Tedavisi: Gerekli durumlarda, doktor tarafından reçete edilen antidepresanlar yahut anksiyolitikler kullanılabilir.
Kaygı bozukluğu, hayat kalitesini önemli formda etkileyebilecek bir durumdur, fakat gerçek tedavi ve dayanakla yönetilebilir. Şayet siz ya da tanıdığınız biri tasa bozukluğu belirtileri gösteriyorsa, profesyonel yardım almak kıymetlidir.
Uzm. Klinik Psikolog Mehmet Can Uya
