Kaygı; kişinin zihninde gerçekleşmesini beklediği ,gerçekleşmesi çok da mümkün olmayan olaylara karşı şahısta tedirginlik yaratan bir histir. Kişinin kanılarında ”acabalarla” seyreder ve arttığında da kişiyi hayli zorlar, gerçekçi düşünmesini maniler.
KAYGI VE KAYGI ORTASINDAKİ FARK NEDİR ?
Korku; yaşanması beklenen durumlara karşı beynimizin gösterdiği olağan bir tepkimeyken dert gerçekleşmeyecek olaylara karşı kişiyi zorlantıya götüren bir yansımadır.
Üzerinize yanlışsız son hız gelen bir otomobile karşı endişe duymanız olağandır lakin bu türlü bir durum yokken sanki bana otomobil çarpar mı diye düşünmek telaştır.
KAYGILANMAK OLAĞANDIR.
Çoğu insan serinkanlı olmayı, hiç bir durum karşısında kaygılanmamayı diler lakin telaş muhakkak bir düzeye kadar olağandır hatta yararlıdır. Yeni bir durum karşısında biraz tasa duymak olağandır zira insan yapısı gereği bilmediğinden çekinir. Bu yeni durum karşısında sağlıklı düzeyde korku duymak sizi işinize yarayacak tedbirler almaya götürebilir ve bu da kişi için yarar sağlayıcıdır yani bu durumda korku olması gereken formda kullanılmıştır. Ama telaşınız sizi yeni adımlar atmaktan alıkoyuyorsa ,hayatınızın akışını engelleyici bir duruma geldiyse o vakit sağlıklı bir kaygılanmadan bahsedemeyiz.
NEDEN KAYGILANIRIZ ?
Sağlıklı bir düzeyde dert daha evvel de bahsettiğim üzere olağandır, yarar sağlayıcıdır. Tasa düzeyimiz arttığında ve bize ziyan verecek duruma geldiğinde ise artık olması gerekenin dışına çıkmış demektir.
Kaygı kendini farklı biçimlerde gösterebilir. Durumlara karşı kaygılanmak ya da yaygın bir korku formunda yaşanabilir. Yeni durumlara karşı duyulan korkunun altında başarısız olma niyeti ya da mükemmeliyetçi olma isteği yatıyor olabilir ve bu sebepler çoğaltılabilir. Bu üslup fikir sistemlerinin temeli çocukluk çağına dayanmaktadır. Baskıcı ebeveyn tavırları en bariz sebep olarak kendini gösterir. Baskıcı ebeveynlerle büyüyen çocuklarda başarısızlık algısı oluşabilir ve kendini başarısız biri gördüğü için yetişkinliğinde de yeni işlere adım atarken bu algının ağır basması sebebiyle kişi ağır dert yaşar. Mükemmeliyetçi bireylerde ise her işini kusursuz yapma dileği kişiyi ağır bir tasaya sürükler. Çocukluğunda yanılgı yapmaması gerektiği ya da en ufak küsurunda suçlanan birey yetişkinliğinde de bu fikir sistemini yanında taşır ve kusur yapabileceği her durum sırtına bir yük üzere yüklenir böylelikle korkulu biri haline gelir.
Yaygın yaşanan yani hayatın içindeki neredeyse her duruma yayılan tasada ise kişi bazen hayatında var olan ağır bir gerilim kaynağının tesirinde olabilir. Güç bir periyottan geçmek, halledemediğimiz hislerin birikmiş olması, geleceğe karşı ümitsizlik üzere sebeplerden ötürü kişi bu türlü bir ruh haline bürünebilir.
KAYGIMI NASIL SONLANDIRABİLİRİM?
Daha evvel de belirttiğim üzere büsbütün dertsiz olmak mümkün değildir lakin bu korkuyu sağlıklı bir düzeye çekmek bizim elimizdedir.
Kaygınızı azaltmak için öncelikle farkındalık kazanmak gerekir. Kendinizi olaylara verdiğiniz yansılarda izlemeye başlayın. Neye nasıl reaksiyon veriyorum, beni hangi durum kaygılandırıyor vb. Şayet belli bir dert faktörü varsa onu nasıl halledebileceğinizi etraflıca düşünmeye çalışın ve bunu yaparken gerçekçi olmaya çalışın. Kendi başınıza yapamadığınızda diğerlerinden yardım alabilirsiniz.
Daha evvel bahsettiğim üzere sizde de mükemmeliyetçilik ya da başarılı olma dileği yaşıyor olabilirsiniz. Giriştiğiniz yeni durumun sonucunda başarısız olmanın ya da yanılgı yapmanın olağan olduğunu kabul etmeniz gerekir. En kıymetlisi de sizi kaygılandıran durumu davranışa dökmediğiniz sürece asla sonucunda ne olacağını bilemeyeceğinizi unutmayın. Davranışa dökülmeyen her durum korkularınızla sarmalandıkça bin bir ihtimalle zihninizi kuşatır ama denemediğiniz sürece hangi ihtimal gerçek asla bilemezsiniz.
KAYGILI DURUMLARDA NE YAPMALIYIM?
Kaygılı durumlarda yapılabilecek bir çok şey vardır ama unutmayın bunlar o anlık rahatlama sağlar ama uzun vadede tasanız hala sizinledir.
Çok korkulu olduğunuz durumlarda şunları yapabilirsiniz ;
1.Nefes antrenmanı ( 4 saniye nefes al,2 saniye tut ve 4 saniye boyunca da nefes ver.Bunları yaparken nefesini burnundan al ve ağzından ver.)
2.Bitki çayı içmek bilhassa de farklı kokulara sahip bitki çayları
3.Soğuk objelere dokunmak
4.Yazı yazmak
5.Bulunduğunuz ortamdaki objelerin özelliklerine odaklanmak ( Koltuğun rengi,köşeleri vb.gibi)
NELERDEN KAÇINMALIYIM ?
Eğer dertli biriyseniz şunlardan kaçının;
1.Fazla kahve tüketimi ( Kafeinin fazla tüketimi dert üzerinde olumsuz tesire sahiptir.)
2.Düzensiz uyku
3.Sağlıksız beslenmek
4.Olumsuz beşerlerle bir ortada olmak
5.Hareketsiz kalmak
HANGİ DURUMLARDA TERAPİ ALMALIYIM?
Kaygı durumunuz hayatınızı etkileyen ve akışı bozan bir düzeye geldiyse, artık eskisi kadar etkin olamıyorsanız ve bu döngüye kıramıyorsanız terapi almak hayat kalitenizi arttırabilir.
