Halk ortasında şeker hastalığı olarak bilinen Diabetes Mellitus (DM) pankreas ismi verilen organımızdan kâfi ölçüde insülin salgılanamaması yada sagılanan insülinin görece yetersiz kalması ile tanımlanabilen kronik, yıkıcı ve cinsiyet ayrımı yapmayan çabucak her yaşta insanı etkileyebilen bir hastalıktır. Tip 1 ve Tip 2 olarak sınıflandırılmaktadır. Tip 1 DM de pankreas adacık hücrelerinden insülin salgılanması yoktur. Bu nedenle yediğimiz içtiğimiz karbonhidratlar (özellikle özgür glukoz) dokulara, hücrelere giremezler ve kanda şeker ölçüsü çok yükselir. Bilhassa çocukluk çağlarında viral bir enfeksiyon sonrası tetiklenebilmektedir. Tip 1 DM de koma ile hastaneye müracaat hiçte az değildir. Tip 2 DM ise daha uzun seyirli, bazen yıllar süren makûs alışkanlıklar, hareketsiz ömür, genetik faktörler, obezite vb sonrasında ortaya çıkan İNSÜLİN DİRENCİNE bağlı bir durumdur. Gerçekte teşhis konulduğu andan çok evvel başlayan bir sürecin sonucudur Tip 2 Diabetes Mellitus(DM). Burada mutlak bir insülin yokluğundan çok görece İnsülin Yetersizliği vardır. Doku hatta hücre seviyesinde insülin direnci olduğundan dokuya –hücreye glukoz(şeker) girememekte ve kanda şeker önemli ölçülerde artmaktadır. Bu durumu düzeltmek için pankreas daha fazla insülin salgılamaya çalışır. Bir müddet sonra kısır döngü gelişir ve kanda insülin düzeyi çok yüksek olmasına rağmen hücreye glukoz girişi yetersizdir. Sonuçta artmış olan şeker damarlara ve dokulara ziyan vermeye başlar. Bir mühlet sonra evvel kapiller damar dediğimiz kılcal damarlarda tahribat oluşur ki bunun sonucunda; göz , böbrek, hudut vs. dokuları önemli ziyan görmeye başlar. Mevcut durum düzeltilmezse, uygun tedavi verilmezse süreç içerisinde daha büyük damar yatakları ziyan görmeye başlar; Kalp damar sistemi, beyin damar sistemi, mide- bağırsak damar sistemi vb . Yapılan çalışmalarda Diyabet hastalarında en kıymetli mevt nedeni kalp krizidir. Takip ve tedaviden uzak kalınması telafisi mümkün olmayan bir çok meseleye yol açabilmektedir. Tedavide; İlaç tedavisinin yanında yeni öbür tekniklerde mümkündür.
Öneriler:
Açlık kan şekerinize ve Üç aylık kan şeker ortalamanıza (HbA1c) yılda bir sefer baktırın,
Kilo denetimine dikkat edin , günlük en az 10 bin adım atın ve haftada en az iki defa tartılın, bel etrafı ölçümü standartlarını koruyun (erkeklerde<102cm, bayanlarda<88cm),
Karbonhidrat tüketimini azaltın bilhassa özgür şeker içeren besinlerden uzak durun,
Lifli besin tüketimini artırın,
Glisemik indeksi yüksek besinlerin alımı noktasında dikkat edin,
Şeker hastası iseniz; 3 ayda bir iç hastalıkları plk e denetime gelip açlık kan şekeri, HbA1c, kan yağları üzere temel tetkikleri yaptırın. Yılda bir kesinlikle ayrıntılı analizler yaptırın ( 24 saatlik idrar proteini, mikroalbüminüri, göz tabanı muayenesi, kalp denetimi vb.).
