EMDR’nin Türkçe karşılığı Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Tekrar Sürece olarak bilinmektedir. Tarifte geçen duyarsızlaştırma kavramıyla; kişiyi rahatsız eden his, fikir ,bedensel duyum,ses,koku üzere bilgilerin şahsa verdiği rahatsızlık derecesinin azaltılması; Tekrar Sürece kavramıyla ise; kişinin kendisini rahatsız hissetmesine neden olan negatif inanç ve fikirlerin müspet inanç ve fikirlere dönüştürülmesi söz edilmektedir.
EMDR nasıl ortaya çıktı?
Emdr’nin yaratıcısı Dr. Francine Shapiro birgün yürüyüş yaparken kendisini rahatsız eden bir mevzu hakkında düşünüyordu. Bir müddet sonra rahatsız edici fikirlerin tesirinin azaldığını fark etti. Buna neyin sebep olabileceği üzerine düşünmeye başladığında rahatsız edici kanılar aklına geldiğinde gözlerinin spontan biçimde ileri geri hareket ettiğini fark etti. Evvel kendisinin daha sonra istekli deneklerin olumsuz fikir ve anıları üzerinde göz hareketleriyle denetimli çalışmalar yapan Shapiro günümüzde birçok rahatsızlık üzerinde etkililiği kanıtlanmış Emdr terapisine son halini vermiş ve psikoterapi dünyasına tesirli bir terapi prosedürü kazandırmıştır.
Niçin göz hareketleriyle çalışılıyor ?
Emdr terapisinin tarifinde geçen ve terapi sırasında uygulanan göz hareketlerinin asıl gayesi beynin çift istikametli çalışmasını sağlamaktır. Zira yine sürece ve duyarsızlaştırmayı asıl sağlayan şey beynin sağ ve sol lobunun ritmik olarak çift istikametli çalışmasıdır. Emdr terapisinin birinci uygulamalarında beynin çift istikametli çalıştırılması göz hareketleriyle sağlandığı için tanıma da girerek bu halde söz edilmiştir. Lakin günümüzde Emdr terapisi göz hareketleri, ses, titreşim, bir çubuk yardımıyla dokunmayla da uygulanabilmektedir. Burada temel gaye kişinin rahatsızlık duyduğu olumsuz anı, niyet ya da başka uyaranlarına odaklandığı sırada uygulanan çift taraflı uyarımın ritmik, sağlı sollu olması ve beynin çift taraflı çalıştırılmasıdır.
EMDR benim müracaat sebebime uygun mudur? Becerebilir miyim?
Danışanlar terapiye birinci başvurduklarında Emdr prosedürü konusunda ayrıntılı bilgiye sahip olmadıkları için sanki Emdr terapisini ben becerebilir miyim? tasası içinde olabilmektedirler. Müracaatta bulunan kişinin Emdr terapisi alabilmesi için üstün yeteneklere sahip olması beklenmemektedir.
Ancak kişinin müracaat sebebi, onun sorununun Emdr sistemine uygunluğu, anılarını hatırlayabilme derecesi ya da terapistin kişinin müracaat sebebine daha tesirli tahlil sağlayacağına inandığı farklı bir terapi sistemi Emdr uygulanıp uygulanmayacağı kararını etkileyebilir.
Emdr terapisinin hangi rahatsızlıklar ve durumlarda uygulanabileceğine değinecek olursak; travma sonrası gerilim bozukluğu, depresyon, panik atak, panik bozukluk, toplumsal anksiyete, yaygın anksiyete bozukluğu, yas, fobiler, bağımlılıklar, vücut algı bozukluğu, cinsel yahut fizikî taciz, performans korkuları üzere rahatsızlıklar için uygulanabilmekte ve tesirli sonuçlar sağlayabilmektedir.
Peki EMDR neyi hedefliyor?
İnsanlar günlük ömürlerinde olumlu yahut olumsuz bir kadro yaşantılara maruz kalırlar. Beynimiz ise bu yaşantılar sonucu maruz kaldığı her türlü bilgiyi işleyerek sağlıklı bir formda depolamaya çalışır. Fakat beynimiz her ne kadar eksiksiz bir işleyişe sahip olsa da bazen vazifesini tam olarak yerine getiremez ve maruz kaldığı bilgileri sıhhatsiz bir biçimde depolayabilir. Sıhhatsiz biçimde depolanan bu bilgiler de kişinin kendisiyle ilgili negatif inançlar hissetmesi, olumsuz niyetlere kapılması ya da rahatsız edici bedensel semptomlara sahip olmasına sebep olabilir.
Böyle durumlarda Emdr evvel geçmiş olaylar, sonra şimdiki vakitte sorun çıkaran durumlar sonra da gelecekle ilgili gayelerle çalışarak kişiyi rahatsız eden anılar, inançlar, fikirler, hisler ve bedensel semptomları duyarsızlaştırıp tekrar işleyerek kişinin gereksinim duyduğu müspet inancı yerleştirmeyi ve bu inancını davranışına yansıtmasını maksatlar.
EMDR ile nasıl çalışılır?
Emdr terapisinde sırasıyla geçmiş, şimdiki vakit ve gelecek ele alınarak çift istikametli uyarım(göz hareketi,titreşim,ses vb) aracılığıyla 8 etaplı bir protokol uygulanır.
Özetle; Beşerler kendileriyle alakalı negatif inançlara sahip olabilirler. Farkında olmadıkları bu inançlar ise hayatlarında birtakım meselelere sebebiyet verebilir. Değerli olan kişinin muhtaçlığının ne olduğunu ve bu inançların temelinde neyin yattığını belirleyip yanlışsız müdahaleyi yapabilmektir. Böylelikle olaylar ve durumlar karşısında hissettiğimiz negatif inançlarımızı olumlu inançlara dönüştürebiliriz. İnançlarımızı değiştirmek , kanılarımızı, hislerimizi,bedenimizi tahminen de tüm hayatımızı değiştirmeye yardımcı olacaktır.
