Epilepsi nedir?
Birçok insan epilepsiyi, hastanın yere serilmesine, denetim edilemez biçimde titremesine, ağzının köpürmesine ve idrar kaçırmasına neden olan nöbetlerin oluşturduğu bir hastalık olarak bilmektedir. Eski Yunanlılar bu türlü bir kişiyi cin tuttuğuna inanırlardı. Ve bu sözcüğün kökeni de buradan gelmektedir: Yunanca’da “yakalanma yahut hamleye uğrama” manasına gelmektedir.
Hiç elbet, bir nöbet sırasında (bazen sara yahut atak da denir) hasta çeşitli beden fonksiyonları üzerindeki denetimini kaybetmektedir: kimileri kaslarının denetimini kaybeder, öbürleri düşünme süreci ya da mesaneleri üzerindeki denetimini kaybeder… Bunun nedeni beyindeki bir bozukluktur.
Nöbet nedir?
Bir epilepsi nöbeti en yeterli biçimde, beyinde ani bir fırtına olarak tanımlanabilir. Beyindeki milyonlarca hücre ortasındaki irtibat ağında süreksiz bir arıza olur. Bu beyin hücreleri daima olarak bilgi alışverişinde bulunmaktadır. Olağanda bu, planlı bir biçimde gerçekleşir. Epilepsi hastalarında ise, büyük beyin hücresi kümeleri bazen birbirleriyle bilgi alışverişini tıpkı anda başlatmaktadır. Ortaya çıkan bu düzensizlik da bir epilepsi nöbetini doğurur. Fakat, beyin kendi sistemini geri kazanma yeteneğine sahiptir. Münasebetiyle, nöbet yavaş yavaş kaybolacaktır. Lakin kimi hastalarda nöbetler daha uzun sürebilmektedir.
Bir epilepsi hastasının beyninin sağlıklı birinin beynine kıyasla biraz daha hassas olduğunu söyleyebilirsiniz. Bir epilepsi hastasında beynin nöbetler ortasındaki fonksiyonu çoğunlukla tıpkı öteki insanlardaki kadar olağandır. Beynin elektriksel aktivitesini ölçen bir EEG taraması sırasında bile, çoklukla olağan dışı hiçbir şey görülmemektedir. Lakin bu, EEG taramasının pahalı bir teşhis prosedürü olmadığı manasına gelmez.
Aslında epilepsisi olan bir kişi sadece nöbet sırasında hastadır. Bu nedenle rastgele bir tedavinin gayesi, bir nöbetin meydana gelme riskini olabildiğince asgarî seviyeye indirmektir. Birçok hastada, ilaç kullanımı nöbet riskini dikkate bedel ölçüde azaltabilmektedir.
Bir kişi lakin en az iki nöbet geçirmişse ve tertipli olarak nöbet geçiriyorsa (bu yılda sadece bir kere manasına gelse bile) epilepsi hastası olarak kabul edilir. Bu nedenle, bir nöbet otomatik olarak epilepsi teşhisine yol açmaz.
Tüm biçim ve boyutlarıyla epilepsi Epilepsi makul bir nedeni olan bir hastalık değildir. Bu hastalık aslında bir semptomlar topluluğudur. Nöbetler tüm biçim ve boyutlarda gelir. Temel olarak, iki nöbet tipi bulunmaktadır: •Beynin muhakkak bir bölgesinden kaynaklanan nöbetler; tabipler bunu parsiyel (kısmi) nöbet ya da parsiyel başlangıçlı nöbet olarak tanımlamaktadır; Çocuklarda, epilepsi büsbütün kaybolabilmektedir. Bu bazen erişkinler için de geçerlidir; lakin epilepsileri devam etse bile, çoğunlukla hastalıkları ilaç tedavisi ile kabul edilebilir bir biçimde denetim altına alınabilmektedir.
•Aynı anda tüm beyin hücrelerinden kaynaklanan nöbetler; bu, jeneralize (yaygın) nöbet olarak bilinmektedir. Bu nöbet tipinin değerli bir özelliği çoklukla şuur kaybının olmasıdır. Fakat bu, hastaların her vakit bayıldıkları manasına gelmemektedir. Birçok vakit öbürleri farkına varmadan geçirilen çok kısa absans (dalma) anları olabilmektedir. Bu nöbet tipi ‘absans nöbeti’ olarak da bilinmektedir.
