Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya ziyareti dönüşünde uçakta basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Erdoğan yapılan görüşmelerde Rusya ile ikili ilgilerin, bölgesel ve global gelişmelerin ele alındığını söyleyerek, “Karşılıklı hürmet temelinde tesis ettiğimiz kurumlar ortası diyaloğun yararını hem ikili münasebetlerimizde hem de bölgesel ve global seviyede gördük. Bunun en hoş örneği bildiğiniz üzere global besin kriziyle uğraşa kıymetli katkı sağlayan Karadeniz Girişimi’dir. Teşebbüsün yine canlandırılması tüm dünya bakımından öncelikli bir bahistir. Bu mevzuda Birleşmiş Milletler ile yakın temas içindeyiz.. Esasen bildiğiniz üzere bu ay içerisinde Birleşmiş Milletler Genel Konseyimiz var. Orada Guterres ile yeniden görüşmelerimiz olacak bu mevzuları da ele alacağız. Genel Sekreter Sayın Guterres’in çabalarını takdir ettiğimiz ve desteklediğimizi de tekrar tabir etmek isterim” dedi.
Birleşmiş Milletler’in yeni bir paket hazırladığını belirten Erdoğan, “Bu yeni teklifler paketinin teknik boyutunu Dışişleri Bakanım Moskova ziyareti sırasında Rus mevkidaşı Lavrov ile görüştü. Ben de mevzuyu bugün Sayın Putin ile ayrıntılı biçimde değerlendirdim. İnşallah kısa müddette beklentileri karşılayacak hoş bir sonuca varacağımızı da inanıyorum” diye konuştu.
Türkiye’nin Rusya-Ukrayna savaşına yönelik tavrının muhakkak olduğunu söz eden Erdoğan, “İlk günden beri daima barışı, diyaloğu ve diplomasiyi savunduk. Daha fazla kan dökülmesinin önüne geçmek için ağır gayret harcadık. Sorunu büyütmek, ateşe körükle gitmek yerine her iki tarafın da ortak bir tabanda buluşmasını sağlamaya çalıştık. 1,5 yıldır süren savaş maalesef hala devam ediyor. Ufukta barışa dair umut verici bir görünüm da bulunmuyor. Türkiye olarak dün olduğu üzere bugün de savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz, taraftar istediğinde üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzu tekrar tabir ettik. Keza esir takası, Zaporijya Nükleer Santrali üzere hususlarda olduğu üzere kolaylaştırıcılık rolümüzü de devam ettireceğiz. Temennimiz bir an evvel iki komşumuza ve bölgemize ziyan veren bu savaşın memleketler arası hukuk temelinde adil ve kalıcı bir barışla sonlanmasıdır” dedi.
Basın mensuplarının Erdoğan’a sorduğu sorular ve Erdoğan’ın bu sorulara karşılığı şöyle oldu:
“Suriye’de Deyrizor’da Arap aşiretlerle PKK’lı YPG’li teröristlerin çatışması bir müddettir devam ediyor. Bu husus spesifik olarak Putin’le görüşmenizde gündeme geldi mi? Yaşananlara dair sizin görüşünüz değerlendirmeniz nedir?
Doğrusu mevzuyu Sayın Putin açmadı. Ben şöyle kısa bir özet açtım ve Suriye’deki bu gelişmelerde PKK’ya YPG’ye karşı artık Arap aşiretlerin bir bütün haline geldiğini, hatta şu anda iştirakin artmasıyla Arap aşiretlerin güçlendiğini görüyoruz. Sayın Putin de bölgenin sahipleri olarak Arap aşiretlerinin bir ortaya gelerek, terör örgütüne karşı gayret vermesinin kıymetli olduğunu söyledi.
Şu anda yaşanan, Arap aşiretlerinin birlik, beraberlik içerisinde kendi topraklarına sahip çıkma atağıdır, adımıdır. Bu bakımdan yaşananları değerli buluyorum. Arap aşiretler oraların gerçek sahipleridir. Oraların gerçek sahipleri bu terör örgütleri değildir. Ne PKK ne YPG buraların sahibi değil, bunlar yalnızca terörist. Aşiretlerin bir ortaya gelmek suretiyle PKK’ya, YPG’ye karşı koydukları hal, haysiyetli bir onur çabasıdır. Hem ulusaldır hem yerlidir.
Terör örgütünün bölge halkı için ne kadar büyük bir tehlike olduğu bir kere daha görülmüştür. Bir terör örgütünü diğer bir terör örgütüyle yok etmenin de mümkün olmadı umarım görülmüştür. Terör örgütü PKK/YPG’nin, terör faaliyetleriyle bölge halklarına hayat hakkı tanımadığını, bu örgütlere dayanak veren ülkelerin görmesi gerekir. ABD ve Rusya’ya PKK/YPG’nin terör faaliyetleri ve ülkemizi tehdit eden faaliyetlerine yönelik bilgilendirmeleri daima yapıyoruz.
Deyrizor’daki petrolün denetimi için bu terör örgütünün yapmayacağı katliam, terörist faaliyet yoktur. Bu hususta muhatap ülkelere gerekli ikazlarımızı yaptık, yapıyoruz. ABD’nin bu terör örgütüne yaptığı mühimmat ve silah yardımının bölgenin huzuruna hizmet etmediği görüldü. Terör örgütüne verilen her silah, bölgede akan kanın sürmesine, Irak ve Suriye’nin toprak bütünlüğünün bozulmasına hizmet etmektedir.
‘ESED OLAĞANLAŞMA İLE İLGİLİ ATILAN ADIMLARI TRİBÜNDEN SEYREDİYOR’
Suriye ile olağanlaşma adımları kapsamında bakanlar ve bürokratlar seviyesinde görüşmeler gerçekleşmişti. Rusya’nın da olağanlaşmaya dayanak verdiğine dair açıklamalar da yapılmıştı. Sayın Putin ile bu mevzu gündeme geldi mi? Olağanlaşma adımlarının hızlanması kelam konusu mudur?
Öncelikle şunu söz edeyim; Esed bizim olağanlaşma ile ilgili Türkiye-Rusya-İran-Suriye formatında atılan adımları maalesef uzaktan, tribünden seyrediyor. Yani işin içerisinde bir türlü yer almıyor. Biz ise Suriye’nin bu işin içerinde yer alacağını ümit ederek bu çalışmalara kapımızı açtık, “Biz buna varız” dedik. Lakin hâlâ Suriye tarafında olumlu bir hal yok. Temenni ederiz ki sürecin devamında onlar da masada yerini alır.
Terörle çaba, siyasi süreç, sığınmacıların inançlı, istekli ve onurlu dönüşleri kapsamlı biçimde dörtlü dışişleri bakanları toplantısında ele alınıyor. Bu başlıklarda ilerleme kaydedilirse Suriye rejimiyle de bağlantıların olağanlaşması mümkündür. Suriye rejimi ile yürütülen dörtlü sürecin başından itibaren önkoşulsuz olması gerektiğini söyledik. Biz bu sürecin kademeli bir biçimde, belirttiğim üzere önkoşulsuz olarak ileriye taşınması gerektiğini düşündük.
Bunun gerçekleşmesi için de Suriye rejiminin alandaki gerçeklere uygun bir halde hareket etmesi, sürece ziyan verebilecek yaklaşımlardan kaçınması çok kıymetli. Malumunuz, bizim bu süreçten temel beklentimiz terörle gayrette somut adımlar atılması. Bunun yanı sıra, istekli ve inançlı geri dönüşler için gerekli şartların oluşturulması ve BM himayesindeki siyasi sürecin canlandırılmasıdır. Bahsettiğim bu alanlarda gelişme sağlanması sürecin ileriye taşınmasına yardımcı olacaktır. Lakin, evvelce de belirttiğim üzere sonlarımızı ve vatandaşlarımızı tehdit eden terör ögeleri bertaraf edilmeden, nüfus hareketliliği riskleri ortadan kaldırılmadan, bizim güvenliğimizi ön planda tutan yaklaşımımızın değişmesi kelam konusu değildir. Türkiye, komşularının toprak bütünlüğünden yanadır. Suriye’deki iç savaşın başından beri de bu ülkenin toprak bütünlüğüne en büyük tehdidin bu ülkede konuşlu terör örgütleri olduğunu söylüyoruz. Ülkemizi tehdit eden terör örgütleriyle çabamız de son terörist etkisiz hale gelinceye kadar sürecektir. Suriye’nin kuzeyini, Türkiye’yi tehdit eden terör örgütlerinden temizlemek için o bölgedeyiz.
‘RUSYA TARIM BANKASININ, ZİRAAT BANKASI’NIN SWIFT SİSTEMİNE BAĞLANMASINI İSTİYOR’
Sayın Cumhurbaşkanım Tahıl Koridoru nedeniyle dünyanın gözü sizin bu görüşmenizdeydi. Birleşmiş Milletler’in önerisi nedir?
Rusya’nın iki tane özel isteği var. Birisi Rusların tarım bankasının, Ziraat Bankası’nın SWIFT sistemine bağlanması. Şu anda yaptırımlardan ötürü Rus bankaları SWIFT sisteminden çıkmış durumda. Biliyorsunuz bu ülke, senede 120-130 milyon ton tahıl ihracatı yapıyor. Sayın Putin’de basın toplantısında söyledi, 62 yıldır satıyorlar. Satışın devamı için iki şeyin hayata geçmesi lazım. Birincisi satış sonucu parayı alması gerekiyor, ikincisi de taşımada kullanılan gemilerin sigortalanması gerekiyor. Gemilerin Avrupa yahut öteki limanlara mal taşıyabilmesi için sigorta edilmesi koşul. Yaptırımlardan ötürü İngiliz merkezli sigorta şirketi, gemilerin sigortasını yapmıyor. Rus bankalarının SWIFT sisteminden çıkartılması nedeniyle de para transferi olmuyor, bunun ikisinin mümkün olmasını Ruslar koşul koşuyorlar. Artık Birleşmiş Milletler biraz geriden başlayan bir durumla Türkiye’nin de daima katkısıyla süreci bir noktaya getirdi. En son 28 Ağustos’ta BM Genel Sekreteri Gutteres, gönderdiği mektupta, Rusların istediği üzere direkt SWIFT değil lakin SWIFT sürecinden kaynaklanacak bir aracılık sistemi teklif etti. Sigorta problemi için de çalışmaları olduğunu söylediler.
Sayın Putin’in Soçi’ye hareketinden önce Amerika Dışişleri Bakanlığı bir açıklama yaptı. “ABD ve Birleşmiş Milletler, hayat kurtaran tahıl teşebbüsüne aracılık çalışmaları nedeniyle Türkiye’ye minnettardır” diye bir açıklaması var. Lakin gerek SWIFT olayı gerekse sigorta konusunda, Batı, Rusya’ya çok değişik bir bakış sergiliyor. Değişik bakış sergileyişi sebebiyle de şu anda Sayın Putin “bana karşı bunlar edimlerini yerine getirmiyor, getirmediği için de ben bu mevzuda bunlarla müşterek bir çalışmanın içine girmem” diyor. Bir de tahılın yüzde 44’ü Avrupa’ya gidiyor. Afrika’ya ise yüzde 14’ü gidiyor. Sayın Putin, “Avrupa zaten bana düşman. Avrupa verdiği sözleri yerine getirmeden bende bu husus da adım atmayacağım” diyor. Ancak şimdilik 1 milyon ton tahılı 6 ülkeye göndermeyi düşündüğünü söyledi. “Katar ile bir arada bunu bir görüşelim” dedi.
‘BARZANİ AİLESİYLE VE SUDANİ İLE GÖRÜŞMELER YAPILDI’
Kerkük’te yaşanan gelişmelere dair yaklaşımınız nedir? Son devirde yaşanan çatışmalara dair. Irak merkezi hükümetinin halini nasıl karşılıyorsunuz? IKBY ile birlikte PKK ile uğraş konusunda yeni bir süreç oluşturulabilir mi? Afrika’daki darbeler konusundaki değerlendirmenizi merak ediyorum. Çünkü sömürgeciliğe karşı bir uyanış olarak mı algılamak lazım yoksa demokrasinin sekteye uğratılması mı?
Afrika ülkelerinin takındığı bir hal var. Başka taraftan diriliş halinde olan ülkeleri, direnen ülkeleri susturmak, durdurmak için adım atan ülkeler var. Mesela İngilizlerin tavrı… İngilizlerin Rusya ile münasebetlerinin nasıl olduğunu biliyoruz, büsbütün aksi. Bir taraftan da Kıbrıs’ta bize de çelme takmaya çalışıyorlar. Bu mevzuyu da Sayın Putin ile ele aldık. Rusya’nın Kıbrıs’a ofis açma olayındaki duruşu, Kıbrıs ile ilgili gelişmeler ve şu anda tahıl koridoruyla ilgili gelişmeler Türkiye’nin bölgedeki yükünü her formda hissettirmekte.
Kerkük hususuyla ilgili olarak da gerek Dışişleri Bakanım Hakan Fidan gerekse istihbarat ünitelerimiz mevzuyu sıkı takip ediyorlar. İşin sıkı sıkıya takibi sonucunda gerek Irak Başbakanı Sayın Sudani ile yapılan görüşmeler gerekse oradaki muhataplarıyla yapılan görüşmeler sonucunda şu anda Kerkük’te nispeten sakin bir hava var. Dışişleri Bakanım Hakan Fidan’a ve MİT Başkanı İbrahim Kalın’a durumu yakından takip etmeleri gerektiğini de söyledim.. Barzani ailesiyle görüşmeler yapıldı, Sudani ile görüşmeler yapıldı. Dün de Dışişleri Bakanım Hakan Fidan’ın İran’da yaptığı açıklamalar sonucunda bugün itibariyle hava sakin gözüküyor. Mevzuyu takip ediyoruz. Bölgenin barış ve huzuru için Kerkük’ün yapısını bozacak faaliyetlerden uzak durulmalı. Kerkük’ün yapısını bozacak her hareket, Irak’ın bütünlüğünün bozulması demektir. Türkmen yurdu Kerkük, yüzlerce yıldır farklı kültürlerin bir ortada barış içinde yaşadığı coğrafya olmuştur. Bu coğrafyanın huzurunun, bütünlüğünün bozulmasına müsaade vermeyeceğiz.
Rus gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya aktarılmasıyla ilgili çalışmalar ne basamakta?
Sayın Putin ile görüşmemizde güç kesimini farklı başlıklarla ele alıyoruz. Güç eserlerinin ülkemiz üzerinden Avrupa’ya ve dünyaya ulaştırılması için farklı projeleri hayata geçireceğiz. Türkiye’de kurulacak doğalgaz merkezi ile hem güç nakil hem de fiyatlandırma mevzularında ilerleme sağlanacaktır. Ülkemizi güç üssü yapacağız demiştik, bunun için gerekli altyapı ve fiziki imkânları sağlıyoruz. Son yıllardaki yatırımlarımızla ülkemizi bölge coğrafyası için kıymetli bir doğalgaz üssü haline getireceğiz. Türkiye’yi evvel bölgesinin sonra da global gücün merkezi haline getirme amacımıza adım adım yaklaşıyoruz. Güç diplomasisinde elde ettiğimiz başarılarla Doğu Akdeniz’de Türkiye olmadan bir adım atılamayacağını kanıtladık. Artık de doğalgaz alanındaki mutabakatlarla ülkemizi güç üssü haline getiriyoruz. Kazan-kazan aslına dayalı olarak yürüttüğümüz Türkiye-Rusya güç bağlantısını ülkelerimiz menfaatlerine sürdürmekte kararlıyız.
Bu mevzuyla ilgili Türkiye olarak değişik bir plan sunuyoruz. İstanbul’daki Finans Merkezimiz üzere, Londra’da, Hamburg’da aşikâr işler için kurulmuş merkezler örneğinde olduğu üzere doğalgazla ilgili de bir merkez kurma planımız var. Rusya ile bu planımızı görüşeceğiz. Trakya’daki sınırların ötesinde ülkemizi bu türlü bir merkez haline getirelim istiyoruz. Bu merkezi de yalnızca doğalgaza hitap eden değil, güce, madenciliğe hitap eden bir merkez olarak planlıyoruz. Geniş çaplı maksatları olan bir merkez oluşturalım istiyoruz. Güç, doğalgaz, madencilik üzere mevzularda kim ne yapmak istiyorsa bu merkeze gelsin istiyoruz. Ataşehir’de Finans Merkezimizin bir bloğunda bu merkezi kurabiliriz. Bu işi finansın, paranın merkezinde örgütleyebiliriz.
‘KILIÇDAROĞLU’NDAN SEÇİM BAŞARISI BEKLEYEN VATANDAŞLARIM DA BUNUN ARTIK BİR HAYAL OLDUĞUNU ANLAMIŞLARDIR’
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu seçim hezimetinin sebebini vatandaşlara bağladı. Kılıçdaroğlu, “Kitleler Sayın Erdoğan’a oy veriyorsa o kitlenin sorgulanması gerek. Toplumsal problemimiz vardır” dedi. CHP başkanının bu kelamlarını nasıl değerlendirirsiniz? Muhalefet neden özeleştiri yapmayı tercih etmiyor?
Bu sorunun muhatabı aslında Kılıçdaroğlu’nun kendisidir. Bu açıklamaları anlamak mümkün değil. Burada sahiden akli bir kahır var. Sen kalkıyorsun 11, 12 mağlubiyet alıyorsun ve hezimetten sonra hâlâ faturayı millete kesiyorsun. Parlamentoda ne yazıyor? ‘Egemenlik kayıtsız kuralsız milletindir’ diyor. Egemenlik kayıtsız kuralsız milletin olduğuna nazaran millet seni istemiyor, sana “git” diyor. “Sen bu işten anlamazsın” diyor. Fakat sen hâlâ kalkıyorsun, “Altılı Masa” diyorsun, “Gerekirse on altılı masa” diyorsun. Sen kaç tane masa kurarsan kur, senden bir şey olmaz. Sen işi bitirmişsin. Şu anda sandalyeyi nasıl korurum ona bakıyorsun. Senin belediye liderin geliyor, otobüsün üzerinden sana bir tane koltuk armağan ediyor, atıyor onu aşağıya. Sen hâlâ o koltuğa tutunmaya çalışıyorsun. Bir kere demokrasi gayretini ve demokrasiyi de anlamış değil.
CHP Genel Lideri’nin demokrasi anlayışına bir sefer daha üzülerek şahit oluyoruz. Ulusal iradeye saygısız bir kişilik olarak yaptığı açıklamalar nedeniyle CHP’ye gönül veren vatandaşlarımı incitiyor. Daha partisinde demokrasiyi işletmeyen bir şahsın, millet iradesine hürmet duymasını beklememek lazım. Terör örgütlerine tek bir kelam söylemeyen, kendisine oy isteyen teröristlerden rahatsızlık duymayan Kılıçdaroğlu, herkesten de kendisi üzere terörist sevici olmasını bekliyor. Kılıçdaroğlu’ndan seçim başarısı bekleyen vatandaşlarım da bunun artık bir hayal olduğunu anlamışlardır. Zira başarısızlık karşısında tutumu sorgulanması gerekenin politikler değil, vatandaş olduğuna inanan bir genel liderleri var. Genel lider sıfatıyla girdiği her seçim hezimetine farklı mazeretler bulan, kendinden öbür herkesi hatalı ilan eden Kılıçdaroğlu, bu açıklamalarıyla siyaseti bilmediğini bir defa daha kanıtladı. Lakin millet iradesine hürmet duymayan, demokrasiyi içselleştirmemiş, varlığını vesayet odaklarına endekslemiş bir muhalefeti de ne ülkemiz ne de vatandaşlarımız hak etmiyor. Değişimden kelam edenler öncelikle millete zirveden bakan tavırlarını terk etmeli ve milletin beklediği asıl değişimi gerçekleştirmelidir.
İYİ Parti Genel Lideri Meral Akşener mahallî seçimlere ittifak halinde değil tek başlarına gireceklerini söyledi, öteki partileri de bu duruma davet etti. Akşener, CHP- İYİ Parti birlikteliğinin bittiği istikametinde bildiriler verdi lakin İstanbul ve Ankara için kapıyı açık bıraktı, iş birliği yapılabilir dedi. Akşener’in yaptığı çağrıyı ve millet ittifakının dağılmasını nasıl yorumlarsınız?
Bizim Cumhur İttifakı olarak oturmuş bir yapımız var. Bu oturmuş yapıyla biz yolumuza devam ediyoruz. Gayemiz Türkiye genelinde 81 vilayetin 81’inde de en ülkü adaylarımızı inşallah bulup, bunlarla bir arada yola devam etmek. Her şeyden evvel İstanbul, Ankara üzere büyükşehirlerimizi, sarsıntı darbesi yemiş olan 11 vilayetimizi, hepsini masaya yatırıp buralarda hoş bir çıkış sağlamak ve bu çıkışla bir arada de 31 Mart seçimlerinde amaçlarımıza ulaşmayı Cumhur İttifakı olarak belirledik. Yolumuza da bu biçimde devam edeceğiz.
Yerel seçimlere dair Cumhur İttifakı olarak istişarelerle yol alıyoruz. Anladığım kadarıyla onların bir istişare yeri bile yok. Biri işbirliğinden oburu ayrılıktan kelam ediyor. Hanımefendinin bu yaklaşımı pazarlıkta el yükseltme çabasından öbür bir şey değil. Geride bıraktığımız seçimde masaya bir oturan bir kalkan siyaset anlayışından ne kadar tutarsız siyaset yaptıklarını gördük. Seçim yaklaştıkça birebir görüntüleri göreceğimizden milletimizin kuşkusu olmamalı. Kimlere ne kelamlar verildi, kiminle hangi pazarlıklar yapıldı bunların bir kısmı ortaya saçıldı, bir kısmı da ilerleyen günlerde ortaya dökülecektir. Mahallî seçimde de kimlere neler verileceğini, hangi arbedelerin çıkacağını mağlubiyetlerinin sonunda öğreniriz.
‘DEVLET BEY’İN DE HİTABIYLA ‘KOÇBAŞLARINI BELİRLEYİP’ YOLA O DENLİ DEVAM EDELİM’
Yani 81 vilayette MHP ile işbirliğinden kelam edebilir miyiz? Mahallî seçimlere Cumhur İttifakı olarak mı gireceksiniz?
81 vilayeti masaya yatırıp nerede, nasıl, kimle kazanırız, bunların hepsini konuşacağız. Görevlendirdiğimiz arkadaşlarımız bunları beraberce görüşecekler, en son kararları da biz vereceğiz ve o biçimde yola devam edeceğiz. Cumhur İttifakı’nda bizim bir kahrımız yok. Kimsenin kuşkusu olmasın Cumhur İttifakı olarak bizler milletin çizdiği istikamette ilerlemeye devam ediyoruz ve devam edeceğiz. Devlet Bey ile son görüşmemizde de bu işleri en hoş halde ele aldık. Devlet Bey’in de hitabıyla ‘koçbaşlarını belirleyip’ yola o denli devam edelim. Cumhur İttifakı’nı en yeterli temsil edecek, unsurlarımızı yerelde yaşatacak adaylarla milletimizin karşısına çıkacağız. Kentlerimizi CHP’nin çöp, çamur, çukur siyasetinden kurtaracak en hakikat adayları belirleyeceğiz. İnanıyorum ki Türkiye’nin idaresini CHP ve şürekâsına teslim etmeyen vatandaşım, kentlerinin yönetimini de işin ehline yani Cumhur İttifakı’na teslim edecektir.” (HABER MERKEZİ)
