Tüm, Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Yönetim Kurulu et fiyatlarındaki artışın nedenlerini ve bundan sonraki süreci pahalandıran bir açıklama yaptı. Ekonomim muharriri Ali Ekber Yıldırım, TÜSEDAD’ın açıklamasının ana başlıklarını köşesine şöyle aktardı:
“TÜSEDAD’ın ‘Et ithalatı ve et fiyatlarının bu yılki seyir beklentisi’ başlığıyla yayınladığı açıklama motamot şöyle:
PAHALILIĞIN ÖZÜNDE ÜRETİM AZALMASI VAR
Kesim fiyatları yükselecek diye besiciler hayvanlarını ellerinde tutuyorlar. Toplumsal medya paylaşımları bu mevzuda çok tesirli. Bu paylaşımlar her vakit vardı lakin birebir vakitte kırsalda bulunan küçük işletmelerin sayısı önemli manada azalmasına rağmen büyüklerin pazarda toplamdaki hissesi artmış. Bu fiyat konusunda bir kısır döngü oluşturuyor. Olağan pahalılığın özünde piyasada üretimin azalmış olması yatıyor.
DOĞU’DAN ET ALIRKEN BUGÜN DOĞU’YA ET GÖNDERİYORUZ
2015 yılında körüklenen denetimsiz hayvan ithalatı, içeride üreticinin ziyan etmesine sebep verdi ve kırsaldaki üretim rekabet edemeyince yerli üretici üretimden çıktı. Gelinen noktada küçük aile işletmeleri azaldı ve bu beşerler bir daha üretime geri dönmek istemiyorlar.
Bunun bir ispatı; 2009 yılında dahi, doğu vilayetlerimizden batıya et gönderilirken artık doğuda üretim o kadar azaldı ki gelinen noktada doğu vilayetlerimize et yolluyoruz.
O yıllardan beri TÜSEDAD, daima bu tehlikeye parmak basmış bir örgüt olarak daima siyasi algılandı. Lakin vakit bizim ne demek istediğimizi ispatladı. Ülkemiz için verilen kusurlu ithalat kararlarının ne derece büyük bir tehdit olduğuna bugün daima birlikte tanıklık ediyoruz.
KRİZİN ASIL NEDENİ SÜT FİYATLARININ BASKILANMASI
Süt fiyatları burada kilit rol oynuyor. Süt fiyatlarının besin enflasyonunu denetim hedefi ile baskılanmasının sonucudur bugün yaşadığımız et krizi. Artık kriz idaresi yapıyoruz ve ESK bu manada yanlışsız atılımlar yapıyor.
Öncelikle; ESK’nın 4 doların altında bir fiyata aldığı hayvanı, piyasada 6 dolara satıyor olmasının nedenlerinin hakikat algılanması gerekli. Şöyle ki, ithalatın iç piyasadaki üreticileri mağdur etmemesi çok kıymetli. İthal hayvanı cazip kılmak yerine yerli hayvan alımını teşvik eden bir fiyatlandırma yapıldı. Bunu çok yerinde bulduğumuzu belirtmek isteriz.
İTHAL BESİ DANASINDA KİLO BAŞINA 6 DOLAR FİYAT DEĞİŞEBİLİR
Sayın genel müdür ‘İçeride maliyeti düşüremediğimiz için dışarıdan aldığımız hayvanın fiyatını iç piyasa bedeline yaklaştırmamız gerekiyor’ dedi ve devam etti. ‘İç piyasa fiyatı arttığı vakit bu kilogram başına 6 dolar fiyatı da arttırılacak. Bu sabit bir fiyat değil’.
Özetle, iç piyasada üretimin teşvik edilip açığın dışarıdan karşılanmasına çaba ediliyor.
İTHALAT LOBİLERİNİN ESK ÜZERİNDE AĞIR BASKISI VAR
ESK üzerinde büyük baskı var! İthalat lobileri özel şirketlerin bu ithalatı yapmaları için çaba içindeler. Sebebi büyük rant. Lakin, ESK kendisi ithalatı devam ettirmek için gayret verdi ve büyük oranda başardı.
Besilik dana ithalatında 240 bin baş için muahede yapıldı
Yaşanan gecikmeler spekülasyona sebep verdi. Lakin, Brezilya ile 70 bin, Uruguay ile 170 binlik mutabakatlar yapıldı. Önümüzdeki ay Brezilya ile 2.Etap muahedesi yapılacak. Alımların hepsi toptan yapılmıyor, etap etap yapılmaya devam ediliyor.
Kalkan her geminin taşıdığı hayvan ölçüsüne nazaran sıradaki üreticilere bildiri yollanıyor. Gemi yüklemesi sonrası üreticiye parasını yatırması için bilgi gidiyor.
Özetle; anlık olarak Mayıs sonuna kadar hedeflenen 600 bin başın 150 bini teslim edilmiş olacak. Kalanı yılsonuna kadar tamamlanacak deniyor.
İTHALAT NİSAN SONU HIZLANACAK
ESK bugüne kadar sürecin uzamasının bir sebebinin ise yapılan mutabakatlar ve karantina mühletleri olduğunu beyan ediyor. 21 gün karantina + 20 gün nakliye +15 gün alım mühleti. Bu plana nazaran Nisan 15 ve sonrası 70 binlik transferler başlıyor.
Bu hususta gördüğümüz bir eksiklik ise üreticiye talep edilen ölçünün lakin %5 – %10’luk kısmının veriliyor olması. Bu tatmin edici olmamakla birlikte ek lojistik maliyetlere sebep veriyor.
Özet olarak; anaç hayvanların kesilmesi ve istikrarları bozan ithalatların yapılması bizi bugüne getirdi. Yaklaşık 90 milyon nüfusu beslemekle sorumlu olan üreticilerimizin çıkarlarına aykırı popülist siyasi atılımlar yapmanın ne kadar yanlış olduğu bir sefer daha ortaya çıktı.
ET FİYATLARI 2-3 YIL DAHA CAN YAKMAYA DEVAM EDECEK
Bundan sonra et fiyatları enflasyon oranında artmaya devam eder. Kimse bu denklemin önünde duramaz. En âlâ kurallarda 2-3 yıl içinde arz talep dengelenir ve alım gücüne nazaran daha uygun fiyattan et yeriz. O vakte kadar et cep yakmaya devam eder.
Süt fiyatının, maliyet + refah hissesi olarak açıklanması kaidedir. Maliyet hesabımız web sitemizde her ay yayınlanıyor. Vergi usul kanunu temelleri ve işletme iktisadı doğruları ışığında yaptığımız hesaplar ne eksik ne fazla bir süreç içermemesine karşın, kimi kesitler tarafından ‘kasten yüksek gösterilmiş’ algısı yaratılmaktadır. Derneğimiz asla bu türlü bir aldatıcı bilgiyi kamuoyuna sunmaz.
TÜRKİYE’DE ÜRETMENİN MALİYETİ YÜKSEK
Türkiye’de üretim yapmanın maliyeti birçok ülkeden fazladır. Yedirdiğimiz yemlerin yaklaşık %50’si ithaldir. Yanlış süt fiyatları sebebi ile damızlık hayvanlarımız da ithal edilmek zorunda. Bu durumu değiştirmek mümkün, lakin ilim ve fen ışığında adım atmak şartı ile.
Üreticinin eline geçen süt fiyatı, verimli üretimi teşvik etmeli ve üretim planlaması çerçevesinde yapılmalıdır. Yeni üreticileri yaratmak yerine mevcut üreticilerin ekonomik ölçeğe getirilmesi ve verimliliğin teşvik edilmesi tek tahlildir.”
(EKONOMİ SERVİSİ)
