Etkin pişmanlık, ceza hukukunda, cürüm işleyen bir kişinin kabahatten pişmanlık duyarak, hatanın olumsuz tesirlerini gidermeye yönelik faal adımlar atması ve bu sayede cezasının azaltılması yahut ortadan kaldırılması üzere sonuçlar doğuran bir sistemdir. Pekala, etkin pişmanlık yasası nedir? Aktif pişmanlık yasası koşulları nelerdir? İşte, ayrıntılar…
ETKİN PİŞMANLIK NEDİR?
Etkin pişmanlık, cürüm işledikten sonra, failin işlediği kabahatten ötürü pişmanlık duyması ve hatanın ziyanlı sonuçlarını ortadan kaldırmaya yönelik adımlar atmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Faal pişmanlık, kişinin hatayla ilgili doğruyu söylemesi, kabahatin aydınlatılmasına yardımcı olması yahut ziyanı telafi etmesi üzere olumlu bir davranış sergilemesi sonucu uygulanır. Bu düzenek, ceza kanunlarında, hatalının işlediği hatalardan ötürü cezalarının azaltılması yahut büsbütün ortadan kaldırılması ile sonuçlanabilir.
ETKİN PİŞMANLIK KURALLARI NELERDİR?
Etkin pişmanlık sisteminden faydalanabilmek için makul koşullar gereklidir. İşte faal pişmanlık koşulları:
Gönüllü İtiraf:
Suçlu, hata işledikten sonra yetkili makamlara başvurmalı ve cürmünü istekli olarak itiraf etmelidir. Hatalının itirafı, olayın ortaya çıkmasında tesirli olmalıdır.
Zararın Telafisi:
Etkin pişmanlık kapsamında, cürüm nedeniyle oluşan ziyanların giderilmesi kıymetlidir. Hatalı, kabahatin doğurduğu ziyanları tazmin etmek için adımlar atmalıdır. Bu ziyanların telafi edilmesi, cezanın hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Yetkili Mercilere Bilgi Verme:
Suç işleyen kişi, kabahat ortağı yahut kabahatle ilgili bilgiler vererek, olayın aydınlatılmasına katkı sağlamalıdır. Cürmün çözülmesine yardımcı olmak, faal pişmanlık için kıymetli bir faktördür.
ETKİN PİŞMANLIK VE TÜZEL YÖNÜ
Birçok ülke ceza kanununda aktif pişmanlık sistemine yer vermektedir. Fakat, bu düzenek birtakım ülkelerde genel bir kural olarak kabul edilirken, kimi ülkelerde yalnızca muhakkak kabahatler için geçerli olabilir. Türk Ceza Kanunu’nda da faal pişmanlık düzenlemeleri yer almakta ve failin pişmanlık duyarak verdiği bilgilerle hatanın aydınlatılmasına katkı sağlaması halinde cezasının azaltılması yahut ortadan kaldırılması kelam konusu olabilmektedir.
