Bu yazıda bahsedeceğim yanılgılardan en az bir adedini yapıyorsanız muhtemelen sağlıklı ilgiler yürütemiyorsunuzdur. Eşlerin gitgide kopmasına, birbirlerine karşı sevgi ve saygıyı tüketmesine neden olan temel iletişim yanılgıları şunlardır;
İlk olarak sıhhatsiz evliliklerde sıkça yaşanan sert tenkitlerden ve aşağılamadan bahsedeceğim. Eşlerden birinin karşı tarafı daima eleştirdiği, makûs hissettirdiği tenkit tipi. Eleştirilen kişinin evvelce kendi davranışıyla ilgili olduğunu düşünmesini sağlar. Ama vakitle yaptığı her hareketin, her davranışın küçük görüldüğü, takdir edilmediği, anlamsız bir tartışmanın içinde olduğunu gözlemlemesiyle devam eder. Eleştiren kişinin tahammülsüzlüğü ve mükemmeliyetçiliği karşısındaki kişinin yorulmasına, özgüven kaybına ve nihayet bedelsiz hissetmesine neden olur. Bu türlü bir evlilikte bağlantının mecburilik dışında uzun periyodik olması pek mümkün değildir.
İkincisi akıl okuma; bir kişinin aklından geçen kanıları elde delil olmadan bildiğini düşünme. Zihnimizin bir olay hakkında yorumlar yapması, bizim ‘bireysel gerçeğimizi’ ortaya koyar. Diğerinin gördüğü, şahit olduğu bildiği olay ise ‘gerçek olayı’ ortaya koyar. Akıl okuma usulünde çiftler ferdi fikirlerini ve algısını gerçek zanneder. Akıl okuma bir fikir yanlışıdır ve ikili ilgilerde sıkça yaşanır.
“Eşimin niyetini biliyorum. Eşim beni sevdiğini söylüyor lakin aslında bana paha vermiyor. Ben onun ne düşündüğünü, o itiraf etmese de biliyorum.”
Akıl okumalar çoklukla taraflı yorumlardır. Sıklıkla kişisel inançlara nazaran yapılır. Bu yorumlar ekseriyetle kusurludur. Bu yoruma maruz kalan eş başlarda açıklama yapmaya çabalasa da bir yerden sonra niyet okumalarla baş çıkamayacağını söz eder. Vakitle bağlantının kopmasına neden olur.
“Eşim yaptığım yemeği beğenmiyor o söylemese de benimle evlendiğine pişman olduğunu biliyorum.”
Terapiye gelen 6 aylık evli bir danışanım üstte ki cümleyi söylerken ağlıyordu. Zira eşinin kendisiyle evlendiği için pişman olduğuna emindi. Meğer evliliğin başında ahenk süreci yaşanabilir. Sağlıklı evlilik her şeyden tıpkı derecede keyif almak, birebir yorumu yapmak, birebir bakış açısına sahip olmak değildir. Sağlıklı evliliklerin, en değerli özeliklerinden biri, açık irtibattır. Farklılıklara hürmet duyup ve açık irtibata yönelmek irtibatın daha sağlıklı ve inançlı olmasını sağlayacaktır.
İletişimi bitiren üçüncü neden ise bağlantının sonundaki uzlaşma beklentisinin karşılanmamasıdır. Eşler bağlantıları sonunda uzlaşma beklentisi içindedirler. Uzlaşmanın sağlanmaması eşlerde, mutsuzluk, hayal kırıklığı ve tartışmaların büyümesine neden olur. Terapi esnasında sıkça şunu duyarım;
“Onunla hiç konuşmak istemiyorum artık zira hiç uzlaşamıyoruz”
“Olaylara hiç birebir açıdan bakamıyoruz” vb..
Çiftler farklı düşünmeyi, farklı yorumlamayı sorun olarak gördükçe tartışmaları artar. “İletişimin temel maksadı nedir” diye sorarım seanslarda. Bu sorunun karşılığını ararken ‘İletişimin konuşmak, anlamak, öğrenmek ve paylaşmak gayesiyle yapıldığı’ konusunda hemfikir oluruz. Eşin muahede gereksiniminin fark edilmesi uzlaşmadan daha kıymetlidir. Yeterli bir irtibat marifeti kazanıldığında eşler sonuçtaki uzlaşmaya değil bağlantı sürecinin kendisine odaklanıp birbirlerini nitekim manaya bahtına sahip olurlar.
Ve son olarak dördüncü husus eşlerin birinin duvar örmesi. Alakada genelde iki rol gözlenir. Eşlerden biri, sorunu çözmek için konuşmayı biri ise genelde susmayı tercih eder. Susan, sorunun geçmesini bekleyen kişi farkında olmadan karşı tarafa şu iletisi verir “ben seninle ve bu problemlerle ilgilenmiyorum”. Öteki taraf bağlantının devam etmesi gerektiğini düşündüğü için konuşmayı tercih eder. Terapi odasında gözlemlediğim kadarıyla irtibatın devam etmesi için çabalayan kişi kesinlikle yorulur ve artık efor gösteren olmak istemez. Eşler neden duvar örer, neden irtibatı keser? Nasıl olsa işe yaramayacak, yeniden tartışacağız, hiçbir bahiste uzlaşamayacağız kanısına sahip olduğu için duvar örebilir. Yada irtibat hünerine güvenmediği için nasıl toparlaması gerektiğini bilmediği için susar. Sonuç olarak bağda biri irtibata ket vuracak usulde davranıyorsa o alaka de sıhhatsiz bağlantı yoluna girilmiş demektir.
Eşinizle konuşmalarınız gitgide azaldıysa, her konuşmanın sonunda birbirinizi inciten tartışmalar yaşıyorsanız şöyle bir inceleyin derim. Birbirinizi suçlamadan yalnızca kendinizi ve davranışınızı inceleyin. Hangi yanlış davranışı uyguluyorsunuz?
