Getty Images ABD basını, Amerikalı yetkililerin kişisel verilerin gizliliği konusundaki ihlaller nedeniyle Facebook’a 5 milyar dolar ceza kesmeye hazırlandıklarını bildirdi. Bu karar, ABD Federal Ticaret Komisyonu’nun (FTC), Cambridge Analytica şirketinin 87 milyon Facebook kullanıcısının kişisel verilerini uygunsuz bir şekilde edindiğine ilişkin iddiaları araştırması sonucunda alındı. İddiaların ortaya çıkmasının ardından, 2018 yılının Mart ayında inceleme başlatılmıştı.
ABD basınına konuşan kaynaklar, Federal Ticaret Komisyonu’ndaki kararın 3’e 2 oy ile alındığını ifade etti. Komisyon, Facebook’u, 2011 yılında kişisel verilerin paylaşılması konusunda kullanıcıları bilgilendireceği ve onların onayını alacağına dair verdiği sözleri yerine getirmediği gerekçesiyle cezalandırmak istiyor. Bu durum, kullanıcıların gizliliğini koruma görevini üstlenen FTC’nin önemli bir sorumluluğu olarak öne çıkıyor.
Demokratların Tepkisi
New York Times gazetesinin haberine göre, ceza, Facebook’a yönelik daha sıkı tedbirler alınmasını isteyen komisyondaki Demokratların tepkisini çekti. Senatör Mark Warner, “Gizliliğin ve kişisel verilerin korunmasını sağlamak için uygun bariyerler konması konusunda Federal Ticaret Komisyonu’nun ya gücü yetmiyor ya da isteği yok, Kongre’nin harekete geçmesinin zamanı geldi” açıklamasını yaptı. Ayrıca, cezanın Adalet Bakanlığı tarafından nihayetlendirilmesi gerektiği ve bunun ne kadar süreceğinin belirsiz olduğu vurgulandı.
Onaylanması halinde, Federal Ticaret Komisyonu’nun bir teknoloji şirketine verdiği en büyük para cezası olma özelliğini taşıyacak. Bu gelişmelerin ardından Facebook’un hisseleri yüzde 1,8 oranında değer kazandı. Şirket, ceza için 3 milyar dolarlık bir fon oluşturduğunu ve kesilecek cezanın 5 milyar doları bulabileceğini duyurmuştu.
Cambridge Analytica Skandalı Nedir?
Cambridge Analytica, ‘tüketici, takipçi, seçmen davranışlarını değiştirmek isteyen’ iş dünyası ve siyasi partilere hizmet sunan bir veri analiz şirketidir. İngiliz The Observer gazetesi, 2014 yılında 50 milyon Facebook kullanıcı profilinin İngiltere merkezli akademisyen Aleksandre Kogan ve şirketi Global Science Research tarafından toplandığını bildirmiştir. Kogan, bilgileri internet sitesindeki bir uygulama aracılığıyla toplamak için kullanıcılara kişilik testleri yaptırdı. Bu testleri tamamlayan Amerikalıların ve bu kişilerin Facebook arkadaşlarının verileri ele geçirildi.
Kogan, bu bilgileri Cambridge Analytica ile paylaşmak için bir anlaşma yaptı. Ancak, bu durumu ifşaa eden Christopher Wylie, kişisel bilgilerin çoğunun izinsiz olarak ele geçirildiğini öne sürdü. Wylie, Cambridge Analytica’nın seçim sandıklarındaki tercihleri etkileyebilecek ve öngörebilecek güçlü bir yazılım kullandığını ifade etti ve bu sistemi ‘tam teşekküllü propaganda makinesi’ olarak tanımladı.
Veri ihlali yapıldığı iddialarını reddeden Facebook, Kogan’a bilgilere erişebilmesi için izin verildiğini savundu. Ancak Kogan, verileri Cambridge Analytica’yla paylaşarak ticari amaçla kullanıp ruhsat şartlarını ihlal etmiş oldu. Facebook, “İnsanlar bilerek bilgilerini paylaştılar, herhangi bir sisteme girilmedi, şifreler ve hassas bilgiler çalınmadı veya hacklenmedi” şeklinde bir açıklama yaptı. Şirket, meseleden 2015 yılında haberdar olduklarını belirterek uygulamayı kaldırdıklarını ve verilerin silinmesi talebinde bulunduklarını ifade etti.
Cambridge Analytica’nın ABD’de Donald Trump’ın başkan seçilmesinde ve İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkma (Brexit) kararının alınmasında etkili olduğu iddia ediliyor. Suçlamaların ardından Cambridge Analytica şirketi kapatıldı.
