Beslenme ve Diyet Uzmanı Özden Örkçü, fazla tuz tüketiminin sıhhat meselelerine davetiye çıkardığını belirterek bilinmeyen tuz tehlikesine dikkat çekti.
VÜCUTTA ELEKTROLİT DENGEYİ SAĞLIYOR
Tuzun içerdiği mineraller sayesinde sıhhat için çok kıymetli bir yere sahip olduğunu söz eden Beslenme ve Diyet Uzmanı Özden Örkçü, “Tuz mineralinin eksikliğinde hudut sistemi, kas sistemi olumsuz tarafta etkilenir. Doğal bir antidepresan olan tuzun eksikliği depresyona sebep olabilir. Bedende elektrolit dengeyi sağlayan tuz, kâfi ölçülerde tüketildiğinde kas kramplarının önüne geçer. Aksi durumda çok su birikmesi yaşanarak önemli sıhhat sıkıntıları doğurabilir. Ayrıyeten kan ölçüsü ve tansiyon istikrarını korumak için de hayli önemli” dedi.
TUZ EKSİKLİĞİ DEPRESYONA YOL AÇIYOR
Tuz eksikliğinin hudut sistemini olumsuz etkilediğini söyleyen Örkçü, “Vücutta tuz oranı azaldıkça hudut sistemi işlevsel olarak çalışamaz. Hasebiyle kas hareketleri kısıtlanır. Tuz eksikliği devam ettiği sürece zincirleme olarak tüm sistemler etkilenebilir.Vücutta tuz eksikliği sebebiyle depresyona girme riski artar. Tuzun bu tesiri ABD’de yapılan bir araştırmayla da kanıtlandı” diye konuştu.
BU ESERLERDE ZIMNÎ TUZA DİKKAT!
Örkçü, saklı tuz içeren besinler ve tuz ölçüleri hakkında şu değerli bilgileri paylaştı:
– Zeytin Türk kahvaltısının vazgeçilmezlerinden ancak zeytindeki tuz oranı yüzde 10’u bulabiliyor. Tanesi 15 gram civarında olan 5 adet zeytin yediğinizde günlük tuz gereksiniminiz olan 5 gramdan fazlasını almış oluyorsunuz. Bu nedenle tuzsuz zeytin tercih etmekte yarar var. Peynir çeşitleri de zeytin üzere kapalı tuz içeren kahvaltılık eserlerden.
– Sucuk, salam, sosis, pastırma ve kavurma üzere şarküteri eserleri önemli ölçüde tuz içeriyor. Sucuk, sosis ve pastırmada ekseriyetle yüzde 5 civarında tuz bulunuyor.
– Birçok kişi turşuyu çok sever. Buna karşılık turşunun tuz içeriği hayli yüksek. Örneğin 100 gram salatalık turşusu çoklukla 2.5 gram, yani günlük muhtaçlığın yarısı kadar tuz içeriyor.
– Piyasada satılan hazır ayranlar çoklukla %0.6 tuz içerir. Bu, bir su bardağı ayranda 1.2 gram zımnî tuz olduğu manasına gelir ki, tek başına bir bardak ayran bile günlük tuz gereksiniminizin neredeyse dörtte birini karşılar. Üstüne üstlük, birden fazla kişi ayranın içine ilaveten tuz ekler. Ayranınızı kendiniz yapın ve içine tuz katmayın.
– Her gün 50 gramı geçmeyecek biçimde çiğ kuruyemişleri tüketmek faydalıdır lakin ülkemizde kuruyemiş çoklukla tuzlu kavrulmuş olarak sevilir. Bunun sonucunda da gereğinden fazla tuz alınmasının yanısıra kuruyemişin yararları da ortadan kalkar.
– Bisküvi ve krakerler birden fazla kişinin dolabında yahut iş yerindeki çekmecesinde çay yanında atıştırmak üzere bulunuyor. Tatlı bisküviler 100 gramında yaklaşık 600 mg, tuzlu bisküvi ve krakerler ise 100 gramında yaklaşık 750 mg içeriyor. Krakerler de kapalı tuz kaynakları ortasında yer alıyor.
– Hazır satılan patates ve mısır cipsleri çok tüketilen atıştırmalıklar ortasında bulunuyor. Bilhassa toplu halde maç yahut sinema seyrederken heyecandan çoklukla tüketim de abartılabiliyor. Buna karşılık patates cipsinin 100 gramında 4 gram, mısır cipsinin 100 gramında 2.5 gram kadar tuz var. Yani 80 gramlık olağan uzunluk paket cips yediğinizde günlük tuz tüketiminizin yarıdan fazlasını almış oluyorsunuz.
– Kola ve gazoz çeşidi içecekler sıklıkla tüketilen içeceklerden fakat şekersizlerini içip içeriğindeki şekerden korunabilseniz bile içindeki kapalı tuz kalıyor. Bir bardak kola yahut gazozun içinde 200- 300 mg civarında sodyum, yani 500- 600 mg civarında tuz muadili bulunur ki bu da günlük tuz limitinizin onda biri. Gazoz ve kola hem tuzlu hem de şekerli.Maden suyu ve soda bilhassa sıcak günlerde, bazen de hazmettirici olarak sık içilen içeceklerden. Buna karşılık bir bardak maden suyu yahut sodada yaklaşık 100 mg tuz mevcut.
– Böbrekleri etkileyecek halde fazla tuz tüketimi sebebiyle bedende su tavrı artar ve bu durumda kan hacmi yükselir. Kan hacminin yükselmesi, kan basıncının artmasına yol açar. Yüksek kan basıncı bedende önemli rahatsızlıkların oluşmasına sebep olur.
GİZLİ TUZDA KALP KRİZİ TEHLİKESİ!
Beslenme ve Diyet Uzmanı Özden Örkçü, bilinmeyen tuzun ziyanları ile ilgili kıymetli noktalara dikkat çekti:
– Fazla tuz tüketildiğinde artan kan basıncı, vakitle damarlarda plakların oluşmasına sebep olur. Bu durum damar sertleşmesi ve beraberinde kalp hastalıklarına yol açar. Felç, kalp krizi üzere sıhhat sorunlarının gelişme riskini arttırır.
– Sodyum doğal olarak suyu çeker. Fazla tuz tüketildiğinde beden sıvı meblağ. Bedende sıvı tutması eklem sertliği, kilo artışı, el, ayak ve bileklerde terleme ve karın bölgesinde genişleme üzere belirtiler gösterir. Kronik olarak böbrek hastalıkları, kalp yetmezliği, eklem ağrıları yaşanabilir.
– Fazla tuz tüketimi bedende sıvı kaybına da neden olabilir. Beden tuz nedeniyle bedene alınan fazla sodyumu dengelemek için daha fazla suya muhtaçlık duyar. Su muhtaçlığı tam manasıyla karşılanmıyorsa beden muhtaçlığını hücrelerden karşılamaya başlar. Vakitle çok susama, mide sorunları, kusma ve ishal üzere şikayetler oluşur.
– Bedene alınan fazla sodyum nedeniyle beden kalsiyum emilimini gerçekleştiremez. Münasebetiyle kemik kütlesinde azalma ve kemik gözeneklerinde artma oluşur. Menopoz devrinde olanlar, şeker hastaları, kemik erimesine yatkın olan şahıslar bu nedenle tuz tüketimine çok dikkat etmelidir. Çok tuz içeren beslenme programları, kemiklerde kırılma riskini arttırarak iskelet sistemini deformasyona uğratır.
– Bedene alınan ve kullanılamayan fazla tuz böbreklerde süzme yükünü arttırır. Böbreklerde kristal oluşma riskinin artmasına sebep olur. Bu durumda böbrekler olumsuz etkilenerek birçok sıhhat problemine maruz kalır.
– Fazla sodyum hudut sistemi hastalıklarına davetiye çıkarır. Kanser riskini ve mide ülseri riskini arttırır.
– Fazla sodyum hormon istikrarını de olumsuz tarafta tesirler. Gereğinden fazla alınan tuz hudut mesajlarının taşınmasını önler. Beraberinde titreme, baş dönmesi üzere şikayetlerle birlikte algılama zahmeti üzere pek çok depresif şikayetler yaşanır.
HAZIR BESİNLERDEN UZAK DURULMALI
Ülkemizde ekmeğin günde 400 – 500 gram olmak üzere yaygın bir biçimde tüketildiğini belirten Örkçü, “100 gram ekmek ortalama 1.5 – 2.0 gram tuz içerir. Tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de tuz tüketiminin azaltılması için ‘Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Hareket Planı’ uygulanıyor. Saklı tuzun zararlarından korunabilmek için hazır eserlerdeki etiketlerin okumasını uygun yapmak ve içeriği bilinmeyen hazır besinleri tüketmekten uzak durmak gerekiyor” dedi.
