Fistül, makat bölgesindeki iki organ ortasında oluşan olağanda bulunmaması gereken bir temas kanalıdır. Makat bölgesinde görülen fistül kanalları oluştukları bölgedeki organların apse oluşumu yahut o bölgedeki yaralanmalar nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
Anal Fistül Nedir?
Anal fistül, bağırsağın sonu ile makat etrafındaki deri ortasında gelişen bir yapıdır. Çoklukla anüsün etrafındaki bir enfeksiyon sonucu oluşan apse, fistül oluşmasına neden olur. Anüs bölgesinin iç kısmında oluşan fissürler, dışkı ile temasta olduğu için apse oluşumuna taban hazırlar. Makat çıkışındaki salgı bezlerinin enfeksiyonu nedeniyle de apseler (kript apsesi) sık görülür. Bu apseler, anüs etrafından deriye gerçek ilerleyerek bir şişlik oluşturur. Apse spontan olarak patlayabilir yahut cerrahi direne edilerek güzelleşmesi istenir lakin kâfi düzgünleşme sağlanmayan apse yerlerinde fistül gelişebilir.
Anal Fistül Belirtileri
Anal fistül hastalığı makat bölgesinde görülen şikayetlere neden olmaktadır. Çoklukla makat kenarında şişlik, dolgunluk hissi ve kimi durumlarda da apseye bağlı görülen şiddetli ağrı, berbat koku, akıntı ve ıslaklık anal fistülün en çok rastlanan belirtileridir.
Dışkılama sırasında yaşanan ağrı ve ortaya çıkan kanama ya da daha sonra iç çamaşırında görülen kan lekeleri de belirtiler ortasındadır.
Anal Fistül Tanısı
Anal fistül, cilt altında gelişen bir makat hastalığı olduğu için kesin teşhis konusunda kesinlikle bir proktoloji uzmanına danışılmalıdır.
Uzman tabibin uygulayacağı fizik muayenede evvel fistül olduğu düşünülen bölgede akıntı ve akıntının geldiği fistül dış ağzı araştırılır. Fistül çizgisi rectal tuşe de hissedilebilir. Gerekirse anoskopi yahut rektoskopi ile fistül iç ağzı görülebilir. Dış ağızdan verilen renkli sıvıların makat içinden geldiğinin görülmesi fistül teşhisini takviyeler. Fistül trasesi tarza yardımı ile ortaya çıkarılabilir.
Bazı fistül olayları, göründüğünden çok daha karmaşık bir yol izlemiş olabilir. Bu nedenle kolonoskopi, fistülografi, pelvik MR üzere prosedürler, teşhis sürecinde yararlı olabilir.
Anal Fistül Çeşitleri
Anal fistül hastalığı makat kaslarının ortasında yerleştiği pozisyona nazaran isimlendirilerek sınıflandırılır. Bu fistül çeşitleri;
Suprasfinkterik Fistül: Mukoza altından cilde açılır.
İntersfinkterik Fistül:İç ve dış sfinkterler ortasından ilerler, cilde açılır. Fistüllerin %45’i bu formda oluşur.
Transsfinkterik Fistül: Dış sfinkteri geçerek cilde açılır. Fistüllerin %30’u bu biçimde oluşur.
Suprasfinkterik Fistül: İntersfinkterik başlar lakin puborektal yahut levator kası üzerinden içeri geçerek cilde açılır. Fistüllerin %20’si bu biçimde oluşur.
Ekstrasfinkterik Fistül: Bütün sfinkterlerin dışından geçer. Fistüllerin oluşumunda %5 tesirlidir.
Ayrıca fistüller kolay fistül yahut komplex fistül diye de sınıflandırılabilir. Anal fistül hastalığına sahip bireylerde yüzde 70-75 oranında kolay fistül çeşitlerine rastlanmaktadır. Ama tedavi ertelenirse bu hastalık süreci daha uzun ve kuvvetli fistül yapılarını dönüşmektedir.
