Gaslighting bilhassa ferdî ve politik bağlamlarda insanları “yanıltmakta kullanılan kanallar ve teknolojilerdeki büyük artışı” anlatıyor. Pekala, Gaslighting nedir? Gaslighting ne demek?
GASLIGHTINH NEDİR?
Gaslighting, bir ruhsal manipülasyon ve taciz metodudur. Bireyi kendi hafıza, algı ve akıl sıhhatini sorgulayıp irdelemeye iten bir çeşit berbat yönlendirmedir. Bireyde yahut seçilen kümede kuşku uyandırma, kalıcı inkâr, çelişki ve palavra yoluyla peyderpey dikte edilir ve fark edilmesi kimi vakit güçtür. Tabirin ismi, Gas Light (Gaz Lambası) isimli 1938 imali bir oyundan gelmektedir.
GASLİGHTİNG TARİHÇESİ
Gaslighting, sözünün kökeni Patrick Hamilton’ın Kraliçe Victoria periyodu Londra’sında geçen oyunundan geliyor. Oyunda orta sınıfa mensup bir çiftin palavralara ve aldatmaya dayalı evliliği ele alınıyor. Oyunda baş karakter Jack Manningham, konutlarındaki gaz lambasının kısıldığını söyleyen karısı Bella’yı delirmeye başladığına ikna etmeye çalışıyor. Oyun 1940’ta İngiltere’de akabinde 1944’te ABD’de olmak üzere iki kere beyaz perdeye uyarlandı. Ingrid Bergman’ın oynadığı Amerikan versiyonu, iki Akademi Mükafatı kazandı.
