Gazze’de, 7 Ekim’deki akının akabinde tahliye edilene kadar yaklaşık 1 ay kalan İngiliz doktor Abdel Hammad, bombalanan kentin siyah beyaz bir İkinci Dünya Savaşı sinemasını andırdığını söyledi.
Böbrek nakli ameliyatı yapmak için 6 Ekim’de Gazze’ye gittikten sonra burada mahsur kalan İngiliz vatandaşı doktor Abdel Hammad, bölgede geçen 1 ayını ve şahit olduklarını AA muhabirine anlattı.
Ailesinin Tel Aviv yakınlarındaki Yafa’dan olduğunu, kendisinin ise Irak’ta doğduğunu söz eden Hammad, son 35 yıldır İngiltere’nin Liverpool kentinde yaşıyor.
Yakın vakte kadar Kraliyet Liverpool Üniversitesi Hastanesinin organ nakli merkezinin başında bulunan Hammad, 2013’ten beri Gazze’de böbrek nakli ameliyatları gerçekleştiriyor.
Gazze’de birinci böbrek nakli operasyonunu yapan doktor Hammad, çatışmaların başladığı 7 Ekim’de gerçekleştirmeyi planladığı böbrek nakli için bir gün evvel Gazze’ye gittiğini anlattı.
Senede birkaç defa ziyaret ettiği Gazze’de her gidişinde birkaç nakil ameliyatı yaptığını kaydeden Hammad, 7 Ekim’de sabah 06.30’da patlama sesleriyle uyandığını belirterek, evvel neler olduğunu öğrenmek için operasyonu gerçekleştirecekleri Şifa Hastanesini aradığını belirtti.
Kendisine birinci görüşmede her şeyin olağan olduğu söylense de yarım saat sonraki ikinci görüşmede, “Bu sefer diğer. Hastane, acil durum nizamına geçiyor.” dendiğini anlatan Hammad, o günü Birleşmiş Milletlerin (BM) tahsis ettiği zırhlı araçla götürüldüğü BM binalarından birinde geçirdiğini söyledi.
“10 yıldır gittiğim Gazze büsbütün tanınmaz haldeydi”
Gazze’nin merkezindeki BM binasında, “Hayatım için en çok telaş ettiğim dönem” diye isimlendirdiği yaklaşık 10 günü geçiren Hammad, “Karşımızda Gazze İslam Üniversitesinin binaları vardı. O binalar çok ağır formda vuruldu. Bizim binamız sallanıyordu, camlar kırılıyordu, şarapneller uçuyordu ve her taraf enkaz kesimleriydi. Binamız ziyan görmüştü, yaralanmamamız mucizeydi.” diye konuştu.
Hammad, başta yabancılardan oluşan 25 kişinin bulunduğu binaya, bombardımanlar arttıkça 100’ün üstünde kişinin sığındığını belirtti.
Buraya sığınanlara bir doktor olarak yardım ettiğini söyleyen Hammad, “İlaçlarını alamadan kaçan o beşerler için bahçenin öteki ucundaki eczaneye gitmem gerekiyordu. O an etrafımızda nasıl bir yıkım olduğunu gördüm.” dedi.
Böbrek nakli ameliyatı için gittiği Gazze’nin çatışmaların akabinde “tanınmayacak” hale geldiğini anlatan Hammad, şunları kaydetti:
“10 yıldır gittiğim, bir gece evvel dışarı çıkıp restoranında yemek yediğim Gazze’yi çok güzel biliyorum. Büsbütün tanınmaz haldeydi. Sokaklar ziyan görmüş, asfaltta kraterler açılmış. Bir ya da iki bina değil, bütün bir mahalle yerle bir olmuş. O an bunun siyah beyaz İkinci Dünya Savaşı sinemasındaki bir sahneye benzediğini düşündüm. O sırada arkadaş olduğumuz insanlara, ‘Burada coğrafyayı değiştiriyorlar.’ demiştim.”
“Bize yemek getirmek için hayatlarını riske atıyorlardı”
Hammad ve beraberindekiler, yaklaşık 10 gün kaldıkları BM binasından, İsrail’in güneye gitme baskıları nedeniyle ayrılarak Refah Hudut Kapısı yakınlarındaki öbür bir BM binasına götürüldü.
Depolar ve idare binasından oluşan komplekste kalmaya başlayan Hammad, “Konaklamak için dizayn edilmemişti. Bizi idare binasına yerleştirdiler. Sabah çok erken ulaşmıştık ve öğle 12.00 civarı oraya 10-12 bin kişi geldi. Gereçlerin bulunduğu hangarlara ve sokağa yerleştiler.” tabirlerini kullandı.
Hammad, kaldıkları yerde hijyen imkanlarının, su ve besinin bulunmadığını belirterek, “İnsanların besine gereksinimi vardı. Nitekim felaketti. İnançlı bir yere sığınmak için gelmelerine karşın oradaki imkanlar yaşamaya hiç uygun değildi.” dedi.
Birkaç gün bisküvi üzere yiyecekler tükettiklerini lisana getiren Hammad, halkın savaş ortamındaki cömertliğine vurgu yaparak, “Hayatlarını riske atarak bize yemek getirmek için dışarı çıkıyorlardı. Sahip oldukları ruh buydu. Örneğin bize ekmek almak için 2-3 saat sıraya girmeleri gerekiyordu.” diye konuştu.
Hammad, BM tesislerinde kaldığı yaklaşık bir ay boyunca yaşadığı en unutulmaz olayı ise şu sözlerle anlattı:
“Kaldığımız binadaki odalardan birinden bir sabah çığlık sesi yükseldi. Ne olduğunu anlamak için gittik. Orada kalan kişi, 9 aylık gebe olan 25 yaşındaki kızının bombardımanda öldürüldüğü haberini almıştı. Refah Hudut Kapısı’ndaydık ve gidip kızını göreceğini söyledi. Yolun tehlikeli olduğunu belirterek gitmemesi için ikna etmeye çalıştık. ‘Gitmezsem kendimi affetmem.’ dedi ve gitti. Daha sonra geri döndüğünde önlerinde giden aracın hava atağında vurulduğunu anlattı. Gitti, kızını defnetti ve geri geldi. Gördüğüm en unutulmaz bireylerden biriydi. Biz ağlıyorduk lakin o tek bir gözyaşı dökmedi. Çok güçlüydü. ‘Burası Gazze, bu bizim mukadderatımız. Dünyanın bizi yalnız bıraktığını biliyoruz lakin bizim Allah’ımız var.’ dedi. Onu o denli görmek çok üzücüydü.”
“Güvende olduğum için suçluluk hissediyorum”
Hammad ve beraberindekiler, BM’nin tahliye edilecek yabancılar listesinde yer aldığı için Refah Hudut Kapısı’nı geçtiler fakat burada, İsrail ile Mısır ortasındaki bir pazarlığa mevzu oldular.
İlk gün yaralı ve hastaların çıkışı yapıldığı için hududu geçemediklerini anlatan Hammad, yaşananları, “İkinci gün sabah 07.00’de Refah Hudut Kapısı’ndaydık. 11.30’da Mısır tarafına gelmiştik fakat Mısırlılar bizim geçişimize müsaade vermedi ve biz tampon bölgede kaldık. Sonradan öğrendik ki İsrail, Mısır’da kurulan sahra hastanesine Gazze’den yaralıları götüren ambulanslara müsaade vermemiş, Mısır da buna karşılık yabancıların geçişini durdurmuş. Bu, yaklaşık 4-4,5 saat sürdü.” kelamlarıyla anlattı.
“Onlar o haldeyken ben inançta olduğum için biraz suçluluk hissediyorum.” diyen Hammad, “Benim mesleğim çok doyurucu bir meslek. Bir çocuğun böbrek naklini yaparak hayatının değişmesini görmek çok tatmin edici. Muhtemelen bu, beni oraya geri döndürecek.” diye konuştu.
Hammad, İsrail’in sıhhat kuruluşlarını vurmasına yönelik ise “Buralar esasen dolup taşıyor. Bu da kapasiteyi daha da azaltıyor. Yani, birçok kurtarılabilecek insan ölecek. Beni bir doktor olarak sinirlendiren şey de bu. Benim mesleğim hayat kurtarırken orada yaşananlar hayatları yok ediyor.” tabirlerini kullandı.
Özellikle İngiltere’de siyasi önderlerden ateşkes daveti gelmemesini de eleştiren Hammad, “çatışmalara insani orta verilmesi” davetine değinerek, “Bu ne demek? Birkaç saat insanların yiyecek, su, ilaç bulmasına müsaade verip sonra öldürmeye devam mı edeceksiniz? Başladığımız noktaya geri döneceğiz.” değerlendirmesini yaptı.
Hammad, silahların durması için davet yapmanın bir insanlık vazifesi olduğunu vurgulayarak, sorunun köküne inilmediği takdirde bugün olanların yine yaşanacağına işaret etti.
