Gece öksürüğü; bazen yatağa uzanır uzanmaz başlayan bazen de kişiyi uykusundan uyandıran epeyce rahatsızlık verici bir sıhhat sıkıntısıdır. Kaliteli bir uyku, zihinsel ve fizikî yenilenmenin birinci şartıdır. Lakin iç ve dış pek çok faktör, uykunun kalitesinde bozulmaya neden olabilir. 1 Gece artan öksürük uykuya dalmayı zorlaştıran ve hayat kalitesini direkt etkileyen sıhhat meselelerinden bir tanesi…
Canlılar, muhakkak bir savunma sistemine sahip olarak dünyaya gelir. Göz kırpma, emme üzere refleksler çabucak hemen bütün canlılarda doğuştan var olan özelliklerdir. İnsanların refleksleri öteki canlılar ile kıyaslandığında çok daha ileri vaziyettedir. Öksürük; akciğerleri ve bronşları enfeksiyon hastalıklarına karşı koruyan, balgam, toz, polen üzere ziyanlı hususların atılmasını sağlayan değerli bir gözetici reflekstir.
Öksürük sırasında akciğerlerden hava dışarıya hayli büyük bir kuvvetle atılır. Öksürük günün her saatinde görülebilir. Görülme vakitlerine nazaran öksürük gündüz öksürüğü, gece öksürüğü ve bilhassa çocuklarda kusma ile birlikte görülen öksürük olarak 3 alt kategoriye ayrılabilir. Lakin bilhassa soğuk algınlığı üzere bir rahatsızlıktan sonra gündüz rastgele bir şikayeti olmamasına karşın geceleri öksürük nöbetleri görülen şahısların sayısı azımsanmayacak kadar fazladır. Geceleri artan öksürük nöbetleri ekseriyetle yatıldığı anda başlar. Birtakım hadiselerde nöbetlerin uyku sırasında arttığı da görülür.
NEDEN OLUR?
Gece başlayan öksürük pek çok sıhhat probleminin değerli bir göstergesi olabilir. Gece öksürüğü nedenleri teneffüs yoluyla alakalı olabilir. Bunun yanı sıra öbür kronik rahatsızlıklar da geceleri başlayan öksürük krizlerinin nedenler ortasında sayılabilir. Gece öksürük krizi nedenlerinden kimileri şu biçimde sıralanabilir:
Astım:
Solunum yolunun kronik hastalıklarından bir tanesi olan astım, gece öksürüğünün en
Enfeksiyon hastalıkları:
Viral yahut bakteri kaynaklı teneffüs yolu enfeksiyonları gece öksürük nöbetlerine neden olabilir. Bilhassa çocukluk çağında burun, boğaz, kulakta görülen üst teneffüs yolu enfeksiyonları, öksürüğün temel nedenleri ortasında sayılabilir. Yapılan kimi araştırmalara nazaran bilhassa çocukluk çağında boğaz ağrısı ve burun akıntısı ile birlikte hastaların yaklaşık olarak %30 kadarında öksürük de görülmektedir.
Sinüzit:
Yüz ve baş kemiklerinin içerisinde sinüs ismi verilen hava boşlukları bulunur. Bu hava boşluklarında olağanda mukus üreten ince bir katman vardır. Sinüzit bu tabakanın iltihaplanması sonucunda ortaya çıkan, toplumda yaygın olarak görülen bir sıhhat meselesidir. Mukus üreten tabakanın iltihaplanması sonucunda daha fazla mukus üretilir. Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, yüz ağrısı, baş ağrısı üzere semptomlar, sinüzit belirtileri ortasında birinci sıralarda sayılabilir. Sinüzitin yaygın olarak görülen bir öbür belirtisi ise geniz akıntısıdır. Sinüslerin iltihaplanması ve şişmesi sonucunda biriken fazla mukus burnun gerisinde damlamaya başlar. Bu durum geniz akıntısına neden olur. Yatıldığında ise mukus akıntısı boğaza yanlışsız devam eder. Bu nedenle gece ortaya çıkan öksürüğün nedenlerinden bir tanesi de sinüzittir. Yaygın görülen nedenleri ortasında sayılabilir.5 Astım çoklukla gece başlayan öksürük, hırıltılı teneffüs, nefes darlığı üzere semptomlarla karakterize olan kronik bir sıhhat problemidir.
Geniz akıntısı:
Gece öksürüğünün yaygın görülen bir öteki kıymetli nedeni de geniz akıntısı, bir öbür sözle postnazal akıntıdır. 5 Geniz akıntısı, burunda ve boğazda olması gerekenden daha fazla mukusun birikmesi ve boğazın ardında hakikat damlaması sonucunda ortaya çıkan bir sıhhat sıkıntısıdır. Geniz akıntısının semptomları ortasında gece şiddeti artan öksürük, boğazın ardında akıntı hissi, daima olarak boğazı temizleme gereksinimi ve ses kısıklığı birinci sıralarda yer alır.
Reflü:
Gece öksürüğü her vakit teneffüs yolları ile ilgili olmayabilir. Birtakım durumlarda reflü üzere sıhhat meseleleri da gece öksürüğüne neden olabilir. Yapılan birtakım bilimsel çalışmalarda, uzun müddet devam eden öksürük şikayeti bulunan bireyler değerlendirildiğinde yaklaşık olarak %25’inde reflü hastalığı olduğu görülmektedir.10 Reflü; mide sıvısının çeşitli sebeplerle üste hakikat geri kaçması sonucunda ortaya çıkan bir sıhhat sıkıntısıdır. Geriye gelen mide sıvısının damlacıkları, öksürük refleksinin tetiklenmesine neden olabilir.11 Reflüye bağlı ortaya çıkan öksürük çoklukla yemeklerden çabucak sonra yahut gece yatıldığında ortaya çıkar.
Alerji:
Saman nezlesi üzere alerjik bir rahatsızlık, gece kuru öksürük görülmesinin nedenleri ortasında yer alır. Alerji, bağışıklık sisteminin polen, toz, küf ve mantar üzere yabancı unsurları uzaklaştırmak için verdiği bir savunma yansısıdır. Alerjiye neden olan patojenler teneffüs yollarını ve burun mukozasını etkileyebilir. Bunun sonucunda burun tıkanıklığı, hapşırma, burun akıntısı, öksürük üzere semptomlar ortaya çıkabilir.
Kalp yetmezliği:
Gece öksürüğüne neden olan bir başka kronik rahatsızlık da kalp yetmezliğidir. Kalp yetmezliği, çeşitli sebeplerle kalbin beden için gerekli olan kanı pompalayamamasına bağlı olarak akciğerlerde ve öbür organlarda sıvı birikmesi sonucunda görülen bir sıhhat problemidir. Kalp yetmezliğinin belirtileri şahıstan şahsa değişiklik göstermekle birlikte geceleri gelen öksürük, belirtiler ortasında sayılabilir.
NE DÜZGÜN GELİR?
Gece tutan öksürük krizi, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Öksürüğün güzelleşmesi için öncelikle altta yatan sebebin uygun belirlenmesi ve tedavi edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle öksürük şikayetinin nedeninin bulunabilmesi için alanında uzman bir doktor tarafından gerekli kontrollerin yapılması gerekir. Bunun yanı sıra bulunulan ortamda ve ömür şeklinde yapılan birtakım değişikliklerle de gece başlayan öksürük nöbetlerini hafifletmek mümkün olabilir. Örneğin bol sıvı tüketmek boğazı rahatlatmaya ve öksürüğü yumuşatmaya yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra birtakım araştırmalar, tuzlu su içeren burun damlaları kullanmanın öksürüğü hafifletmeye yardımcı olabileceğini ileri sürmektedir.
NASIL GEÇER?
Öksürük birden fazla vakit birkaç gün yahut hafta içinde bizatihi düzelir. Lakin 8 haftadan uzun süren öksürük durumunda kronik öksürük düşünülür ve buna nazaran tedaviye başlanır. Çocuklarda bu mühlet 4 haftadır.15 Çocuklarda 4 haftadan uzun süren öksürük durumunda alanında uzman bir doktora danışmak değerlidir. Şayet öksürük bir enfeksiyon hastalığından kaynaklanıyorsa doktor kontrolünde kullanılan ilaçlar yardımıyla öksürük krizinden kurtulmak mümkün olabilir. Öksürüğün kaynağı reflü, kalp yetmezliği, sinüzit üzere kronik bir rahatsızlık ise öncelikle öksürüğe neden olan hastalık tedavi edilmelidir.
