Gece terörü, uykuya daldığınızda, uyurken yahut uyanırken meydana gelen istenmeyen olayları yahut tecrübeleri içeren bir küme uyku bozukluğudur. Derin uyku sırasında ortaya çıkan gece teröründe hasta, uykudan kaygıyla uyanıp boş gözlerle etrafa bakarak bağırmaya ya da çığlık atmaya başlar. Beraberinde çoklukla çarpıntı, süratli soluma, ciltte kızarıklık, terleme, kas kasılmaları da olur.
Gece terörü atağı olağandışı hareketleri, davranışları, hisleri, algıları yahut hayalleri içerebilir. Davranışlar karmaşık olabilir ve diğerlerine karşı olağan görünse de, olay sırasında uykuda kalırlar ve birden fazla vakit bunun gerçekleştiğine dair bir hafızaları olmaz.
GECE TERÖRÜ ATAKLARININ(PARASOMNIA) NEDENLERİ NELER?
Parasomniler sıklıkla ailelerde görülür ve bu nedenle birçok durumda genetik bir faktör vardır. Birçok REM uyku davranışı bozukluğu üzere kimi parasomnilerden beyin hastalıkları sorumlu olabilir. Parasomnias da obstrüktif uyku apnesi ve çeşitli ilaçlar ile öbür uyku bozuklukları tarafından tetiklenebilir.
KİMLER RİSK ALTINDA
Gece terörü her yaştan insanlarda görülür, lakin çocuklarda daha yaygındır. Çocuklar bilhassa savunmasızdır. Çoklukla 5-7 yaş ortasında görülme sıklığı yüzde 1-6’dır. Ergenlik devrinde sıklık azalır. Erişkin periyotta görülen gece terörünün çoklukla çocukluk başlangıçlı olduğu düşülmekte olup, görülme oranı yüzde 1’e kadar düşer.
GECE TERÖRÜ BELİRTİLERİ
Tipik bir atakta çocuk hayli ürkmüş biçimde yatağa oturarak ansızın çığlık atar, akabinde inilti gibisi hafif sesler çıkararak besbelli dehşet tabiri, süratli nefes alıp verme, terleme üzere belirtiler gösterir.
– Kıyafetlerini çıkarabilir, istemsiz el kol hareketleri olabilir ya da çok sıklıkla görülmese de kaygıyla yatağı ve yatak odasını terk edebilir.
– Gece terörü atakları, çoklukla uyku başladıktan 2-3 saat sonra ortaya çıkar. Yaklaşık 20 saniye ile 5 dakika kadar sürer. En geç 15 dakika içinde çocuk tam bir uyanıklık olmaksızın yatışır ve resen uykuya dalar.
– Çocuk atak esnasında ve sonrasında etrafla ilişkisizdir, sabah uyandığında atağı hatırlamaz. Çoklukla gecede bir sefer görülen ataklara uykuda konuşma, iç çekme, iniltiler eşlik edebilir.
GECE TERÖRÜ TEDAVİSİ
Gece terörü yaşın ilerlemesi ile birlikte zaten kaybolma eğilimindedir. Düzelmeyen ve 2-3 aydan uzun müddet devam eden durumlarda kesinlikle çocuk psikiyatri ya da çocuk noroloji uzmanına danışılması gerekir. Artık gece terörü ile ilgili yapılması gerekenlerle ilgili kimi teklifler:
– Gece terörüne birinci müdahale başlangıçta çocuğun uyku hijyeninin sağlanması istikametinde olmalıdır.
– Çocuğu gün içerisinde çok bedensel yorgunluktan korumak ve öğle uykuları yararlı olabilir.
– Uyku terörü her gün tıpkı saatler ortasında görülüyorsa, oluş vaktinden 15 dakika kadar evvel çocuğu uyandırmak yararlı bir sistem olabilir.
