Baharın gelmesi ile birlikte çocuklarımızın hem gelişimi ve büyümesini desteklemek hem de keyifli ve kaliteli vakit geçirmesini sağlamak için onları spor aktivitelerine yönlendirebiliriz. Araştırmalar, sporun vücut gelişiminde ve ruhsal açıdan çok yararı olduğunu da gösteriyor. Sporun yalnızca bir cümbüş ya da boş vakitte yapılan bir aktiflik değildir, olmamalıdır.
İşte sporun ruhsal yararları:
Özgüven: Spor yapmak çocukların kendilerine olan hürmetini (özsaygı) ve özgüvenini olumlu istikamette tesirler, geliştirir. Tenis, yüzme, basketbol vb. rastgele bir spor alanında aktivitelerde bulunmak çocukların kendini geliştirmesini sağlar. Bugüne kadar bu mevzuda pek çok araştırma yapılmıştır ve sonuçları göstermiştir ki spor yapan çocukların kendileri hakkındaki his ve niyetleri olumlu taraftadır.
Özellikle ruhsal sorunlar yaşayan (kaygı, ahenk sıkıntıları vs.) çocukların spor aktivitelerine yönlendiklerinde sorunlarında düzelme ve azalma görülüyor. Araştırmalar, spor esnasında yapılan fizikî antrenmanların yüksek seviyede olmayan depresyon ve tasayı belirtilerini azaltmaya yardımcı olduğunu göstermektedir. Bilhassa fazla idman düzeylerinde gerilimle karşı karşıya kalındığında daha az sıhhat sorunları gözlenmekte ve çocukları gerilimin sebep olduğu sıhhat şikayetlerine karşı korunduğu bilinmektedir. Spor sürecinde beyinden salgılanan hormonlar rahatlatıcı ve keyif verici özellik taşımaktadır.
Kişisel Gelişim; Spor ile uğraşmak çocuğun kişilik gelişimini de olumlu istikamette tesirler. Çocuklar kurallara uymayı, paylaşmayı, bağlantısı, öfke denetimini, sorun çözme yeteneğini, vakti yönetmeyi ve daha birçok beceriyi sporla öğrenir. Ferdî gelişimi için dersler alır.
Sosyalleşme/Arkadaş edinme; Sporun olumlu tesirlerinden biri de arkadaş edinmeyi sağlamasıdır. Bilhassa daha içe dönük olan çocuklar arkadaş edinmek konusunda badire yaşayabilir ve bu durum onları üzgün ve dışlanmış hissettirebilir. Bir spor grubunun üyesi olmak beraberinde arkadaşlıkları da getirir. Arkadaş edinme hünerini geliştirir. İdmanlar ve ortak gaye kadro üyelerini birbirine bağlar. Çocuklar bu sayede toplumsal maharetlerini geliştirirler.
Becerilerin Kazanılması: Bir sporla uğraşmak, çocuklara liderliği, ekip çalışmasını ve iş birliğini, bir toplum yahut topluluk içinde nasıl davranacağını (toplumsal ömür becerileri) da kapsayan pek çok değerli hayat marifetlerini öğretir. Bilhassa futbol, basketbol ve voleybol üzere ekip sporlarında liderlik, takımdaşlık ruhu doğal olarak çocuğun üstlenmesi gereken bir rol olarak karşısına çıkar. Ayrıyeten gerilimle baş etmeyi, amaç belirlemeyi ve bir maksada ulaşmak için neler yapılması gerektiğini öğrenirler. Akranlarıyla yeterli irtibat kurmayı öğrenirler. Çocuklar bir sürü deneyim edinirler. Bütün bu deneyimler, onları bütün yaşama hazırlar. Hayatın birçok alanında avantajlı duruma gelirler.
Beden algısının olumlu olması: Bilhassa ergenlik periyodundaki gençlerin vücut algıları çoklukla olumsuzdur. Vücutları ile uğraşırlar ve daima kusur bulma eğilimdedirler. Spor ile ilgilenenler daha sağlıklı, daha fit bir vücuda olacaklarından daha olumlu hislerle ve özgüvenle bu periyodu geçireceklerdir. Erken yaşta spor alışkanlığı kazanıldığında çocuklar internette vakit geçirmek veya TV izlemek üzere pasif aktivitelerden ve makus alışkanlıklardan uzaklaşacaktır. Tertipli sporla birlikte obezite ya da yeme bozuklukları üzere problemleri yaşama ihtimali de ortadan kalkacaktır.
Akademik Yararlar; Spor hayatının içinde olan çocuklar, akranlarından akademik olarak daha uygun bir performans sergilemektedirler. Zira sporla uğraşmak konsantrasyonu arttırır. Odaklanabilen, dikkatini sürdürebilen, disiplinli çalışmayı başarabilen (her spor disiplinli çalışmayı/ idmanları gerektirir.) çocuğun zihinsel performansı da artmakta ve anlama-kavrama sürecini hızlanmaktadır. Araştırmaların sonucunda, sporla uğraşan şahısların beyinlerindeki hudut dokularında üretimin arttığı (nörotrofin) ve proteinlerin hudut sisteminden salgılanmasına yardımcı olduğu bulunmuştur. Bu durum da unutkanlık ve ileriki yaşlarda muhtemel demans, Alzheimer üzere hastalıkların oluşmasını azaltmaktadır.
Yetişkinlerle Münasebetler; Çocuklarla yetişkinlerin bağlantıları öğretmenler ve aile üyeleri ile kısıtlıdır. Bu bağlarda de, yetişkinler ekseriyetle ve yalnızca otorite/ disiplin sağlayan rolündedir. Spor, çocukların düşünme formlarını ve yetişkinlerle bağlantı kurmasını da etkilemektedir. Sporla uğraşan çocukları bir gayeye ulaşmaları için koçluk yapan yetişkinler (antrenörler), disiplinin yanı sıra çocukları maksada yönelik desteklemekte ve yetiştirmektedir. Bu koç ve sportmen ilgisi çocukların öbür yetişkinlerle daha uyumlu ilgiler kurmalarına ve daha özgüvenli hissetmelerine yardımcı olur.
Bütün sporlar çocuklara çeşitli marifetler kazandırmaktadır. Lakin her spor kısmının farklı başka birtakım marifetleri ön plana çıkardığı da göz gerisi edilmemelidir. Örneğin: Basketbol, futbol, voleybol liderlik, kadro çalışması, paylaşma ve inanç bağlantısı, yüzme; amaç odaklılık ve konsantrasyon, atletizm istikrar ve uyum üzere marifetlerini geliştirir. Kadro sporları ve ferdi sporların getirileri farklıdır.
Aileler çocuklarını sadece bir spor kolu ile sınırlandırmamalıdır. Çocuğun isteği dikkate alınmalıdır. Yönlendirilen spor kolunda başarılı olamayan ya da o spor kısmı için motivasyonu olmayan çocuk, öteki bir spora yönlendirilmeli, baskı ile o spor kolunda tutulmamalı, ısrarcı olunmamalıdır.
Çocuklarınızı yani geleceğimizi bedensel ve psikososyal açıdan daha sağlıklı, daha şuurlu ve kaliteli yetiştirmek istiyor isek onlara sporu sevdirmeli, ekran, bilgisayar ve telefon başından kaldırıp spor salonlarına, etrafımızdaki oyun ve spor alanlarına yönlendirmeliyiz. Spor ve sıhhat dolu bir hayat dileğiyle…
