Gençlerde Risk Alma Davranışları
Risk Nedir?
Gençlerin sıhhat ve yeterli olma durumlarına rastgele bir biçimde ziyan veren davranış ve tavırlardır. Gençler adeta bir kozanın kendisini koruduğunu riskli durumların kendisine ziyan vermeyeceğini düşünür. Ölümsüzlüğünü kanıtlama eforu, dünyaya meydan okuma ya da kahraman olma isteği çarçabuk riskli davranışlara girmesini sağlar. Sigaranın kendisine ziyan vermeyeceğini, alkol kullansa bile alkolik olmayacağına inanır. Bu türlü bir yapıdaki genç çeşitli bahislerde risk alma davranışlarına girebilir.
Gençlerde Görülen Risk Alma Davranışları Nelerdir?
* Sigara, Alkol ve Unsur Bağımlılığı
* Kazalar
* İntihar
* Hareketsiz Yaşam
* Beslenme Alışkanlıkları
* Ferdî Hijyen
* Korunmasız Cinsel Yaşam
Gençlerde sıklıkla görülen risk alma davranışlarıdır.
Gençlerde Sigara Alkol ve Husus Bağımlılığı Davranışını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
* Ailesel Faktörler
* Çevresel Faktörler
* Ferdi Faktörler olarak üç kümede inceleyebiliriz:
Ailesel Faktörler
* Sigara alkol yada husus kullanan ebeveyn ya da kardeşin olması,
* Düşük sosyoekonomik durum,
* Eğitim seviyesinin düşük olması,
* Teşvik edici tavırlar tesirli aile faktörleridir.
Çevresel Faktörler
* Arkadaş etrafının sigara alkol ya da husus kullanması
* Sigara ve bira firmalarının gençleri gaye alması gençlik şölenlerine sponsor olması ayrıca
* Reklamlar ve sinemaların özendirici yaklaşımları gençleri etkileyebilmekte ve sigara alkol yada husus kullanımı davranışını oluşturabilmektedir.
Bireysel Faktörler
* Düşük eğitim seviyesi
* Düşük benlik hürmeti arkadaş baskısına ‘’Hayır diyememe’’ etkili ferdi faktörlerdendir. Çocuklarda ve gençlerde hayır deme maharetini kazandırabilme sağlıklı kararlar alabilmesi ve güçlü bir kimlik oluşturmada çok kıymetlidir.
* Depresyondaki yada gerilim altındaki bireyin zahmetle başa çıkmak için sigarayı ya da alkolü tercih edebilmektedir. Meğer bilhassa alkol bir müddet sonra başlı başına bir gerilim kaynağı ve sorun haline gelecektir.
* Bazen bağımlılık otoriteye reaksiyon formunda de ortaya çıkabilmektedir.
* Etrafında model aldığı bireylerin sigara ya da husus kullanıyor olması
* Deneme isteği,merak ve
* İtibar sağlama kamacıyla da sigara ya da kullanılabilmektedir. Bilhassa birtakım markalarda sigara içme etrafına güçlü olduğunu göstermenin bir aracı olabilmektedir.
* Cümbüşün alkolle kardeşmiş üzere algılanması da tesirli olabilmektedir. Yılbaşı ve doğum günü partilerinin kesinlikle alkollü olması gerektiği formunda bir yapılanma bu devirde değerlidir.
Alkol ve Husus Bağımlılığı Açısından Risk Altındaki Bireyler
* Alkolik ya da husus kullanan ebeveyn varlığı
* Parçalanmış yada ilgisiz aile
* Düşük sosyoekonomik düzey
* Gerilimli hayat ve topluma ahenk güçlüğü
* Önemli ruhsal sorun ve hastalığı olma
* Cinsel tacize maruz kalma
* Unsur kullanan arkadaş kümesinde yer alma risk durumu yaratabilmektedir.
Alkol ve Husus Kullanan Genci Tanıyabilme
Alkol ve husus kullanan genci tanıyabilme bilhassa anne baba ve eğitimciler açısından kıymet taşımaktadır. Gence yardım edebilmek için dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
* Davranış değişikliği, aktivite değişikliği (Alışılmışın dışında arkadaş edinme, etraf değiştirme)
* Uyku ve iştahında değişiklik
* Konsantrasyon zahmeti, ilgisizlik
* Çok sinirlilik
* Ağızda kuruluk,salyada azalma
* Konuşmada zahmet, peltek konuşma
* Yürümede dengesizlik
* Ellerde titreme
* Terleme
* Alışılmışın dışında arkadaş edinme
* Etraf değiştirme
* Sorumluluklarından kaçma
* Çok para harcama
* Kıyafetlerinde,yatağında yanık izleri ipucu olacak davranışlardandır.
Gençlerde Kaza ve Yaralanmalar
İki kümede ele alabiliriz:
* Kasıtsız Yaralanmalar
* Kasıtlı Yaralanmalar
Kasıtsız Yaralanmalar
* Trafik kazaları;Emniyet kemeri kullanmama, alkollü araç kullanımı
* Öteki Araç Kazaları; Motorsiklet, mobilet, bisiklet
* Boğulma
* Ateşli silah
* Zehirlenme
* Spor Yaralanmaları
Kasıtlı Yaralanmalar-Şiddet
* Cinayet
* İntihar
* Savaş
* Terör
* Münasebette görülen şiddet
Genç Şiddetinde Risk Faktörleri
* Ailesel Faktörler; Ailenin şiddet yönelik tavırları, aile içi şiddetin varlığı epey değerlidir. Ayrıyeten,
* Çevresel Faktörler; Şiddeti destekleyen küme normları olması
* Ferdî Faktörler; Kişilik özellikleri, şiddete maruz kalmış olma
* Durumsal Faktörler; Ateşli silahlara kolay ulaşabilme, çete üyeliği
Kimler İntihara Eğilimlidir?
* Ailede intihar varlığı
* Ailede ağır ve aşağılayıcı cezalar, huzursuzluklar, baskılar
* Depresyon ve Duygulanım bozuklukları
* Bağlantı sorunları
* Tek başına yaşama
* Gerilime dayanma gücünün azlığı
* Fizikî şiddete ya da cinsel istismara maruz kalma
* Toplum tarafından dışlanma, itibar kaybı
* Mükemmeliyetçi yapı, yüksek beklentiler
Yoğun maddi sorunlar
Gençlerde Beslenme Alışkanlıklarını Etkileyen Faktörler
* Fast food zincirlerinin bol kalorili beslenmenin özendiren yaklaşımları
* Santimlere indirgenen medyatik hoşluk anlayışı genci baskı altına alabilmektedir. Baskı altında kalan genç sağlıklı olmayan magazin diyetlerine yönelebilmekte ve sıhhatsiz kilo verme sürecine girebilmektedir.
* Yememe ya da yediğini çıkarma biçiminde yeme bozuklukları oluşabilmektedir.
Hareketsiz Ömürden Kaynaklanan Sorunlar
Çocuklar ve gençler ekran karşısında hareketsiz ömrün içine çekilmektedirler. Arkadaşlarıyla sanal ortamlarda görüşmek, bilgisayar oyunları cazip hale getirilmektedir. Sıhhatsiz beslenme ve hareketsiz hayat gençler için önemli sağlı meseleleri oluşturabilmektedir.
Gençlerde Fizikî Aktivitenin Yararları
Fiziksel etkinlikler birden çok hedefe hizmet edebilmektedir.
* Kalp sağlığı
* Kasların dayanıklılığı
* Kemiklerin dayanıklılığı
* Kilo verme
* Formda kalma
* Gerilimle başa çıkma
* İnanç duygusu
Gençlerde Hijyen Sorunları
* El yıkama şuurunun oluşmamış olması
* Tuvalet sonrası paklık, adet periyotlarında sıklıkla ped değiştirme, iç çamaşırın günlük değiştirilmesi çok değerli ve ne yazık ki gençlik devrinde ihmal edilebiliyor
* Ağız-diş sıhhatine gereken ehemmiyeti vermeme
* Dövme
* Piercing uygulamaları
Korunmasız Cinsel Hayattan Kaynaklanan Sorunlar
Gençlerle yapılan araştırmalar cinsel sıhhat ve üreme sıhhati bahislerinde eksik ve yanlış bilgilerinin olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırmaya katılan gençlerin verdikleri yanıtlardan cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların neler olduğunu, nasıl bulaştığını,belirtilerinin neler olabileceğini ve en değerlisi nasıl korunulması gerektiğini bilmedikleri görülmüştür. Cinsellikle ilgili mevzuların tabu olması nedeniyle bu mevzu uzun yıllar çok ihmal edilmiştir. Gençler ve çocuklar adeta bilgilenme konusunda yalnız bırakılmışlardır. Erken ergenliğin oluşması, evlilik yaşının daha ilerleyen yıllara kayması erken cinsel aktiviteyi oluşturabilmektedir. Gençlerde risk alma davranışıyla bir arada bu periyotta korunmasız ya da bilinçsiz cinsel ömür önemli sıkıntılara yol açabilmektedir. İstenmeyen gebelikler, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar gençleri tehdit etmektedir.
Bu problemlerle başa çıkma konusunda gençlere takviye olabilmek, sağlıklı bilgiyi ulaştırabilmek ve gençleri alabilecekleri risklere karşı koruyabilmek için toplumun ilgili bütün ünitelerini de harekete geçirebilmek gerekmektedir.
