Kadınlar için kıymetli bir benlik organı olan meme, doğuştan ve edinsel çeşitli nedenlerle kayıp olabilir. Öncelikle hastalarımın kelam konusu organın göğüs değil de “meme” olduğunu anlamalarını istiyorum.Toplumda daima bastırılmaya çalışılmış cinsiyet belirleyici yan karakter organlarının içinde maalesef göğüs bu manada en çok darbe almış organlardandır. O denli ki kimi ilkel kabilelerde hala ergenlik başlangıcından itibaren göğüs kafesine sıkı bir bandajlama uygulanarak göğsün gelişimi durdurulmaya çalışılmaktadır. Tıpkı bayan sünnetinde klitorisin kesilerek bayanın cinsel bağlantıdaki tatmininin engellenmeye çalışılması üzere.
Göğüs kanseri değilim. Lakin doğuştan yalnızca göğüs başım var. Göğsüm neden gelişmemiş olabilir?
Plastik rekonstrüktif ve estetik cerrahide göğsün tekrar üretim ve tamiratını gerektiren durumlar yalnızca kanser cerrahisinin sonucu ile sonlu değildir. Aslında nedenleri doğuştan ve edinilmiş olarak ikiye ayırmak gerekli. Doğuştan nedenler içinde çok da ender görülmeyen ve göğsün gelişim süreci ile bir arada göğüs kasları, göğüs kafesi, omuz, kol, önkol , el ve parmakların da gelişim sürecinde eksikliğin eşlik ettiği Poland sekansı en tipik örnektir. Bu hastalarda göğüste meme başı ve etrafındaki areola isimli kahverengi doku, göğüs dokusu yahut bunların çeşitli kombinasyonları gelişmemiş olabilir. Göğüs kafesi ve göğüs kası sorunları de eşlik edebildiğinden göğsün oluşturulması için planlamada dikkatli olunmalıdır. Bu hastalarda evvel göğüs kafesi deformitesini düzeltmek ve sonra göğsün nasıl oluşturulacağına karar vermek gerekir. Poland sekansı yalnızca bayanlarda değil, erkeklerde de sorun yaratmaktadır. Erkeklerde üç boyutlu hacim tahlili yapılarak bireye özel üretilmiş silikon protezlerle göğüs kası da taklit edilerek ülküye yakın tamiratlar yapmak mümkündür.
Edinilmiş göğüs yokluğu nedenleri içinde göğüs kanseri nedeniyle göğsün kısmen ya da büsbütün alınmış olması, yanıklar ya da travmaların tesiriyle oluşan göğüs dokusu kayıpları yer alır. Çocukluk devrinde geçirilmiş yanıklarda, ergenlikte derideki sertlik ve doku yetersizliği nedeniyle göğsün gelişecek bir boşluk bulamaması muhtemel mekanizmayı oluşturur. Kanser ameliyatlarında göğüs kısmen yahut büsbütün alındığı için hastanın ayrıntılı bir halde kıymetlendirilerek gerek göğüs cildindeki eksik gerekse göğüs dokusu yerine konmalıdır.
Kanser ameliyatı sonrası alınacak göğsümün yine oluşturulabilmesi için uzun müddet beklemem gerekir mi?
Memenin yeninden imali ya da tamiri kanser ameliyatı ile bir arada yapılabilir.Zaten göğüs kanseri, bayanı ruhsal manada yıpratan bir sorunken hastanın ameliyattan göğsü alınmamış üzere bir psikolojiyle uyanması çok değerlidir.
Memenin yine üretiminde kanser nedenli kayıplarda iki tip tamirden bahsedilebilir. Bunların biri eş vakitli göğüs tamiri ve tekrar yapımı adı verilen ve göğsün alındığı seansta göğsün tekrar yerine konduğu ameliyatlar ve bir de geç devir göğüs tamiri ve yine yapımı denilen ameliyatlardır. Bu sonuncusunda ya kanser ameliyatını yapan genel cerrah ın yönlendirmesiyle ya da hastanın “bir an evvel kanserden kurtulayım da göğüs olmasa da olur” formundaki fikrini yıllar sonra değiştirmesi nedeniyle birinci ameliyattan çok sonraları göğsün tekrar oluşturulması için başvurması kelam hususudur.
Silikonla göğüs üretiminden çekiniyorum. Bana ileride silikonu bedenin reddeceğini ve kanser tedavimi engelleyeceğini söyleyen hekimler oldu. Kendi dokumla göğsümü yaptırsam uygun olur mu?
Memenin yine imal ve tamiratı (MYO) için temelde iki tip yoldan bahsedilebilir. Birincisi yapay silikon implantlarla (heterolog) MYO, bir başkası de kişinin kendi dokusu (otolog) ile MYO’ dır.
Silikon implantlar ile MYO, genelde eş vakitli MYO ameliyatlarında tümör çıkarıldıktan sonra uygulanır. Şayet göğüs derisi ve /ya da göğüs başı ameliyatta korunabiliyorsa (meme gözetici mastektomi), uygun kıvamlı silikon implant direk deri altına ya da göğüs kası altına yerleştirilerek tedavi sağlanır. Şayet, kanser ameliyatında deri ve göğüs başı da çıkarıldı ise göğüs kası altına içi boş olan ve ameliyattan sonraki süreçte vakitle şişirilerek deri kazanımı elde etmemizi sağlayan doku genişletici (tissue expander) yerleştirilir. O ortada hastaya radyoterapi ya da kemoterapi uygulanacak ise o sürecin bitimine kadar aralıklı olarak doku genişletici şişirilir. Hedeflenen hacim elde edildiğinde ikinci bir ameliyatla kalıcı silikon jel implant yerleştirilir.
Bedene silikon dahil rastgele bir yabancı unsur alındıktan sonra beden bunu algılayarak bir bağışıklık karşılığı oluşturur. Bu karşılığın son noktası yabancı cismin etrafının kapsül ismi verilen bir bağ doku kabuğu ile çevrilmesidir. Radyoterapi görecek hastalarda kapsül dokusunda kalınlaşma ve sertleşme kelam konusu olmakta ve kapsül kontraktürü ismi verilen ve implant ile yumuşak dokuyu gererek ağrıya yol açan bir tablo ile karşılaşılabilmektedir. Bu durumda ya implant değiştirilip kapsül çıkarılmalı ya da hastanın kendi dokusu ile tamirat uygulanmalıdır. Hayatının rastgele bir periyodunda hastalarım kendi dokusu ile göğüslerini yine kazanma talihine sahiptirler birebir şey kendi dokusu ile oluşturulan göğüs hacminden mutlu olmayan hastalarda silikon implant ile MYO için de geçerlidir.
Kendi dokunuzun kullanımı kanser ameliyatı ile eş vakitli MYO ameliyatlarında da mümkündür. Lakin radyoterapi görecek hastalarda bilhassa deri ve göğüs başı da alınacaksa kendi dokunuzu harcamayı önermiyorum. Kimi hastalarımızda implantın üstünü tam örtebilmek ismine sırtın geniş kası olan latissimus dorsi kasını ön tarafa döndürüp kullanılabilir. Kas hacminin kâfi olduğu zayıf ve daha küçük göğse sahip hastalarımızda yalnızca bu kası ve üzerindeki deriyi kullanarak bile menin yine oluşturulması sağlanabilir.
Silikonla göğüs üretimi sonrası göğsün boyutunun başkasından farklı olabileceği söylendi. Bunun nedeni nedir?
Memenin yine oluşturulduğu ameliyatlar, ister implant isterse kendi dokusu ile olsun ekseriyetle karşı göğüs ile birebir hacmi birebir sağlayamaz. Bilhassa sarkma olan göğüslerde, kanserli tarafta yeni memeyi oluştururken, göğüs başı ve areola düzeyini anatomik olarak olması gereken noktaya taşıyıp bir öteki seansta karşı memeyi küçültme ya da dikleştirme ameliyatı uyguluyoruz. Birebir anda iki göğsü de kanser nedeniyle alınan hastalarda ise iki tarafı birbirine uydurmak daha çok mümkün olmaktadır.
Kalçamdan göğüs dokusu oluşturulduğunda kalçamda bariz bir iz oluşur mu? Ameliyattan sonra rahat oturabilir miyim?
Meme kişinin kendi dokusu ile oluşturulması gayesiyle bedende karın, sırt, kalça ve hatta uyluk denilen diz üstü bölge de dahil olmak üzere bir çok gölge alıcı saha olarak kullanılmaktadır. Burada tercihte hasta ile tabibin ortak karar vermesi gereklidir.
Karından göğsün tekrar oluşturulması ameliyatlarında karnın göbek deliği altındaki kısmı ve bazen de çabucak bunun altında rektus adı verilen düz karın kası birlikte göğüs bölgesine taşınır. Bu ameliyatta ya kasın üst uçtaki irtibatı hiç kesilmeden doku üstte hazırlanan alana taşınır ya da damar çalışması yapılarak doku özgür hale getirilir ve dokunun damarı göğüs kafesinin içinde ya da koltuk altında yer alan alıcı damarlara bağlanarak dokunun beslenmesi sağlanır (serbest doku nakli, DIEP, SIEA, TRAM flepleri). Kilolu, karında sarkması fazlaca olan hastalarda dokunun hür olarak taşınması daha muteberdir. Uygun hastalarda düz karın kasını hiç harcamadan da hür doku nakli ve mikrocerrahi sistemle karın dokusunu taşımak mümkündür.
Sırtın geniş kası (latissimus dorsi) ile göğsün yine oluşturulması ameliyatlarında, sırtta yatay ve bazeb çapraz yönelimli bir iz kalabilir. Latissimus kası, üzerindeki cilt dahil edilerek koltukaltı kontağı sağlam kalacak halde kaldırılarak göğüs kafesinin ön tarafına döndürülür ve buraya dikilir. Kilolu hastalarda altına silikon implant koymak da gerekebilir.
Kalça bölgesinde üst ve alt katlantıdan göğüs oluşturmak da mümkündür. Bu ameliyatlarda mikrocerrahi yöntem kullanılarak özgür doku formunda transfer uygulanır (SGAP, IGAP flepleri). Ameliyattan sonra ortalama 20 gün hastanın kalça bölgesine çok yük ve basınç uygulamaması önerilir. Bu ameliyat tipi kalçanın üst ya da alt katlantısında bir iz bırakacaktır.
