Renkli gözlere sahip olanlarda, yaşlı insanlarda, bağışıklık sistemi zayıf olanlarda, Displastik Venüs Sendromu yaşayan hastalarda ve güneşe fazla maruz kalan insanlarda görülme sıklığı daha fazla olan göz kanseri nedir? Belirtileri ve tedavisi ili ilgili bilinmesi gerekenler haberimizde…
GÖZ KANSERİ NEDİR?
Göz kanseri, gözün çeşitli bölgelerinde başlayabilen birçok tümör tipini tanımlamak için kullanılan genel bir tabirdir. Gözdeki yahut etrafındaki sağlıklı hücreler değiştiğinde ve denetimsiz bir halde büyüdüğünde, tümör ismi verilen bir kütle oluşturduğunda ortaya çıkar. Bir tümör güzel huylu yahut kanserli olabilir. Âlâ huylu bir tümör, tümörün büyüyebileceği, lakin yayılmayacağı manasına gelir. Beğenilen ortaya çıkan tümör dokularının yüzde doksanı uygun huylu olarak gelişir ve bu dokuların göz kanserine neden olmadığı bilinmelidir.
Kanserli bir tümör maligndir, yani büyüyebilir ve bedenin başka bölgelerine yayılabilir. Göz kanseri azdır. Kas, cilt ve sonlardan oluşan göz kapağı üzere gözün dış kısımlarını etkileyebilir. Kanser göz küresinin içinde başlarsa buna göz içi kanseri denir.
GÖZ KANSERİ TÜRLERİ
– Göz melanomu
Gözün orta katmanına uvea denir ve gözün önündeki iris, siliyer cisim ile gözün ardındaki koroidi içerir. Kanser bu katmandaki pigment üreten melanosit hücrelerinin anormalleşmesiyle başlar ve yetişkinlerde en yaygın görülen göz kanseri cinsidir.
– Göz lenfoması
Göz küresinde başlayan lenfomadır ve birçok non-Hodgkin lenfomadır.
– Retinoblastom
Çocukluk çağı göz kanserinin az rastlanan bir çeşididir. Gözün ışığa hassas katmanı olan retinada gelişir.
Nadir görülen göz kanseri çeşitleri:
* Beğenilen skuamöz hücreli karsinom: Genelde konjonktiva ve göz kapağında başlar.
* Beğenilen bazal hücreli karsinom: Ekseriyetle göz kapağında başlar ve bu bölgede en sık görülen kanser çeşididir.
* Göz kapağının sebase karsinomu: Sebase (yağ üreten) bezlerin kanseridir ve en çok kirpik çizgisine yakın üst göz kapağında gelişir.
Adenoid kistik karsinom: Gözyaşı bezinin en sık görülen kanser tipidir.
* Göz çukuru sarkomu: Gözü hareket ettiren kaslarda başlayabilir ve çoğunlukla çocukları tesirler.
Foto: shutterstock
GÖZ KANSERİN BELİRTİLERİ
– Bulanık görüş
– Ani görüş kayıpları
– Görüş alanında ortaya çıkan hareketli nokta yahut çizgiler, ışık parlamaları
– Görme alanı kaybı
– Gözün renkli kısmında ortaya çıkan koyu nokta yahut leke
– Göz bebeğinin halinde yahut büyüklüğünde değişim
– Gözün göz yuvasındaki doğal pozisyonundan kayması yahut dışarı gerçek çıkması
– Beğenilen kızarma yahut ışığa karşı hassasiyet
– Nadiren gözün içinde yahut etrafında ağrı (bu belirti için kanserin gözün dışına yayılmış ve göz içindeki basıncın yükselmiş olması gerekir)
– Sarkık göz kapağı
GÖZ KANSERİ TEDAVİSİ
Göz kanserinde tedavi; kişinin yaşına, sıhhat durumuna, kanserin çeşidine, evresine ve yayılma gösterip göstermemesine nazaran planlanır. Cerrahi tedavi, radyoterapi formülü, göz ışın tedavisi (lazer), kemoterapi, proton tedavisi ve kriyoterapi metotlarından biri tercih edilir.
Radyasyon tedavisi
Göz kanserinde uygulanan en yaygın tedavi metodudur. Ana tedavi olarak ya da ameliyattan evvel yahut sonra kullanılabilir. En sık kullanılan radyasyon tedavisi cinsleri ise brakiterapi (içsel) ve dış ışın radyasyonudur. Dış radyasyon bir makineden hastaya verilirken brakiterapide dairesel bir metal kesimine (plak) bağlı radyoaktif tohumlar kanserli bölgeye yerleştirilir. En önemli yan tesirleri kırmızı ve kuru cilt, yorgunluk, yutma zahmeti ve ağızda yaralardır.
Cerrahi müdahale
Cerrahi göz kanserinde yaygın olarak kullanılan bir öbür tedavi metodudur. Tümörün evresine ve büyüklüğüne bağlı olarak aşağıdaki ameliyat çeşitlerinden biri yapılabilir.
Göz rezeksiyonu: Tümör ile tümör etrafından az ölçüde sağlıklı doku çıkartılır.
Enükleasyon: Gözün alındığı bir cerrahi müdahaledir. Birtakım ilerlemiş göz kanseri olaylarında uygulanabilir.
Orbital egzenterasyon: Gözün, göz kapaklarının, göz çukurundaki kas, yağ ve hudut dokularının alındığı bir ameliyatıdır. Yalnızca çok agresif yahut tekrarlayan göz kanserlerinde kullanılabilir.
Mohs mikrografik cerrahisi: Tümör katmanlar halinde alınır. Her katman kanser hücresi görülmeyene kadar laboratuarda incelenir. Mohs cerrahisi bazen göz kapağı yahut konjonktivadaki bir tümörün tedavisinde kullanılır.
Kriyocerrahi: Dokuyu dondurmak ve yok etmek için denetimli bir dondurma süreci kullanır. Bazen tümörün konjunktiva yahut göz kapağı içinde tedavi edilmesinde uygulanabilir.
Lazer cerrahisi: Bazen gözdeki küçük tümörleri yok etmek için kullanır.
Plastik cerrahi: Gözün olağan halde hareket etmesi ve göz rezeksiyonu üzere ameliyatlardan sonra biçim bozukluklarını (dış görünümü) düzeltmek için uygulanır.
Kemoterapi
Göz lenfomasını ve bazen göz melanomunu tedavi etmede kullanılır.
