Koronavirüs tüm dünyada kaygı yaratmaya devam ederken; ülkemizde grip ve domuz gribi hadiseleri görülmeye devam ediyor… Onkolog Dr. Yavuz Dizdar’a gerek gripten korunmanın, gerekse hastalığa yakalandıktan sonra güzelleşmeyi hızlandırmanın doğal yollarını sordum. İşte açıklamaları…
Dr. Yavuz Dizdar
– Probiyotikler bizi gripten korur mu?
Elbette korur… Fakat biz sindirim sistemi denince mide, karaciğer ve bağırsaklar üzere yalnızca sindirim kanalını düşünüyoruz. Halbuki bu hastalıkların etkilediği akciğerler, yani teneffüs yolları da aslında direkt sindirim sisteminin parçasıdır… Bu kanıyı iki nedenle kesin olarak savunabilirim; birincisi akciğer tomurcukları esasen sindirim kanalından ayrılarak başlar yani yemek borusu geride lakin soluk borusu da önde aslında tıpkı kanalın bileşenleridir. Siz sindirim sistemi ile gıdayı alırsınız ancak bunun kimyasal manada yakılabilmesi için oksijen gerekir, işte teneffüs yollarıyla aldığınız hava öteki beslenme kanalınızı oluşturur. Tam da bu ortak kökene bağlı olarak teneffüs yollarının da motamot bağırsaklar üzere kendine mahsus yararlı bakterileri vardır. Zati teneffüs yolu hastalığı evvel virüslerin tesiriyle başlar, bu sırada yararlı bakterilerin hakimiyeti kaybedilirse zatürre üzere önemli enfeksiyonlara çevirir. Münasebetiyle probiyotikler yalnızca sindirim sistemini değil, teneffüs sistemini de korur.
HAVA BESLEYİCİ OLMALI
– Pekala teneffüs sisteminin yararlı bakterileri de yediklerimizle mi besleniyor?
Sadece yediklerimizle beslenmezler, aldığımız nefesin yani çekilen havanın da besleyici olması gerekir. Çam ormanlarında yürüyüşe çıkılmasının, deniz kenarında vakit geçirilmesinin nedeni hava kompozisyonunun farklı olmasıdır. Bugün için yiyeceklerle alınan probiyotiklerin teneffüs bakterilerini nasıl etkilediklerini şimdi tam olarak bilmiyoruz lakin “solunumu rahatlatan, ifrazat söktüren” mantığıyla baktığınızda apayrı seçenekler var… Bunlardan biri salep… Salep aslında orkide sınıfından bir bitkinin soğanlarından elde ediliyor, teneffüs yolları için yumuşatıcı ve gözetici bir tesiri var…
BAKTERİLERİ BESLİYOR
İkincisi keçiboynuzu… Salep de keçiboynuzu da aktarlardan toz biçiminde alınabilir. Ortak özellik nedir diye baktığınızda ise karşınıza mannan ismi verilen bileşik şeker molekülleri çıkıyor, olasılıkla kıvamı veren de bunlar. Mannan farklı bir bileşik, virüs ve bakterilerin etrafında onların ortadan kaldırılmasını sağlayan bir zarf meydana getiriyor. Nasıl sindirimdeki yararlı bakterileri besleyen Glikoz Amino Glikan (GAG) denen bileşikler varsa, elbette teneffüs sistemindeki yararlı bakterileri besleyen bileşikler de var. Mannan anlaşıldığı kadarıyla bu sınıfta yer alıyor, yani salep ya da keçiboynuzu özütünde… Grip virüsünü bünyemize almamamız yani maske vesaire ile korunmamız çok kolay değil lakin alınmış virüsü etkisiz halde tutmanın, yani öteki hücrelere girerek çoğalmasını engellemenin yolu salep ve keçiboynuzundaki mannandır…
C VİTAMİNİNİN ÖNEMİ
– Gribe karşı nane-limon, portakal ya da greyfurt ne kadar yarar sağlar?
Nane esasen çok güçlü bileşikler içerir, ayrıntısı âlâ bilinmiyor. Limon ve narenciye eserlerinde de çok sayıda bilinmeyen bileşik var, jasmonad, limonin mesela bunlardan daha yeterli bilinen ikisi lakin elbette bunlar üzere binlercesi var. Bu bileşiklerin kanser de dahil bedenin ahengi ya da savunması için gereken fonksiyonlarda çok olumlu tesirleri olduğu esasen biliniyor. Doğal bir de bilinmeyenler var… Bilhassa taze kış zerzevatları, kereviz, lahana, pırasa ve başkaları ziyadesiyle etkililer. Bunların yanında güzel bilinen öteki unsur ise bizim C vitamini olarak tanımladığımız askorbit asittir… C vitamininin en kıymetli fonksiyonu bağ dokusunun birbiriyle bütünleşik kalmasıdır. Çünkü siz kelle paça da içseniz, şayet C vitamini almazsanız bu zincirler birbirine bağlanamıyor. Fakat günümüz şartlarında önemli bir C vitamini eksikliği olabileceğini sav etmek sıkıntı, çünkü herkes en azından salata ya da çorbayla limon tüketiyor. Lakin ihtiyacın arttığı hastalık durumunda bunların ayrıyeten destek edilmesi mantıklı görünüyor.
YARIN: Yavuz Dizdar gripten nasıl korunuyor?
