Güneş çarpması, kişinin sıcak ve güneşli bir ortamda çalışması, antrenman yapması yahut orada vakit geçirmesi sonucu ortaya çıkabilir. Sıcak çarpması olarak da isimlendirilen bu durum, acil tıbbi müdahale gerektiren önemli bir sıhhat problemidir.
GÜNEŞ ÇARPMASI TÜRLERİ
Sıcaklıkla bağlantılı yaz rahatsızlıkları, hafif sıcak bitkinliğinden hayatı tehdit eden güneş çarpmasına kadar çeşitli durumları kapsar. Uygun tıbbi müdahale yapılmazsa, beyin, kalp, böbrekler ve kaslar üzere iç organlarda hasar oluşabilir. Tedavi gecikirse, daha önemli komplikasyonlar ve mevt riski artar.
GÜNEŞ ÇARPMASI BELİRTİLERİ
Güneş ve sıcak maruziyeti sonucunda bedende su ve tuz kaybı oluşur. Bu, halsizlik, güçsüzlük ve kas krampı üzere sıcak kaynaklı bitkinlik belirtilerine yol açabilir. Bedenin ısı istikrarını müdafaa yeteneğinin kaybolmasıyla, beden sıcaklığı tehlikeli düzeylere yükselebilir ve güneş çarpması meydana gelebilir.
Rektal ölçümle 40°C ve üzeri beden sıcaklığı, güneş çarpmasının ana göstergesidir. Baş karışıklığı, huzursuzluk, konuşma bozukluğu, deliryum, nöbet ve koma üzere nörolojik belirtiler de güneş çarpmasının sonuçları ortasında sayılabilir.
Güneş çarpmasının öteki mümkün belirti ve bulguları şunlardır:
Terleme değişiklikleri
Bulantı ve kusma
Ciltte kırmızı renk değişikliği
Soluk alıp vermenin hızlanması
Çarpıntı
Vücut ısısının uzun bir müddet boyunca yüksek kalması ve bu duruma müdahale edilmemiş olması halinde çeşitli organlarda kalıcı güneş çarpması yan tesirleri meydana gelerek farklı belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir.
GÜNEŞ ÇARPMASINI NASIL ÖNLEYEBİLİRİM?
Güneş çarpmasını önlemek için aşağıdaki tedbirleri alabilirsiniz:
1. Suyunuzu İhmal Etmeyin: Sıcak havalarda bol su içmek kıymetlidir. Beden sıvı istikrarını korumak için sistemli aralıklarla su tüketmeye ihtimam gösterin.
2. Serin Ortamlarda Bulunun: Özellikle öğlen saatlerinde güneşin en ağır olduğu vakitlerde dışarıda fazla kalmamaya çalışın. Serin ve gölgeli alanlarda vakit geçirmek güneş çarpmasını önlemeye yardımcı olur.
3. Hafif Giysiler Tercih Edin: Hafif, pamuklu ve açık renkli giysiler giymek beden ısısının artmasını mahzurlar. Ayrıyeten şapka takmak da başınızı güneşten korur.
4. Çok Antrenmandan Kaçının: Sıcak havalarda çok idman yapmaktan kaçının. Şayet spor yapıyorsanız, serin saatlerde yahut kapalı alanlarda yapmaya çalışın.
5. Çocukları ve Yaşlıları Koruyun: Çocuklar ve yaşlılar güneş çarpmasına daha hassastır. Onları bilhassa sıcak saatlerde güneşten koruyun.
Unutmayın ki her birey farklı yansılar verebilir. Şayet güneş çarpması belirtileri görüyorsanız çabucak serin bir yere geçin ve tıbbi yardım alın.
UZMANLAR BU HUSUSTA NE DİYOR?
İç Hastalıkla Uzmanı Dr. Ayşe Yılmaz: Güneş çarpması, beden ısısının çok yükselmesi sonucu meydana gelir. Bu durum, sıcak hava şartlarında çok terleme ve yetersiz sıvı alımıyla alakalıdır.
Belirtiler ortasında baş ağrısı, halsizlik, kusma ve şuur kaybı yer alır. Güneş çarpmasını önlemek için bol su içmek, serin ortamlarda bulunmak ve şapka takmak kıymetlidir.
Acil Tıp Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Demir: Güneş çarpması acil bir durumdur ve çabucak tıbbi yardım gerektirir. Beden ısısının yükselmesi, beyin işlevlerini etkileyebilir ve hayati risk taşır. Güneşli günlerde dikkatli olmalı, sık sık su içmeli ve çok sıcak ortamlardan kaçınmalıyız.
Nöroloji Prof. Dr. Fatma Kaya: “Güneş çarpması, beyin işlevlerini etkileyebilir ve nörolojik belirtilere yol açabilir. Şuur kaybı, konfüzyon, nöbetler ve hatta koma üzere durumlar görülebilir. Bu nedenle güneşli günlerde dikkatli olmalı ve beden ısısını denetim altında tutmalıyız.
