NASA’nın Parker Güneş Sondası aracı, 2018’de fırlatıldıktan sonra Güneş yörüngesindeki tarihi birinci dönüşünü 2021’de tamamladı, lakin 2023’te yıldızımızın etrafındaki 17. geçişi sırasında saatte 635 bin 266 kilometre sürat yaparak rekor sürate ulaştı.
Bağlam açısından, bu süratte Dünya’nın ekvator çizgisinde bir dönüşü dört dakikadan az sürer. Dünya’dan Ay’a 36 dakikadan biraz fazla bir müddette ya da New York’tan Los Angeles’a 22 saniyede seyahat edebilirsiniz.
BİR MÜHENDİSLİK HARİKASI
Parker Güneş Sondası, bu yüksek suratlara hem mühendislik teknolojisini hem de evrenimizdeki yerçekimi kuvvetlerini kullanarak ulaşıyor. Uzay aracı, Ağustos 2018’de, Delta IV Heavy roketi kullanılarak Dünya’dan Güneş’e gerçek fırlatıldı.
Teknoloji olağanüstüsü araç, uzaya çıktıktan sonra, güneş gücüyle çalışan bir ateşleme ve yönlendirme sistemi kullanıyor. Bununla birlikte, suratının büyük bir kısmını, sondayı yörüngesine tesirli bir biçimde çeken Güneş sayesinde elde ediyor.
Dünya’nın komşu gezegeni Venüs’ün de hızlanmasında bir rolü var. Parker Güneş Sondası ve gezegenin yörüngeleri birbirine yaklaştıkça, uzay aracı gezegenin önünde hareket yapıyor.
”VENÜS’ÜN DE YERÇEKİMİNİ KULLANARAK…”
Venüs’ün yerçekimi, nispeten az olsa da daha sonra sondanın yörüngesini ve suratını değiştiriyor. Bu yerçekimi dayanak hareketi, aracın suratını Güneş’e nazaran yüzde 10 azaltıyor ve onu Güneş’e yaklaştırıyor.
Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’nda Parker Güneş Sondası projesi için vazife tasarımı ve navigasyon yöneticiliği yapan Yanping Guo, 2018’de yaptığı açıklamada şu sözlere yer verdi:
“Hiç kimse Venüs’ün yerçekimi yardımının kullanılabileceğine inanmıyordu, zira bir gezegenin sağlayabileceği yerçekimi yardımı onun kütlesiyle orantılıdır ve Venüs’ün kütlesi de epeyce düşük. Venüs’ün sağlayabileceği yerçekimi takviyesini Jüpiter’in sağlayabileceği ile karşılaştırırsanız, daha yüksek çıkar lakin tıpkı değişikliği elde etmek için tekrar tekrar uçuş yapmak gerekir. O vakit da vazife müddeti çok uzar.” Güneş’e yakın uçmak kolay bir muvaffakiyet değil. Parker Güneş Sondası, Güneş’in yüzeyine yakınlığına karşın düşündüğünüz kadar ısıya maruz kalmıyor zira yüksek sıcaklıklar her vakit öteki bir objeyi ısıtmak manasına gelmiyor. Sıcaklık, bir parçacığın ne kadar süratli olduğunu belirlerken, ortada yaşanan ısı güç transferini belirler. Güneş’in korona katmanı görünür Güneş yüzeyinden daha az ağırdır, bu nedenle yüksek sıcaklıklarda çok az ısı transferi olur. Daha kolay bir anlatımla, elinizi sıcak bir fırına sokabileceğinizi ancak kaynar su dolu bir tencereye sokamayacağınızı hayal edin. Bu nedenle, sonda milyon derecelik sıcaklıklardan geçiyor lakin aracın ısı kalkanı sırf yaklaşık 1400°C’ye kadar ısınıyor. Bu uçuşların, sondanın Güneş’in korona katmanını ve Güneş rüzgarlarını ısıtan ve hızlandıran güç akışının yanı sıra plazma ve manyetik alanların dinamiklerini anlamak üzere çeşitli bilimsel hedefleri bulunuyor. İnsan üretimi en süratli objenin, 1957’de bir nükleer bomba testiyle uzaya fırlatılan bir rögar kapağı olduğuna dair bir kent efsanesi duymuş olabilirsiniz. Bu farklı ve eğlenceli bir kıssa olsa da büyük ölçüde temelsiz ve göze batan olay örgüsü boşluklarıyla dolu bir kıssa. Bu sebeple, insan üretimi en süratli obje olarak NASA’nın Parker Güneş Sondası öne çıkar.
GÜNEŞ’İN SICAĞINDAN KAVRULMUYOR MU?
