“Yaşamımız mühletince bizler farkında olmadan, hayatımıza dair olumlu yahut olumsuz olarak bir çok karar vermekteyiz. Verdiğimiz bu kararları, hayatımızın makul alanlarında uygularız. Bizleri, olumlu yahut olumsuz kararlarımızı verirken etkileyen bir çok faktör bulunmaktadır. Bunlardan kimilerine bakacak olursak; çevresel faktörler, o andaki his durumumuz, gerilim, önyargılarımız vb. bir çok faktör bulunmaktadır.
Biz bugün kısaca, Önyargı nedir? Önyargılarımız nasıl oluşur? Önyargılarımız bizi nasıl tesirler? Önyargılarımız değişebilir mi? Sorularına karşılık arayacağız.
Önyargı; farklı olan durumlar, farklı olan niyetler, tanımadığımız yahut yeni tanıştığımız beşerlerle ilgili, topladığımız genel bilgiler karşısında, bu bilgileri yorumladığımız bir süreçtir. Önyargılarımız biz farkında olmadan beynimiz tarafından otomatik olarak gerçekleşmektedir.
Peki bu otomatik süreç tüm insanlarda tıpkı formda mi gerçekleşmektedir?
Yanıtımız hayır. Zira önyargılar, bizlerin gereksinimleri, geçmişte edindiğimiz tecrübelerimiz ve ihtiyaçlarımız sonucunda şekillenmektedir.
Örneğin: Genç bir adam, bir partide, tek başına duran şık ve genç bir bayanı fark eder. Genç adam, ortadan bir mühlet geçtikten sonra, dikkatini çekmiş olan genç bayanın aslında ne kadar sıkıcı bir kişi olduğunu düşünür ve diğer bir tarafa yanlışsız yönelir. Bu sırada genç bayan adama hakikat gelir ve genç adamla sohbete başlar. Fakat genç adam, bayanın sorularına kısa yanıtlar vererek bayanı geçiştirir ve oradan uzaklaşır. Daha sonra genç adamın arkadaşı, kaçmaya çalıştığı bayanın ne kadar şık ve hoş olduğunu söyler. Fakat genç adam arkadaşına, onun çok sıkıcı biri olduğunu ve ona eski kız arkadaşını hatırlattığını söyler. Burada genç adamın başına gelen şey, farkında olmadan devreye giren önyargıları olmuştur. Bu durum genç adamda, genç bayan hakkında yanlış bir birinci izlenim oluşmasına sebep olmuştur.
Hayatımız boyunca, biz farkında olmadan oluşmuş pek çok yanlış birinci izlenimlerimiz vardır. Bu durum tahminen de bizleri pek çok fırsattan alıkoymaktadır. Bu yüzden ‘ilk intiba son intibadır’ kelamı yerine, oluşmuş yahut oluşacak olan yanlış izlenimlerimizi düzeltmek için neler yapmalıyıza bir bakalım:
1- Karşınızdaki bireye, onu daha yeterli tanımak istediğinizi söyleyin ve onun hakkında ne düşündüğünüzü bilmesine müsaade verin.
2- Karşınızdaki şahıstan ne beklediğinizi ona tabir edin.
3- Son olarak, karşınızdaki bireye, yanlış anlaşılmaları düzeltmek için bir baht verin.
Herkes bir talihi hak eder.”
