Hıdırellez coşkusu, Türkiye’nin pek çok coğrafik bölgesinde her yıl kutlanan çeşitli etkinliklerle birlikte yaklaşıyor. Orta Asya’dan Balkanlar’a, Ortadoğu’dan Anadolu’ya kadar, mevsimin bayramı için heyecanlı bir bekleme süreci başladı. Pekala, Hıdırellez nedir? Hıdırellez ne vakit kutlanacak? Hıdırellez ritüelleri neler?
HIDIRELLEZ NEDİR?
Hıdırellez, Orta Asya, Ortadoğu, Anadolu ve Balkanlar’da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak isimlendirilen Hıdırellez günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hâkimi olduğuna inanılan İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.
HIDIRELLEZ NE VAKİT KUTLANIR?
Gregoryen takvimine (miladi takvim) nazaran 6 Mayıs, evvelce kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Jülyen takvimine nazaran 23 Nisan Hıdırellez günüdür.
6 Mayıs’tan başlayıp 7 Kasım’a kadar olan müddet Hızır Günleri ismiyle yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan mühlet ise Kasım Günleri ismiyle kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı manasına gelmektedir.
Türkiye’de Hıdrellez Bayramı 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece kutlanır.
Hıdırellez, Hıristiyanlar da baharın ve tabiatın uyanmasının birinci günü olarak kabul edilir; bu günü Rum Ortodokslar Aya Yorgi, Katolikler “Aziz George” günü olarak kutlamaktadırlar.
Hıdırellez’in UNESCO’nun “İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi”ne alınması hedefiyle 2010 yılında çalışmalar başlatılmıştır.
HIDIRELLEZ NASIL KUTLANIR?
Ateş yakma: Hıdırellez gecesi, beşerler ekseriyetle ateş yakarlar. Bu ateşin etrafında toplanıp müzikler söylenir, dans edilir ve dilekler tutulur.
Dilek tutma: Hıdırellez, dileklerin gerçekleşeceği bir gün olarak kabul edilir. Hasebiyle beşerler bu gece dileklerini fiyatlar. Dilekler ekseriyetle kağıtlara yazılır yahut kelamlı olarak söz edilir.
Doğaya hürmet göstergesi: Hıdırellez, tabiatın uyanışını ve tekrar doğuşunu simgeler. Bu nedenle beşerler çoklukla tabiata hürmet göstermek için çeşitli etkinlikler düzenlerler, ağaç dikme üzere.
Bahar paklığı: Kimi bölgelerde, Hıdırellez öncesinde konutlar temizlenir ve süslenir. Bu, yeni mevsimi karşılamak için bir hazırlık ve paklık ritüeli olarak görülür.
Piknikler ve cümbüşler: Hava ekseriyetle hoş olduğu için Hıdırellez günü piknikler ve açık hava aktiflikleri popülerdir. Aileler ve arkadaşlar bir ortaya gelir, tabiatta vakit geçirir ve eğlenirler.
