Hipertansiyon (Yüksek Kan Basıncı) Nedir, Ne Değildir?

40 bin kilometrelik bir atardamar ağına sahip olan bedenimizde en uç dokuların beslenebilmesi için makul bir damar içi basınca gereksinim vardır. Olağanda 120/80 mmHg lık bir basınç bu muhtaçlığı karşılamaya yetmektedir. Yüksek kan basıncı; Primer Hipertansiyon ve Sekonder Hipertansiyon olarak sınıflandırılmaktadır. Böbrek hastalıkları, Tiroid Hastalıkları, Cushing sendromu vb sekonder nedenleri oluşturmakta ve çoğunlukla tedavisi mümkün olmaktadır. Primer yani Esansiyel Hipertansiyonda ise tam olarak bilinmeyen bir nedenle/nedenlerle kan basıncında denetimsiz bir artış olmakta ve bu yüksek basınç dokulara ve damar yatağına ziyan vermektedir. 20. yy başında kan basıncı ne kadar yükselirse yükselsin düşürmenin yanlış olduğu inancı yaygındı ve bu nedenle günümüzde ki Esansiyel Hipertansiyon kavram yanlışlığı o günlere dayanmaktadır. Türkiye’de Hipertansiyon prevalansı %31.8 olarak gözlenmiş , neredeyse 3 bireyden birinde yüksek kan basıncı mevcuttur. Tekrar yapılan çalışmalarda kan basıncında ki 1mmHg lık bir yükselmenin bile mortalite (ölüm) ve morbidite (sakatlık) üzerine tesirli olduğu gösterilmiştir. Endüstriyel ömür usulüyle birlikte artan tuz tüketimi, gerilim, hareketsiz ömür vb nedenlerle günümüzde Hipertansiyon görülme sıklığında gözle görünür bir artış olmuştur. Artmış denetimsiz kan basıncı öncelikle atar damarların iç zarına yani Endotele ziyan vermekte ve Endotel Disfonksiyonuna yol açmaktadır. Süreç denetim altına alınmazsa vakitle ateroskleroz (damar sertliği) dediğimiz hayli kompleks bir durum ortaya çıkmaktadır. Yeniden genetik yatkınlık, sıhhatsiz beslenme , makûs alışkanlıklar, hür radikal yükü vb etkenler damar sertliğinin oluşma suratını ve düzeyini belirlemektedir. Artmış damar sertliği kısır döngü ile damar elastikiyetinin bozulmasına ve kan basıncının daha da artmasına neden olabilmektedir. Gerek ömür usulü değişikliği, gerek beslenme değişikliği ve medikal tedaviler ile kan basıncı optimum aralığa getirilmelidir. Yüksek kan basıncı erken bir evrede tespit ve tedavi edilirse, birçok kalp hastalığı önlenebilir. Bu yüzden herkes tansiyonunun kaç olduğunu bilmeli ve tertipli olarak tansiyonunu ölçmelidir.

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) belirtileri;