Geçmişte ve günümüzde birçok tarifi yapılan hipnozun ne olduğundan çok ne olmadığından yola çıkacak olursak;
Hipnoz katiyen bir uyku hali değildir.
Hipnoz, olup bitenlerin hatırlanmadığı ve unutulduğu bir süreç değildir.
Kişinin denetimini kaybettiği, kendinden geçtiği özel bir ruh hali değildir.
Kişinin kendisine söylenen her şeyi sorgulamadan yaptığı sistem değildir.
Şuurun yitirildiği bir bilinçsizlik hali değildir.
“Beyinsel işlevlerin çalıştığı, ferdi kontrolün açık olduğu, mutlaka uyku hali olmadan, istekle gerçekleşen psişik bir durumdur.”
Hipnoz bir öze dönüş, bir içsel seyahattir.
Beynin iki yarım küresinin tek bir alanda işbirliği yapmasıdır.
Kişinin bilinçaltının onun isteği doğrultusunda telkin alabilir hale gelmesi, yönlendirilebilmesidir.
Sol beyinden çok, sağ beyefendisinin (hayali düzlemin) denetimi eline almasıdır.
Hipnozla İlgili Mitler
Hipnoz hakkında birçok yanlışsız bilinen yanlış vardır. Bunlardan kimileri:
1) Hipnozu yapan kişinin sihirli güçleri vardır: Meğer bu büsbütün yanlış bir varsayımdır. Hipnoz doğuştan genlerle gelen kalıtımsal bir yeti değildir. Büsbütün sonradan öğrenilebilen, çalışma eseridir.
2) Bir insan hipnotize edilerek ona istemediği şeyler yaptırılabilir: Öncelikle vurgulamamız gereken şey, istemeyen hiç kimsenin hipnoz olamayacağıdır. Hipnoz olmak istemeyen bizi zorla hipnotize edilemeyeceği üzere, hipnoz olan birine de zorla bir şey yaptırmak mümkün değildir.
3) Fakat zayıf karakterli ve düşük entelektüel potansiyeline sahip beşerler hipnoz edilebilir: Halbuki bunun aykırısı doğrudur. Yani entelektüel kapasitenin artması ile hipnoz yapılabilirlik ortasında doğrusal bir orantı vardır.
4) Hipnoza giren kişi şuurunu yitirmiştir: Bu yanlışsız değildir hatta çok bir bilinçlilik hali kelam hususudur.
5) Hipnoza giren biri hipnozdan çıkamayabilir: Bu vakte kadar yapılan hiçbir hipnoz hadisesinde hipnoz olan kişinin hipnoz halinden çıkamaması kelam konusu olmamıştır.
6) Hipnozdan istifade etmek için şahısları derin transa sokmak gerekir: Hafif ya da derin, her hipnoz düzeyinde âlâ sonuçların alındığı bir vakıadır.
7) Hipnozla tüm hastalıkların (metabolik-ruhsal) tedavisi mümkündür: Hipnoz da öbür tüm tedavi seçenekleri üzere kullanabileceğimiz bir sistemdir. Birçok hastalığın tedavisinde kolaylaştırıcı bir etken olmakla birlikte kimi hastalıkların tedavisinde tek başına bir yol de olabilir. Fakat birçok hastalığın tedavisinde de tek başına hiçbir tesir yapmayabilir.
Kimler hipnoz yapabilir?
Sıhhat Bakanlığının 16.10 2015 tarihli 24 numaralı kararına nazaran; Bakanlık tarafından belirlenen eğitim kurumlarında 200 saatlik hipnoz eğitimi almış tabipler, diş doktorları, klinik psikologlar ve psikolojinin tıbbi uygulamaları yetki evrakına sahip psikologlar tarafından hipnoz uygulaması yapılabilir. Farklı yerlerde bu eğitimi alsalar bile bu meslek dışındaki bireylerin hipnoz yapması mutlaka yasaktır.
Herkes hipnoz olabilir mi?
Hipnoz olmak isteyen herkes hipnoz olabilir. Bunun aykırısı de doğrudur. Yani hipnoz olmak istemeyen birini hipnoz edemezsiniz. Şuuru ve şuuru açık olmak kaydıyla ve sizin söylediğiniz şeyleri yapmak koşuluyla, 6-7 yaşlarından itibaren herkesi hipnotize edebilirsiniz. Lakin bağlantı kuramayacak kadar zekâdan mahrum ve söylediklerinizin ne manaya geldiğini değerlendiremeyecek kadar yaşlı olan insanları ve mental seviyesi olumsuz etkilenmiş bireyleri hipnoz edemezsiniz.
Bununla birlikte hiçbir mental-nörolojik ve psikiyatrik sorunu olmamasına karşın insanlardan çok küçük bir küme hipnoz olmaz. Yapılan araştırmalara nazaran; insanların %65’i orta seviyede hipnoza girerken, %5’i hipnozu çok az hissediyor ve %20’si ise derin bir transa giriyor. İnsanların lakin %10’luk üzere az bir kısmı ise çok daha derin bir hipnozu yaşıyor.
Hipnozun daha verimli, daha kolay ve daha yararlı geçmesi için, hipnotize olacak kişinin;
Hipnoz olmayı istemesi
Hipnozitöre güvenmesi
Hipnoza inanması gerekir.
Ayrıyeten hipnozdan azami ölçüde yarar sağlanması için; hipnoz olacak kişinin öncelikle ulaşmak istediği bir emelinin olması, hayatında değiştirmek istediği bir şeylerin olması gerekir. Örneğin kişi eşi istiyor diye obezite tedavisi görmeye karar verir ya da eşinin zoruyla seansa getirilirse muhtemelen hipnozdan yararlanması pek mümkün olmayacaktır. Lakin seansa bu formda getirilen ve hipnozitör tarafından bilgilendirildikten sonra ikna olan ve hipnozu artık kendi ister hale gelenler bu kategoriye girmezler.
Hipnoz uygulanacak ortam nasıl olmalı?
Bu mevzuda farklı görüşlerin olduğunu hatırlatmakta fayda vardır. Hatta birtakım görüşlere nazaran yerin ve fiziki şartların pek bir değeri yoktur. Bu görüşe nazaran çabucak her ortamda hipnoz yapılabilir. Bununla birlikte ortamın sessiz, sakin olması, hipnoz yapılacak yerin sade döşenmesi ve rahat bir oda olması tercih edilmelidir. Ülkü ortam ısısının yaklaşık 20 derece olması tercih sebebidir. Odadaki ışığın hipnoz olacak kişinin gözüne direk temas etmemesine dikkat edilmelidir. Hatta odanın biraz loş olması daha güzeldir.
Hipnozun Kullanım Alanları
Psikoloji – Psikiyatri:
Hipnoz, birçok ruhsal hastalığın tedavisinde kullanılabilmektedir. Hipnoanaliz metotlarıyla hastalığın kaynağını tespit etmek için bilinçaltının araştırılması mümkün olabilmektedir. Yapılacak tedavilere yardımcı olarak da hipnozdan yararlanılmaktadır. Hafif depresyon, anksiyete, kekemelik, tikler, parmak emme, tırnak yeme, uyku bozuklukları üzere sorunlarda de hipnozla tedavi mümkündür.
Diş Hekimliği:
Hipnoanestezi ile iğnesiz ve ağrısız tedavi, dehşet ve korkunun önlenmesi, diş gıcırdatmanın tedavisi, proteze alışmayı kolaylaştırma, hijyen motivasyonu üzere mevzular diş hekimliğinde hipnozun kullanım alanlarındandır.
Bağımlılık:
Sigara, alkol vb. husus bağımlılıklarında, şayet kişi bağımlılıktan kurtulma konusunda samimi bir niyete ve isteğe sahip olmakla bir arada, iradesini kullanma konusunda sorun yaşıyorsa; hipnoz altında verilecek çeşitli telkinler ve ego güçlendirici teknikler ile kişinin bağımlılıktan kurtulmasına yardımcı olunabilir.
Jinekoloji:
Bilhassa doğuma hazırlık kademelerinde hipnozdan yararlanılabilir. Hamilelik bulantıları ve kusmalarının azaltılması bu yolla mümkün olabilmektedir. Ruhsal olarak da, rahat bir hamilelik devri geçirmek için hipnoterapi kullanılabilir. Anne adayına öğretilecek otohipnoz teknikleri, onun doğuma daha rahat hazırlanmasına katkıda bulunacaktır. Ayrıyeten uygulanacak hipnoanestezi metodlarıyla kolay ve ağrısız bir doğum da gerçekleştirilebilir. Çeşitli cinsel sorunların tahlilinde de hipnoterapiden yararlanılmaktadır.
Üroloji:
Enürezisnokturna, idrar kaçırma, iktidarsızlık ve yapısal bozukluktan kaynaklanmayan cinsel sorunlar hipnoterapi metotlarıyla çözülebilmektedir.
Cerrahi:
Ameliyata öncesinde kaygı ve kaygıların yenilmesine yönelik hipnoz kullanılabilir. Ameliyat için hiçbir kimyasal anestezik unsur kullanılmadan, hipnoanestezi ile kâfi uyuşukluk ve duyarsızlık sağlanabilir. Operasyon sonrasında da, kanamanın azaltılması, yara güzelleşmesinin kolaylaştırılması, operasyon sonrası ağrı ve şikâyetlerin giderilmesi hipnotik telkinlerle mümkündür.
Dermatoloji:
Psikosomatik kaynaklı cilt hastalıklarında, hastalığın kaynağının tespit edilmesinde ve sebebin cilt üzerinde yol açtığı rahatsızlıkların tedavi edilmesinde faydalanılmaktadır. Bu stil hastalıklardan biri olan siğiller de, uygun hipnoterapi metotlarıyla tedavi edilebilirler.
Eğitim:
Öğrenmeyi kolaylaştırmak, konsantrasyonu arttırmak, öğrenilenlerin hatırlanmasını kolaylaştırmak, imtihan derdi ve heyecanlarını denetim altına almak, hipnoterapi teknikleriyle mümkündür.
Beslenme:
Obezite tedavisinde, kilo denetim metotlarının uygulanmasında, yeme alışkanlıklarının düzeltilmesinde, anoreksianervoza ve bulimianervoza tedavilerinde hipnoterapi faal olarak kullanılabilir.
Spor:
Motivasyonu ve konsantrasyonu arttırma, çalışma isteğini ve azmini kuvvetlendirme, beden direncini ve çalışma kapasitesini yükseltme emeliyle hipnozdan faydalanılabilmektedir. Hipnoz bilhassa bu bahiste eğitim almış doktorların gündelik pratiğinde kullanabilecekleri tamamlayıcı tedavi prosedürlerinden biridir.
