Hipnotik trans, değişik hipnoz teknikleri ile kişinin zihinsel ayrışmasıdır. Buna disosiasyon denir.
Hafif, orta ve derin olmak üzere 3 etaptır. Hipnotik transın derin kısmında hipnotik fenomenler dediğimiz özel bulgular ortaya çıkar.Hipnoz sırasında etraftan gelen uyaranlardan süreksiz olarak kopulduğu fakat telkin alabilecek seviyede kalındığı ,bedenin büsbütün gevşemiş olduğu bilinir.İçsel datalara odaklanılarak yeni bir farkındalık boyutunda kişinin kendini keşfetmesi gereksinim duyduğu hususlarda (olumsuz ferdî kalıplar ,zararlı alışkanlıklar üzere ) telkinlere çok açık hale gelip çarçabuk telkin alabildiği bu hale trans hali diyoruz. Kelam konusu trans hali içinde iken dikkatimizi odakladığımız sorun yada bahis dışında dışarıdan gelen uyaranların ,içerden ise kendi beş duyumuzdan gelebilecek duyulara olan algı ve farkındalık da büyük oranda azalır.
Örnek vermek gerekirse günlük ömürde da trans halinin kelam konusu olduğu bir çok durumu farkına bile varmadan tekraren deneyimleriz. örnek vermek gerekirse otomobil kullanırken dalgınca, başımız fikirlerle ziyadesiyle meşgulken varacağımız yere nasıl ulaştığımızı neredeyse bilmeden yolun sonuna geldiğinizi hiç deneyimlediniz mi ? Yada farklı bir şuur düzeyinde şuur altı zihnin denetimi ele aldığı bir durum yaşanmıştır ,bazen çok ilgi çekici bir kitabı okurken ,bazende bir televizyon programını seyrederken öylesine dalarız ki , etrafta olan bitenlerden ,konuşulanlardan ,çalan telefonlardan bütünüyle koptuğumuz ve kendi içimize döndüğümüz anlar ki bu anlar, aslında fark etmeden yaşadığımız birer trans tecrübesidir.
TELKİN NEDİR ?
Telkin bir bireye yahut topluluğa bir duyguyu yahut kanıyı belirli bir maksada yönelik olarak benimsetmek amacıyla iletmektir. Bu şuur dışı bir süreçtir ve bu vasıta ile, kişinin ruhsal yahut fizyolojik alanıyla ilgili bir niyetin gerçekleştirilmesi , yeni ve hakikat düşünme ve davranma biçiminin benimsetilmesinde çok faaldir. Telkin olumlu formda yapılabildiği üzere olumsuz da olabilir. telkin olumlu bildiriler içermeli, ahenk içerisinde ilgi ve dikkatin toplandığı bir anda verilmelidir. Anne ve babaların hemen tüm sözleri çocuklarına verdikleri bildiriler farkında olmadıkları derecede aktif gerçek telkinlerdir. Bu nedenle ebeveynler çocuklarıyla olabildiğince olumlu ve motive edici telkinler içeren konuşmalar yapmalıdırlar.
Hipnoz esnasında trans altında telkin yoluyla gerçekte yapılmak istenipte yapılamayan şeylerin bilinçaltı gerekli biçimde etkilenerek, davranışların yine maksada hizmet edecek formda değiştirilmesiyle başarılı olunamayan hususların başarılabilir hale getirilmesine yönelik telkin verilmesi mümkündür ( okul muvaffakiyetleri için aktif ders çalışma,sınav heyecanı üzere mevzularda )Diğer taraftan davranışlarımızı etkileyen bilinçaltımızın şekillenmesi büyük oranda geçmişimize çocukluğumuzdan bu yana deneyimlediğimiz tüm yaşantılarımıza dayanmaktadır. Doğduğumuz andan itibaren bize söylenen her sözcük direkt bilinçaltına gitmektedir. Yaşanılan tecrübelerin bilhassa olumsuz olanlarının daha derin izler bırakarak bu günkü hayatımıza negatif ket vurmaları kelam konusu olabilmektedir. Bunların belirlenmesi , olumlu telkinlerle yeni ve hakikat davranış kalıplarının öğretilmesi kelam konusu olabilmektedir. Verilecek telkinler transın derinliğinden bağımsızdır.
HİPNOZ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
BİREYSEL HİPNOZ: Bir kişinin hipnoz edilmesidir.
Küme hipnozu: Birden çok kişinin tıpkı anda birlikte hipnotize edilmesidir.
OTOHİPNOZ: Kişinin bir diğerine gereksinim duymaksızın kendi kendini hipnotize etmesidir.
YOL HİPNOZU: Bilhassa uzun ve düz yolda araba kullanan şoförlerin yol hipnozuna girdikleri bilinir. Çok yorgunluk, uykusuzluk, sessizlik, trafiğin özgür ve rahat oluşu yol hipnozunun meydana gelmesini kolaylaştırır.
KOLLEKTİF HİPNOZ: Kalabalık sayılabilecek insan kümesinin topluca hipnoz edilmesidir. Küme hipnozundan farkı, hipnotize olan insanların sayıca farklı oluşudur.
Analitik hipnoz: Hastanın oluşan sorununun temel noktalarını saptamak için yapılan kişinin tedavi edilmesini de mümkün kılan , regresyonun(geçmişe döndürmenin) kullanıldığı bir metottur.Kişinin doğumu prestijiyle tüm yaşantıları,anılarına ulaşılması kelam konusu olabilir.
HİPNOZUN DERECELERİ NELERDİR?
HAFİF TRANS HALİ : Hipnozun başlangıç aşamsında gelişir. Hafif bir gevşeme durumudur. Hipnoza alınan kişinin gözleri kapalı olduğu halde göz kapaklarında titremeler meydana gelir.Kişinin bu esnada zihinsel faaliyetlerinde zayıflama, kol ve bacaklarda ağırlaşma, fizyolojik faaliyetlerde yavaşlama görülür. Bütün bunlara karşın hafif bir hipnoz hali gerçekleşir.
ORTA TRANS HALİ Bu safhada hipnoz hali net olarak gelişir.hipnoz olan kişi hipnozitörün sesine tam olarak bağlanır.Etraftaki sesleri duymaya bilir.Duygular hipnozun bu safhasında katılık kazanır, kişi telkine tamamem hazırdır.
TAM VE DERİN TRANS HALİ: Tam ve derin transta, trans hali bozulmaksızın sujenin (hipnoz yapılan kişinin ) gözleri açtırılabilir. Deneğin gözleri açık olmasına karşın, donuktur. Ortamdaki seslerin çabucak hiçbirini duymaz. Kendisine hipnotizörün verdiği formu motamot, koruma eder. Sujenin gözlerinin bakışı sabittir. Tam bir uyuşukluk hali bütün bedene yayılmıştır. Bu safhada denek üzerinde çeşitli testler rahatlıkla yapılabilir.
SOMNAMBULUZİM HALİ: Hipnoza alınan kişinin büsbütün denetim altında olduğu ve her türlü tedavinin yapılabilecegi bir durum kelam hususudur.Her hastada bu düzeyde bir durum kelam konusu olamayabilir,ancak hastaları yüzde 20-30 unda rastlanabilen bir durumdur.