HPV nedir?
HPV (Human papilomavirus enfeksiyonu) virüsü, daha çok cinsel yolla bulaşan ve bayanlarda genital siğil, rahim ağzı ve vajina kanserine yol açabilen; 100’den fazla tipi tipi bulunan bir virüstür. Bedenin değişik yerlerinde siğil (kondilom), hücre çoğalması ve kansere neden olabilir. HPV bedene alındıktan sonraki 2-3 ay içinde siğil oluşumuna yol açar. Siğiller en sık genital bölgede görülür lakin bedenin her yerinde çıkabilir. HPV’nin %80-90’ı bedenin savunma hücreleri tarafından yok edilir. HPV vürüsünün kanser oluşturma süreci 10-15 yıldır. Ağız kanserlerinin % 99’unda HPV olumludur. HPV virüsü, erkeklerde de penis, skrotum ve anorektal kanserlerin nedenleri ortasında sayılıyor.
HPV (human papilloma virus, genital human papilloma virus, hpv virüsü ) cinsel bölgede ve deri ile mukozalarda enfeksiyon yapan ve condyloma acuminatum (kondiloma aküminatum, kondilom, kondülom, kondiloma) ismi verilen siğil biçiminde kitlelerin oluşumuna neden olan bir çeşit virüstür. Birçok virüs hastalığında olduğu üzere HPV virüsü de bir sefer bedene girdiğinde hücreler içinde yerleşir ve vakit zaman alevlenmelere yol açarak tekrarlayan enfeksiyonlar oluşturur. Bu yüzden HPV enfeksiyonu kesin tedavisi olmayan bir hastalık olarak kabul edilmesine karşın son yıllarda birtakım tiplerinin 4-5 yıl üzere bir müddette bedenden atılabildiği ve enfeksyonunda kaybolabildiği sanılmaktadır.
HPV’ nin şu an bilinen ve sınıflanan 100’e yakın alt tipi vardır. Bunların bir kısmı yalnızca üreme sisteminde enfeksiyona neden olurlar ve bunlara genital HPV ismi verilir. En sık HPV tip 6 ve 11 genital siğillere neden olmaktadır. Lakin HPV tip 16,18, 31,33 , 35 ve 52 rahim ağzında hücresel değişikliklere yol açmaktadır. Rahim ağzı kanseri tanısı konmuş bayanların % 95’inde HPV virüsü saptanmaktadır. Bayan kanserleri içinde ön sıralarda yer alan rahim ağzı kanserinin (serviks kanseri) en kıymetli, hatta tahminen de tek nedeni HPV enfeksiyonudur. Bu sebep dolayısı ile HPV virüsü ve meydana getirdiği genital siğiller tespit edildiğinde kesinlikle tedavi edilmeli ve hastalar yanlışsız bir formda yakından takip edilip smear testi ve gerektiğinde kolposkopik incelemeleri yapılmalıdır. Şu da bir gerçektir ki, HPV virüsünun bir sonucu olan genital siğil (kondilom) varlığında bu virüsün bulaştırıcılığı çok fazladır ve bu kondilomların yakılması ile virüs birçok sefer bulaştırıcılığı azalarak nekahat periyoduna girer.
HPV virüsü ve kondilom nasıl bulaşır? Genital siğil nasıl oluşur?
HPV cinsel yolla bulaşan hastalık olup en sık görülendir. Cinsel bölgeyi enfekte eden HPV’ ler temas yolu ile kolay kolay yayılırlar. HPV’ nin bir bireyden başkasına bulaşması için kesinlikle tam bir bağlantı olması gerekmez. Enfekte olan cilt bölgelerinin birbiri ile teması ile de hastalık bulaşabilir. Tam bir cinsel bağlantı olmadan dışarıdan “sürtünme” yolu ile gençlerde de sıklıkla bulaşabilmektedir.
Virüsün kuluçka mühleti değişkendir. HPV tipine nazaran kuluçka mühleti değişir. Birtakım HPV tiplerinde kuluçka müddeti 1-2 ay iken birtakım HPV tiplerinde yılları bulabilmektedir. Bulaşma olduktan sonra bulgular bazen birkaç ay, bazen de birkaç yıl sonra ortaya çıkabilir. Hatta bazen virüs yıllarca hiçbir bulgu vermeden bedende kalabilir. Hastaların büyük bir kısmında 2-6 ay içinde belirti verir. Etkin genital lezyonların varlığında bulaşıcılık en yüksektir. Siğiller ortaya çıkıp tedavi edildikten sonra tekrar siğil çıkmadan geçen devir ne kadar uzunsa bulaştırıcılık da o oranda azalmaktadır.
Kondilomların bulaşması genital HPV hastalığı taşıyan bir bireyle girilen her türlü cinsel münasebet ile bulaşabilir. Virüs, bağlantı sırasında ciltte ortaya çıkan mikroskopik yırtıklar ve sıyrıklar vasıtası ile ciltten cilde temas yolu ile bulaşır. Virüsün erkek menisi içinde de saptanması beden sıvılarının teması yolu ile de bulaşabileceğini düşündürmektedir. Virus ile temas eden herkeste enfeksiyon bulguları ortaya çıkmaz, fakat kondülom ortaya çıkan bireylerin % 60-90’ının partnerinde de virüs olduğu saptanmıştır. Virüs bir sefer bedene girdikten sonra uzun yıllar sessiz kalabilir. Cinsel istikametten etkin olan herkeste görülebilir ve bir çok cinsel faal kişi HPV virüsü için taşıyıcı “portör” olabilir.
HPV- Genital Siğil, Kondilom belirtileri nelerdir?
HPV ile temas ve bulaşma olduktan sonra kesinlikle hastalık ortaya çıkmaz. Aslında birçok bireyde HPV bedenin kendi savunma sistemi tarafından etkisiz hale getirilir. Bir diğer mümkünlük da virüsü alan bireyde uzun mühlet hiçbir belirti ortaya çıkmamasıdır. Kişi yıllarca hiçbir yakınma ortaya çıkmadan yaşayabilir. Lakin bu durum hastalığı yaymasına mani değildir ve bağda bulunduğu bireylere hastalığı bulaştırabilir. Bu durum sessiz enfeksiyon olarak isimlendirilir.Genital siğil oluşumuna sebep olan HPV virüsünü hiç bir belirti vermeden taşıyan şahıslara de “portör” ismi verilmektedir.
Genelde dış genital bölgede küçük siğiller ortaya çıkar. Bunlar kişinin kendisi tarafından görülebilir ya da elle hissedilebilir. Siğiller yumuşak,ciltten hafif kabarık, pembe-beyaz renkli, karnabahar gibisi oluşumlardır. Tek ya da küme halinde olabilirler. Vakit zaman dışarı kabarık olmayıp düz olarak bulunurlar. Nadiren vajina içinde, makat etrafında görülebilirler. Anal yada oral seks sonrasında ağız içi ve makat içinde de siğiller ortaya çıkabilir. Birtakım durumlarda vajina içinde ve rahim ağzı üzerinde de siğiller olabilir. Kondilom da ağrı olmaz, ama orta sıra kaşıntı ve yanma görülebilir. Bazen hasta gözle fark edemeyebilir ve ekseriyetle rahatsızlık veren kaşıntı bazen tek belirti olabilmektedir.
Tedavi edilmediği takdirde siğiller hiçbir değişikliğe uğramadan uzun bir müddet kalabilir, lakin bu davranışları epey enderdir. Genelde daima olarak büyüme ve yayılma eğilimleri vardır. Kondilom ile birlikte öbür bir vajinal enfeksiyon varsa bu büyüme genelde daha süratli olur. Çoğunlukla bedenin nemli ve sıcak bölgelerine hakikat yayılma gösterir. Şayet vajina ve makat civarında olağandışı renk ve form değişiklikleri ile daha evvel olmayan olağandışı kabarıklıklar görülürse, genital bölgede kaşıntı, yanma ve kanama varsa, partnerde kondilom var ise ya da daha evvelce geçirmiş ise kesinlikle bir jinekolojik muayeneden geçmek gerekir.
HPV enfeksiyonları virüsün cinsine bağlı olarak rahim ağzını oluşturan hücrelerde displazi ismi verilen kansere değişebilecek kimi değişimlere neden olabilir. Pap smearde hücrelerde koilositoz saptanır. Düşük riskli tipteki virüsler genelde PAP smearda ortaya çıkan ASCUS , CIN (Cin 1, CİN 2, CİN 3 ) ve SIL üzere değişimlere neden olurlarken yüksek riskli tipler uzun devirde rahim ağzı kanserine neden olabilirler. Bu nedenle HPV tiplendirilmesi çok değerlidir. Genetik laboratuvarlarında HPV DNA tiplemesi günümüzde çarçabuk yapılmaktadır.
Rahim ağzı kanseri tüm dünyada bayanlarda görülen kanserler ortasında 2. sırada yer alır ve öldürücü bir kanserdir. Buna rağmen kanser cinsleri ortasında önlenebilir olması açısından farklı bir ehemmiyete sahiptir. Serviks kanserini önlemenin tek ve en kolay yolu sistemli aralıklarla yapılan pap – smear testleridir. Smear testinde CIN yada SIL olarak tanımlanan anormallikler saptandığında kolposkopi ile biyopsi yapılarak teşhis mutlaklaştırılır. Daha sonra hastalığının derecesine nazaran rahim ağzındaki değişime uğramış bölge LEEP yada konizasyon ismi verilen kolay ameliyatlar ile çıkartılır ve daha sonra tertipli denetimlere başlanır. CIN yada SIL’in ileri evre olması durumunda şayet kişi ailesini tamamlamış ve öteki çocuk istemiyorsa ya da 40’lı yaşlar civarındaysa rahmin alınması (histerektomi) da bir öteki tedavi usulüdür. Bu kararlar hastanın yaşına, hastanın ailevi-sosyal durumuna ve rahim ağzındaki olağandışı değişimlerin derecesine ve ciddiyetine nazaran verilir.
