İki ayak üzerinde yürümek insanın en karakteristik özelliklerinden biri. Fosili bulunan Danuvius guggenmosi isimli büyük insansı maymun çeşidinin hem kısımlarda yaşamaya uygun kolları hem de beşere benzeri bacakları bulunuyor.
Uzmanlar bu cinsin 12 milyon yıl evvel yaşadığını hesapladı. Bugüne kadar iki ayak üzerinde yürüyebilen en eski tıbbın 6 milyon yıl evvel yaşadığı düşünülüyordu.
İncelenen fosiller Almanya’nın Bavyera bölgesinde 2015 ve 2018 yıllarında bulunmuştu. Fosillerden biri erkek, ikisi dişi ve biri yavruya ilişkin.
Almanya’daki Tübingen Üniversitesi’nden Prof. Madelaine Böhme “Güney Almanya’daki fosiller paleoantropoloji alanında yeni bir periyot açtı. Bu bulgular büyük insanı maymunlar ve insanların evrimlerine dair temel bilgilerimizi sorguluyor” dedi.
Böhme’ye nazaran bu büyük insansı maymun, insanların insansılardan evrimindeki “kayıp halka” için en ülkü model.
Bu bulgu iki ayak üzerinde yürümenin evrimi hakkında neler söylüyor?
Charles Darwin’den bu yana atalarımızın nasıl ve ne vakit iki ayak üstünde yürümeye başladığı üzerine ağır tartışmalar var.
En çok da bu özelliğin orangutan üzere ağaçlarda yaşayan bir cinste mi geliştiği yoksa goriller üzere yerde lakin kollarını kullanarak yürüyen insansı maymunlarda mı geliştiği merak konusuydu.
Nature mecmuasında yayımlanan yeni araştırma dik yürüyüşümüzün insanların insansı maymunlarla ortak atası olan cinslerde başlamış olabileceğini ortaya koyuyor. Üstelik daha evvel düşünüldüğü üzere Afrika’da değil, Avrupa’da.
11,62 milyon yıl evvel yaşayan bu cins iki ayak üzerinde yürürken ağaçlara tırmanmak için dört bacağını, iki eli ve ayaklarını kullanıyordu.
University of Toronto’dan Prof. David Begun, “Danuvius insanlarda görülen art uzuvların baskın olarak kullanıldığı cinsten yürüme ile günümüzdeki insansı maymunlarda görülen ön uzuvların baskın kullanıldığı ağaçlara tırmanma özelliklerinin bir ortada bulunduğu bir tür” diyor.
Danuvius neye benziyordu?
Daha büyük kısmı korunmuş olan erkek iskeleti günümüz bonobolarını andırıyor. Bir metre yükseklikte ve 31 kilogram tartıda olan çeşidin dişisi ise 18 kilogram ile günümüzdeki tüm büyük insansı maymunlardan daha hafif.
Günümüze ulaşmayı başaran iskelet kesiminin âlâ bir biçimde korunmuş olması, araştırmacılara hayvanın nasıl hareket ettiğini ortaya koyma imkanı tanıdı.
Prof. Böhme, “İlk sefer bu kadar eski ve tek bir hayvandan alınmış fosilde ortalarında bilek, kalça, diz ve ayak bileğinin de bulunduğu değerli eklemlerin hareketlerini incelemeyi başardık. Birtakım kemiklerin öteki büyük insansı maymunlardansa beşere ne kadar benzediğini görmek bizi hayrete düşürdü” dedi.
Danuvius’un yapısı, duruşu ve hareket stili primatlar ortasında eşsiz. İki ayak üstüne nasıl kalktığımızı öğrenmek, tıbbımızın evrimine dair temel soruların değerli bir kısmına karşılık verecek.
İki ayak üstünde yürümek, cetlerimize ellerini kullanarak dokunma, keşfetme ve alet yapma imkanları tanıdığı için evrimimizin en değerli dönüm noktalarından biri olarak gözüküyor.
Büyük insansı maymun nedir?
İnsanlar, şempanzeler, goriller, orangutanlar ve gibonların içinde bulunduğu hayvan tipleri insansı maymun yahut hominoidea isimli üst familyaya mensup.
Gibonların yer aldığı familya dışında başka insansı maymun tipleri ise, bu üst familyanın altında hominidae isimli familyada yer alıyor ve cüsselerinin daha iri olması nedeniyle büyük insansı maymun olarak isimlendiriliyorlar.
