Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek Türkiye’nin ilk İklim Kanunu Teklifi ile ilgili merak edilenleri 14 soruda yanıtladı. Peki, İklim Kanunu nedir? İklim kanunjyla neler değişecek?
İKLİM KANUNU NEDİR?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek Türkiye’nin ilk İklim Kanunu Teklifi ile ilgili merak edilenleri 14 soruda yanıtladı.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran, 20 unsur, 2 süreksiz husus ve 3 farklı kanunda değişiklik içeren kanun teklifiyle iklim değişikliğiyle gayret yasal tabana kavuşturulacak.
Kanunla, iklim değişikliği kaynaklı afetlerin yıkıcı tesirlerine karşı dirençli kentlerin oluşturulması, yenilenebilir güç kaynaklarının teşvikiyle tabiat dostu üretim, biyoçeşitlilik ve yeşil alanların korunması sağlanacak.
Su ve besin güvenliğinin artırılması için alınması gereken önlemler de yasal olarak düzenleme altına alınacak.
14 SORUDA İKLİM KANUNU
1- İklim Kanunu’na neden gereksinim duyuldu?
“İklim Kanunu’nun temel maksadı, 2053 Net Sıfır Emisyon Maksadı ve Yeşil Büyüme’dir. İklim Kanunu, iklim değişikliği kaynaklı krizlerin ve ziyanların olumsuz tesirlerini en aza indirmeyi hedefleyen yasal bir düzenlemedir. Kanun, iklime dirençli kentlerin oluşturulması ve afet risklerinin azaltılmasında kritik bir değere sahiptir. Biyoçeşitlilik ve doğal kaynakların korunmasında, su ile besin güvenliğinin sağlanmasında, ormanların ve yeşil alanların artırılmasında, yenilenebilir güç kapasiteleri artırılarak güçte dışa bağımlılığın azaltılmasında yol haritası oluşturacaktır.”
2 – İklim Kanunu hangi kesimleri ilgilendirecek?
“Kanun teklifi kentleri, altyapıyı, tarımı, hayvancılığı, yeşil alanları, su kaynaklarını koruyacak. Güç, sanayi, ulaştırma üzere kesimleri teknolojik ve etraf dostu yapıya kavuşturacak bir yaklaşımla hazırlandı. Teklif ile etrafın, iktisadın, toplumun ve halk sıhhatinin iklim bazlı olumsuz sonuçlara dirençli hale getirilmesi sağlanacak.”
3 – Yerle seviyede hangi adımlar atılacak?
“Her vilayette vali başkanlığında, ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileri ile mahallî idarelerin temsilcilerinden oluşan Vilayet İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Her ilin kendi kaideleri düşünülerek o ile özel aksiyon planları ilgili kurum ve kuruluşların iştirakiyle hazırlanacak. İlgili kurumlar en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar kendi aksiyon ve strateji planlarını iklim değişikliği siyasetleriyle uyumlu formda hazırlayacak.”
4 – İklim kaynaklı afetlere karşı hangi önlemler alınacak?
“İklim değişikliğine bağlı afetlerin neden olduğu kayıp ve ziyanların azaltılması emeliyle risk kıymetlendirme, izleme, bilgilendirme ve erken ikaz sistemleri, bütünleşik afet idaresi temel alınarak geliştirilecek.”
5 – Su idaresi ve arazi tahribatının önlenmesi için neler yapılacak?
“Orman, tarım, mera ve sulak alanlarda iklim değişikliğinin tesirlerini hafifletmek için ilgili kurumlarca hazırlanan strateji ve hareket planları doğrultusunda su kaynaklarının faal idaresi sağlanacak. Denizel ve karasal korunan alanların niteliği ve oranı yükseltilecek. Kuraklık, erozyon ve arazi tahribatının önlenmesi için ulusal seviyede rehabilitasyon çalışmaları plan ve program çerçevesinde daha aktif bir halde yürütülecek.”
6 – Pak teknolojinin kullanımı nasıl yaygınlaştırılacak?
“Kanun teklifi, hidrojen teknolojisi üzere yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılması için kamu, özel bölüm ve kurumlar ortası iş birliğinin güçlendirilmesini, bu alanlarda çalışmalar yapılmasını teşvik edecek.”
7 – İklim Değişikliği ve Yeşil Dönüşüm farkındalığı için neler yapılacak?
“Kamuoyu farkındalığının artırılması ve toplumun iklim değişikliğinin tesirleri konusunda hassas hale getirilmesi için eğitim ve bilinçlendirme programları düzenlenecek. Tüm eğitim seviyelerinde müfredat ve öğretim programlarının güncellenmesi ve yeşil iş gücünün yetiştirilmesi için gerekli çalışmalar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu’nca yapılacak.”
8 – Türkiye Yeşil Taksonomisi ne getirecek?
“Türkiye Yeşil Taksonomisi, yatırımın nitekim çevreci ve iklim değişikliğini olumsuz etkilemeyen yatırım olup olmadığını belirleyerek, ulusal yatırım imkanlarını artıracak ve ülkemize milletlerarası finans akışlarını hızlandıracak.”
9 – Türkiye Emisyon Ticaret Sistemi ile ne sağlanacak?
“Ülkemizde birinci kez uygulanmaya başlayacak olan bu sistem sayesinde iklim değişikliğiyle uğraşta yıllar içerisinde sera gazı emisyonları maliyeti aktif bir formda azaltılacak. Böylelikle sanayi tesislerinin Yeşil Dönüşüm kapsamında daha verimli, daha pak ve daha rekabetçi imalat imkanlarına ulaşmaları sağlanacak.”
10 – İklim Kanunu yalnızca ticaret sistemine yönelik bir kanun mu?
“İklim Kanunu iklim kaynaklı afetlere dirençli kentler kurmak, su ve besin güvenliğini sağlamak, Sıfır Atık sistemini yaygınlaştırmak, yenilenebilir güç ve pak teknolojilerin kullanımını artırmak, gelecek kuşaklara yaşanabilir bir dünya ve daha sağlıklı bir etraf bırakmak, ziraî alanları ve biyolojik çeşitliliği korumak için gerekli düzenlemeleri içeren bir kanundur. Ayrıyeten, emisyon ticaret sistemiyle endüstrimizin daha rekabetçi, pak ve verimli üretim yapmasını da sağlayacak nitelikte hazırlanmıştır.”
11 – “İklim Kanunu ziraî faaliyetleri bitirecek, yapar besin getirecek” savı hakikat mu?
“İklim Kanunu’nun hazırlık süreci, hazırlanma münasebeti dikkate alındığında hiçbir biçimde hayvancılığın ortadan kaldırılacağı, sürdürülebilir protein ismi altında böcek bazlı bir beslenme sistemine geçileceği üzere bir durum kelam konusu olmayıp bu tezler büsbütün hayal eseridir. Kanun tersine, organik tarımı ve hayvancılığı desteklemekte ve bu yaklaşımı besin güvenliği bağlamında öncelemektedir.”
12- Kanunla yurttaştan karbon vergisi mi alınacak?
“Hayır. Kanunda yurttaştan vergi alınmasına ait bir düzenleme asla yer almamaktadır.”
13 – Kanunla kömür, petrol kullanımı büsbütün kalkacak mı?
“Kanunla kömür, petrol kullanımının büsbütün kaldırılacağı argümanı gerçeği yansıtmamaktadır. Kanun, etraf dostu pak enerjiyi teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Kanundaki tüm hususlar ülkenin kalkınma önceliği ve toplumsal refahı dikkate alınarak hayata geçirilecektir.”
14 – Kanunda yer alan karbon ayak izi ne getirecek?
“Karbon ayak izi, bir eserin üretiminde ortaya çıkan emisyon faaliyetleriyle, etrafa verilen ziyanı tabir eden sera gazı emisyonunun karbondioksit karşılığıdır. Bu kapsamda, Kanun teklifinde de görüleceği üzere yalnızca üretim yapan kurum ve kuruluşların imalat sürecinde yeni ve pak teknolojiler kullanarak karbon ayak izini azaltması yükümlülüğü kelam bahsidir. Bu noktada birebir eserin üretim etabında daha az güç ve maliyetle üretilmesi kastedilmektedir. Metinden de anlaşılacağı üzere ferdî, toplumsal ve toplumsal açıdan özgürlüklerin kısıtlanmasına dair rastgele bir düzenleme, karar yahut durum kelam konusu değildir. Büsbütün kurum ve kuruluşların bilhassa eserlerin endüstrideki üretim basamağında güç verimliliği ile yeni teknolojilerin kullanılarak üretilmesi, doğal kaynakların ve etrafın korunmasından bahsedilmektedir.”
