İKLİM KANUNU MECLİS’TEN GEÇTİ Mİ?
Türkiye’nin ilk “İklim Kanunu Teklifi”, TBMM Genel Heyetinde kabul edilerek yasalaştı.
İKLİM KANUNU NEDİR?
Yeşil büyüme vizyonu ve net sıfır emisyon amacı doğrultusunda iklim değişikliğiyle çabayı amaçlayan teklif, iklim değişikliği ile çabada temel olan sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerini, planlama ve uygulama araçlarını, gelirleri, müsaade ve kontrol ile bunlara ait yasal ve kurumsal çerçevenin yordam ve esaslarını kapsıyor.
İKLİM KANUNU MADDELERİ
İthal edilen malların sera gazı emisyonlarını kontrol için sonlarda Karbon Düzenleme Sistemi kurulabilecek.
-Sera gazı emisyonları, 2053 net sıfır emisyon amacı doğrultusunda azaltılacak.
-Sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerine ait ilerlemeler İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından takip edilecek.
-Bu kapsamda, Emisyon Ticaret Sistemi ile Karbon Piyasası Kurulu üzere yeni yapılar oluşturulacak.
-Teklifle sera gazı emisyonlarına ait yasak ve sonlara uymayanlara yönelik yaptırımlar da getiriliyor.
-Sera gazı emisyonu takibine ait yasak ve hudutlara muhalif olarak sera gazı emisyonu raporunu müddeti içinde sunmayanlara 500 bin ile 5 milyon lira ortası ceza uygulanacak.
-Sera gazı emisyon raporu bulunmayan işletmelere ise 1 milyon ile 10 milyon lira ortasında para cezası kesilecek.
-Ozon tabakasınına ziyan verecek hususları kullanan, ithal eden ve ticaretini yapanlara 2 buçuk milyon lira idari para cezası verilecek.
-Düzenlemenin yürürlüğe girmesini takip 3 yıl içinde Emisyon Ticaret Sistemi’nde yer alacak işletmeler sera gazı emisyon müsaadesi almak zorunda olacak.
-Mevzuata ve planlama araçlarına ait hazırlama ve uyarlama yükümlülükleri ilgili kurum ve kuruluşlarca en geç 31 Aralık 2027’ye kadar yerine getirilecek.
-Söz konusu süreyi Cumhurbaşkanı bir yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.
İKLİM KANUNU NEDEN ELEŞTİRLİYOR?
Kanun teklifi muhalefet partileri ve iklim örgütleri tarafından “ticari olmakla” eleştiriliyor. Bilhassa küçük işletmelere getireceği mali yük ve STK’ların iştirak eksikliği ile uygulama belirsizlikleri tartışılıyor.
Kanun teklifinin yasalaşmasının ardından “Gerçekten bir iklim kanununa muhtaçlığımız var; fakat üniversitelerin, etraf örgütlerinin, lokal idarelerin ortak aklıyla hazırlanmış bir yasaya” diyen CHP Mersin Milletvekili Ali Yetenekli Başarır, “Bu kelamda ‘İklim Kanunu’, yalnızca beş yandaş firmanın çıkarı için getiriliyor” sözlerini ekledi.
“Cumhuriyet Halk Partisi olarak bu kanunu reddediyoruz!” dedi.
Başarır “İklim değişikliğinden en çok etkilenen dar gelirli yurttaşların yaşadığı bölgelerle ilgili hiçbir tahlil bu maddede yok” diye konuştu.
Saadet Partisi Hatay Milletvekili Necmettin Çalışkan, “Adı ‘iklim’, içeriği ticaret olan; orman yangınlarına, zirai dona, kuraklık problemine hiçbir tahlil sunmayan; tabiatın ve milletimizin çıkarına değil, sermayenin menfaatine hizmet edecek bu düzenlemeye red oyu verdik” dedi.
“Kanun üzerinde kurulda tekrar kimi görüşmeler yapacaklarını söylemişlerdi fakat bunu yapmadılar” diyen DEM Parti İzmir Milletvekili İbrahim Akın da “Doğayı ve havayı kirletme hakkını alıp satacaklar ve böylelikle kirletmeyi yasallaştırmış olacaklar” şeklinde konuştu.
TEMA Vakfı, “Kaybeden insan ve tabiat oldu” formunda bir paylaşım yaptı. Kabul edilen asayı “İklim Kanunu” olarak görmediklerini, bu maddeyle “emisyon ticaret sistemi düzenlendiğini” yazdı:
“Emisyon azaltımı, fosil yakıtlardan çıkış, adil geçiş planı, ahenk siyasetleri ve gelirlerin toplum faydasına kullanımı üzere kritik ögeleri içermeyen ve iklim krizine bütüncül yaklaşmayan bu yasanın Anayasa Mahkemesi’nden dönmesini umut ediyoruz.”
İklim kanununun TBMM’den geçmesinin akabinde iklim aktivistlerinin gözü bu sefer de 3 Temmuz’dan itibaren Meclis’te görüşülmesi beklenen güç ve madencilik düzenlemesinde.
