İnfertilite; rastgele bir doğum denetim yolu kullanılmaksızın, sistemli cinsel bağa karşın 1 yıl içinde hamile kalınamaması olarak tanımlanır. Evli çiftlerin yaklaşık %15’i bu sorun ile karşılaşmaktadır. İnfertilite, bayan yahut erkek kaynaklı olabilmektedir. Erkeğe bağlı sebepler %30-40, bayana bağlı sebepler % 40-50, her ikisine bağlı sebepler %20 oranındadır. Fakat çiftlerin %10-15’inde hiçbir neden bulunamamaktadır. Bu son kümeye ‘açıklanamayan infertilite’ ismi verilmektedir.
Çocuk arzulayan genç çiftlerde 1 yılın sonunda çiftler değerlendirmeye alınarak gerekli tetkiklere başlanır. Lakin bayanın yaşı 35’ten fazla ise, rahim, tüpler ve yumurtalıklara ilişkin daha evvel geçirilmiş hastalık, ameliyat vb varsa, erkekte de üreme organlarına ilişkin sıkıntılar yaşanmışsa 1 yıl beklenmeden tetkiklere başlanmalıdır.
KISIRLIK (İNFERTİLİTE) TESTLERİ
İNFERTİLİTE (KISIRLIK) TEDAVİSİ BİREYE ÖZELDİR.
Birçok çift tedavi hedefiyle kliniğimize başvurduğu vakit tedaviye başlanması konusunda telaşlı davranır. Bunda uzun müddettir beklenen bebeğin gelmemesindeki sabırsızlık ve etraf baskısı değerli rol oynar. Tedaviye çabucak başlamak yerine; süreci olumsuz etkileyebilecek tüm faktörler kıymetlendirilerek gerekli testler tamamlandıktan sonra başlamak en doğrusudur. Tedavinin ortasında ya da başarısız sonuç elde ettikten sonra “bu testleri de yapalım” demek ikili yapılan en büyük haksızlıktır. Birçok vakit büyük bir gerilim ile karşımıza gelen çifti dinlemek, anlamak, geçirdiği süreçleri bilmek, yapılan tetkikleri pahalandırmak, en yanlışsız başlangıçtır. İnfertilite tedavisi bireye özel bir tedavidir. Herkese tıpkı tedavi verilemez. Öncesinde olumsuz denemeler varsa bunlardan ders çıkarmak gerekir. Araştırmaya, ikili en az ziyan verecek, en az yoracak en kolay tetkiklerle başlanmalıdır. Araştırmada birinci ve en kıymetli evre, çiftle tıpkı anda görüşüp, kâfi vakit verilerek, o vakte dek yapılanlar hakkında bilgi alınmasıdır. Çiftin evvelden yaşadığı sıhhat problemleri, hastalıklar, ailedeki sıhhat sorunları, evvelden gebelik yaşanıp yaşanmadığı, aldığı tedaviler, adet düzensizlikleri teşhiste çok kıymetlidir. Bu bilgilerin ışığında bayan jinekolojik muayeneye alınır, ultrasonografi ile kıymetlendirilir. Vajina, rahim ağzı, rahim, yumurtalıklar değerlendirilirken tüpler (kanallar) bedellendirilemez. Bebek sahibi olma, erkek ve bayanı birlikte ilgilendiren bir bahis olduğu için erkekte sorun olup olmadığını araştırmak maksadıyla sperm testi yaptırılmalıdır. Sperm örneği, embriyolog tarafından incelenerek, adet periyodunun başlangıcında hormonal kıymetlendirme için bayandan sabah aç karnına kan örneği alınır. Adetin bitimine yakın kanalların kıymetlendirilmesi için HSG (kanal/rahim filmi) çekilir. Bu sinema, rahmin içyapısı ve kanallar hakkında bilgi verir. Hastalar tarafından şiddetli bir adet sancısına benzetilir. Ağrı eşiği düşük olan hastaların anestezi altında bu sineması çektirmelerini öneririz. Anestezi ile sineması çektirmek isteyenlerin 6 saat öncesinden su dahil hiçbir şey yiyip içmemeleri gerekir. Bu testler infertilitede temel testlerdir. Tekrarlayan gebelik kayıpları olan, yumurtalık kapasitesi azalmış hastalarda ileri testler gerekebilir. Bu testler sırası ile;
Anne ve baba adayından genetik inceleme testleri
Kanın pıhtılaşma testleri
Bağışıklık sistemi testleri
Annedeki sistemik hastalıkların araştırılması
Gerekirse laparoskopi/histeroskopi ismi verilen kamera yolu ile organların incelenmesi
Tüm bu testler sonucunda saptanan nedene nazaran tedavi kararı verilmelidir. Unutulmamalıdır ki bebek isteyen tüm çiftlerde tek tahlil tüp bebek tedavisi değildir. Tüp bebeğe gerek kalmadan sorunun saptanması ile sorun tabiatıyla çözülebilir. Aşılama, yumurta takibi üzere sistemlerle de sonuç alınabilir. İnfertilite tedavisi şahsa özeldir. Hastayı âlâ kıymetlendirmek, anlamak ve bireye yönelik özel yaklaşım olumlu bir sonuç için kuraldır.
