Normalde yeni doğan erkek bebeklerin testislerinin skrotumda (halk lisanındaki ismi ile torbalarda) olması gerekir.
İnmemiş Testis Nedir ?
Eğer bir ya da her iki testis skrotuma inmemiş ise bu durum inmemiş testis olarak isimlendirilir.
Tıp lisanındaki karşılığı Yunanca kökenli bir söz olan ‘Kriptorkidizm’dir. Bu biraz daha genel bir mana taşır ve testislerin hiç gelişmemesini ya da gelişip farklı bir yere gitmesini (ektopik testis) de içerir.
İnmemiş testis erkek çocuklarda en sık görülen doğumsal sorunlardan biri olup, yaklaşık olarak doğan her 100 erkek bebekten 3-4 adedinde görülebilir. Bu oran bir yaşını tamamlayan çocuklarda % 0.8-1.0 olarak bildirilmektedir.
İnmemiş Testis olaylarının yüzde 35-45’i doğumdan sonraki birinci 3-6 aylık mühlet içinde tabiatıyla inebilmektedir.
İnmemiş testis görülme sıklığının doğum haftası ve kilosu ile yakın bağlantısı vardır.
Bugün inmemiş testise yol açabileceği bilinen en değerli risk faktörleri erken doğum ve daha da değerlisi düşük doğum yüküdür.
1500 gram ve altında doğan erkek çocuklarda görülme sıklığı yüzde 60-70’ leri bulmaktadır.
Prematüre bebeklerde bu oran yüzde 35’lere kadar yükselebilmektedir.
İnmemiş testis hangi meselelere yol açabilir ?
İnmemiş testisin ile ilgili en kıymetli nokta erkek bebeğin ilerideki çocuk sahibi olabilme potansiyelinin etkilenme (infertilite) riskidir. Ayrıyeten testis kanseri riski bu bebeklerde olağana nazaran daha yüksektir. İnmemiş testislerin kendi etraflarında dönme ve boğulma (torsiyon) riski olağana nazaran artmıştır. Testisi inmeyen bebeklerde beraberinde kasık kanalı açık kalıp fıtık gelişebilme riski vardır. Ayrıyeten kasık kanalında kalan testisler travmaya (darbelere) daha açıktır.
Son olarak testisin skrotumda olmamasının yani boş skrotumun ileride o çocuk için yaratacağı olumsuz ruhsal tesirler de göz arkası edilmemelidir.
İnmemiş testisli olguların %80’inde, testis kasık kanalı ya da farklı bir yerde ele gelir.
Muayene esnasında inguinal bölge, femoral bölge, perine ve karşı skrotum dikkatlice gözden geçirilir. Palpe edilen testis inguinal kanaldan skrotuma yanlışsız sıvazlanır. Testis muayene ile skrotuma kadar indirilebiliyor ve bırakınca da bir mühlet skrotumda kalmaya devam ediyor ise retraktil testis (utangaç testis) olarak kabul edilir.
Tek taraflı inmemiş testis olgularında, karşı testisin olağandan büyük yani hipertrofik görülmesi o taraf testisin atrofik olabileceğini düşündürür.
Hiçbir halde ele gelmeyen, bulunamayan olgularda ise testisin karın içinde kalmış olma mümkünlüğü kelam bahsidir. Bu durumda ise hiçbir görüntüleme sistemi (MR dahil) kâfi güvenilirliğe sahip olmayacağından, en uygun yaklaşım çok ince optik aletler ile girilerek (laparoskopi) karın içerisinin araştırılmasıdır.
İnmemiş testis hastalarının %30’unda sorun bilateraldir (2 tarafta da vardır).
Bilateral ele gelmeyen testisi olan ve ayrıyeten penis ile ilgili mikropenis yahut hipospadias üzere önemli sorunu olan hastalar kuşkulu genital yapılı olarak kabul edilir.
Böyle hastalar çocuk endokrinoloji uzmanları ile birlikte kıymetlendirilmesi ve hormon tahlillerinin ve kromozom tahlillerinin yapılması gereklidir.
İnmemiş Testis Tedavisi
Doğumda yerinde olmayan testislerin doğum sonrası kendi kendilerine inmesi kelam husus olabileceğinden testis indirme ameliyatı için bir müddet beklemek gerekebilir. Burada azamî bekleme hududu birinci yaştır. Birinci yaşta testis inmemiş ise kesinlikle cerrahi olarak testis indirme ameliyatı yapılarak indirilmelidir. Testis indirme ameliyatı dışında bir grup hormon tedavileri de kelam hususudur.
İnmemiş testis ameliyatında geç kalma çok kıymetli geri dönüşü olmayan problemlere yol açabilir
