Sibel GÜLERSÖYLER-İSTANBUL
Türkiye, İstanbul Fatih’teki Yetişkin Kardeşler ve Antalya’daki Şimşek ailesinin şokunu atlatamadan misal bir haber de Bakırköy’den geldi. Bir müddettir maddi bulanımda olduğu bildirilen iş adamı Bahattin Delen, eşi Zübeyde ve 7 yaşındaki çocukları Ali Delen’in vefatına de neden olarak intihar etti.
Tüm bu hadiseler gözleri “Siyanür nasıl bu türlü kolay kolay temin edilebiliyor”un yanı sıra “İntihar bulaşıcı mı?” sorusunu da akıllara getirdi.
BULAŞICI MI?
Bir periyot de ünlülerin ölümlerinin akabinde misal halde vefat hadiseleri artmış ve bu durum da akıllara Werther tesirini getirmişti. O periyot de basında, “Bu beşerler ünlüleri taklit mi ediyordu yoksa bunların hepsi birer tesadüf müydü?” sorusu araştırılmış mevzu ile ilgili pek çok haber yapılmıştı. Bir hafta içerisinde iki farklı kentten iki ailenin de toplu vefatları ve konutlarında siyanür hususunun çıkması akıllara, “İntihar bulaşıcı mı?” sorusunu getirdi. Hususun uzmanlarına sorduk.
“BU HADİSELER TOPLUMU ETKİLİYOR”
Konu ile ilgili SÖZCÜ’ye değerlendirmelerde bulunan Psikolog Özge Öztaşçı, henüz İstanbul’daki olayın tesirini atlatamamışken toplum olarak bir şok daha yaşadıklarını söyleyerek, “Konunun uzmanlarını daha çok korkutan ve düşündüren bir olay bu. Maalesef yüzyıllar uzunluğu çeşitli hallerde örneğine rastladığımız intihar ya da toplu vefat hadiselerinin başka insanları etkilemesi, bir öbür ismiyle Werther tesirini düşündürdü bize. Basım ve yayın organlarının çoğalmasıyla intihar haberlerinin daha çok duyulması, bu olguların toplumu etkilemesine neden oluyor” diye konuştu.
Psikolog Özge Öztaşçı
“BENZER ŞARTLARI YAŞAYAN BEŞERLER EMPATİ KURUYOR”
Bu stil toplu mevt hadiselerinin tarihte de örneklerine sıkça rastlandığını anlatan Öztaşçı, “Sevilen bir ünlünün ya da bir karakterin intiharı toplumda muhakkak bir müddetliğine intihar oranlarını arttırmıştır, bu hadisenin da gerek medyanın tavrı gerek misal şartları yaşayan insanların empati kurabilmesinin kolay olması sebebiyle kendi başına bir fenomen haline geldiğini görüyoruz.
Bu bahiste en büyük iş medyaya düşüyor, kimi ülkelerde olduğu üzere bizim ülkemizde de bu üslup intihar haberlerinin yayınlanması muhakkak kriter ve şartlar altında olmalı, medya haberin detaylarına fazla yer vermemeli ve insanların yararlanabileceği yardım kanallarını (ruh sıhhati çalışanları, ruhsal yardım merkezleri vb.) her vakit hatırlatılmaya çalışılmalıdır” sözlerini kullandı.
“İNTİHARLARIN ALTINDA PSİKİYATRİK RAHATSIZLIKLAR VAR”
Konu ile ilgili görüşünü aldığımız İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Kolu Prof. Dr. Mert Savrun, intiharın değerli bir toplum sıhhati sorunu olduğunu belirterek, “”Hem etik olarak hem de insan mahremiyetine hürmet açısından bunu hakikat bulmuyorum. Ancak toplumu bilgilendirmek için genel olarak intihar hakkında birkaç şey söylemek isterim.
İntihar değerli bir toplum sıhhati meselesidir. Çabucak her toplumda, her sosyoekonomik kümede görülebilir. Vefatla sonuçlanan intaharlar daha çok erkeklerde görülür. İntiharların birçoklarının altında tedavi edilmemiş başta depresyon olmak üzere birçok psikiyatrik rahatsızlık yatıyor” diye konuştu.
Prof. Dr. Mert Savrun
“MEDYADA YAYGIN YER ALMASI...”
Savrun, kimi hayat olaylarının da intiharı tetikleyebileceğini belirterek, “İntiharlardaki en değerli faktör ümitsizliktir. Yalnızlık, iş kaybı, toplumsal dayanağın azlığı, şiddet görme, maddi problemler üzere çeşitli faktörler ümitsizliği arttıracağı için kriz anlarında intihara sebep olabilir. Tekrar intihar haberlerinin medyada yaygın yer alması da intihar niyetinin aksiyona dönüşmesine sebep olabilir” dedi.
WERTHER TESİRİ NEDİR?
Werther tesiri, Sosyolog David Phillips‘in intiharın yarattığı taklit edilme tesirini tanımlamak için 1974 yılında ortaya attığı bir tabirdir. Bu isim, Alman müellif Wolfgang Von Goethe tarafından yazılan “Genç Werther’in Acıları” isimli romandan ismini almıştır.
Romanda da, baş kahraman en sonunda aşkı uğruna intihar eder. Bu kitabın yayınlanmasından akabinde 40 genç daha ömrüne kitaptaki Werther üzere son vermiş ve kitap İtalya ve Danimarka üzere kimi ülkelerde yasaklanmıştı.
