Sıklıkla dışkının ağız ve el teması yoluyla geçmesi, uzun müddet bekletilmiş besinler, uygun halde hazırlanmamış konserveler ve yeterli pişirilmemiş besinler, kaynağı belirli olmayan içme suları üzere etkenler ishale neden olmaktadır. İshal çoklukla birkaç saatten bir kaç güne kadar sürebilir. İki haftadan daha uzun süren ishallerde ise kesinlikle doktora başvurulması gereklidir. Pekala, ishale ne uygun gelir? Uzun müddetli ishal nedenleri ile ilgili bilinmesi gerekenler haberimizde…
İSHAL NEDİR?
İshal, gevşek, sulu dışkı yahut bağırsak hareketine sık sık muhtaçlık duyulması olarak tanımlanır. Ekseriyetle birkaç gün sürer ve ekseriyetle rastgele bir tedavi olmadan kaybolur. İshal, akut yahut kronik olabilir.
– Akut İshal
Süre olarak 2 haftayı geçmeyen ishallerdir. Genel olarak enfeksiyonlardan kaynaklanmaktadır.
– Kronik İshal
Süre olarak 2 haftayı geçen ishallerdir. Genel olarak inflamatuvar barsak hastalıklarından kaynaklanmaktadır. Chron’s hastalığı, ülseratif kolit üzere hastalıklar buna örnektir.
İSHAL NEDENLERİ
– Besin zehirlenmesi yahut sudaki bakteriler
– Grip, norovirüs yahut rotavirüs üzere virüsler. Rotavirüs, çocuklarda akut ishalin en sık nedenidir.
– Antibiyotikler, kanser ilaçları ve magnezyum içeren antasitler üzere ilaçlar
– Birtakım unsurları yahut yiyecekleri sindirmede sorun olan besin intoleransları ve hassasiyetleri. Mesela laktoz intoleransı.
– Crohn hastalığı üzere mide, ince bağırsak yahut kolonu etkileyen hastalıklar
– İrritabl barsak sendromu üzere bağırsağın nasıl çalıştığıyla ilgili problemler
Bazı beşerler mide ameliyatından sonra da ishal olur, zira bazen ameliyatlar besinin sindirim sisteminizde daha süratli hareket etmesine neden olabilir.
İshalin bazen hiçbir nedeni yoktur. İshal birkaç gün içinde kaybolursa, nedenini bulmak ekseriyetle gerekli değildir.
İSHAL BELİRTİLERİ
– Gevşek, sulu dışkı
– Karın krampları
– Karın ağrısı
– Ateş
– Dışkıda kan
– Dışkıda mukus
– Şişkinlik
– Mide bulantısı
– Acil olarak tuvalete gitme ihtiyacı
İSHALE NE ÂLÂ GELİR?
– Öncelikle bol ölçüde su tüketilmeli
– Sıvı kaybı fazla ise damar yolu ile sıvı ve elektrolit dayanağı verilerek önlenir.
– Bağırsak hareketlerini yavaşlatmak için posa içeriği düşük besin tüketilmeli.
– Havuç, soyulmuş elma, pirinç suyu, patates haşlaması yahut püresi, yoğurt ve ayran birçok kişinin meskeninde bulunan ve ishale tesirli en önemli yiyeceklerdir.
– Demli siyah çay tüketilmeli
– Yemeklerden sonra bir bardak zencefil çayı tüketebilirsiniz.
– Muzun ishali hafifletici ve geçirici özelliği vardır. Günde birkaç kere yenebilir.
– Papatya çayının ishali kesici tesiri vardır.
– Probiyotik içeriği yüksek besin tüketimi ishalin geçmesini yahut azalmasını sağlamaktadır.
– Bakterilerden kaynaklanan olan ishal için bal hayli yararlıdır. Sıcak suya birkaç yemek kaşığı bal karıştırarak gün içinde bunu içebilirsiniz.
– Süt, peynir, yağlı ve sütlü yiyecekler, enginar, lahana, brüksel lahanası, diyet bisküviler, tam tahıllı yahut kepekli ekmek, çiğ sebzeler, ayva, çikolata, kızartmalardan uzak durulmalıdır.
UZUN VADELİ İSHAL NEDENLERİ
Özellikle dört haftadan uzun süren ve günde üç ya da daha fazla yumuşak ve biçimsiz dışkılamanın olduğu durumlar uzun vadeli ishal yani ‘kronik ishal’ olarak isimlendirilir. Uzun müddetli ishal kolon kanseri üzere önemli hastalıkların işareti olabilmektedir. Başka uzun süren ishal nedenleri şunlardır:
– Huzursuz bağırsak sendromu
Karın ağrısı, şişkinlik, ishal yahut kabızlık belirtileri ile kendini gösterir. Nedeni tam olarak aşikâr değildir.
– Enfeksiyonlar
Parazit, viral ya da bakteriyel bir iltihap sebebiyle oluşan bu hastalıklar bilhassa tropikal bölgeler ve gelişmekte olan ülkelerde yaşayan yahut bu bölgelere seyahat eden bireylerde görülür.
– İlaçlar
Reçeteli yahut reçetesiz kullanılan ilaçların yan tesiri, bitkisel eserler ve zayıflama ilaçların muhteviyatına bağlı olarak ishal ortaya çıkabilir.
– Kronik pankreatit
Pankreas sindirim enzimlerini ve insülin salgısını sağlayan, bedenin değerli bir iç ve dış salgı bezi. Pankreas enzimlerinin yetersizliği sindirimin ve ince bağırsaktan emilimin azalmasına bağlı ishalleri ortaya çıkarabiliyor.
– Ameliyat sonrası gelişen ishal
Mide, safra kesesi, ince bağırsak ve kalın bağırsak ameliyatlarından sonra ishaller görülebiliyor.
– Laktoz intoleransı
Süt ve süt eserlerinden alınan laktoz şekerinin emilimini sağlayan laktaz enziminin yetersiz olması ya da fonksiyon görmemesi nedeniyle ortaya çıkan laktoz intoleransında ishal, gaz, şişkinlik ve karın ağrısı ortaya çıkıyor.
– Çölyak hastalığı
Buğday, arpa, çavdar ve yulaf üzere gluten içeren besinler ile ince bağırsakta olusan hasar sonucunda emilim bozukluğu oluşturarak ishale yol açabilir.
– Kolon kanseri
Uzamış ya da tekrarlayan ishaller kolon kanserinin habercisi olabilir. Karın ağrısı, daima ve kanlı dışkılama bağırsakta büyüyen ve tıkanıklığa neden olan bir tümöre bağlı olabilir.
