Kalp suratı değişkenliği, otonom hudut sisteminin istikrarlı bir halde çalışıp çalışmadığını gösteren bir bulgudur. Otonom hudut sistemi, sempatik hudut sistemi ve parasempatik hudut sisteminden oluşur. Beden rastgele bir tehditle karşılaştığında Bu tehdide karşı birinci karşılık savaş ve kaç karşılığı dediğimiz sempatik sistemin aktifleşmesidir. Parasempatik sistem dinlen, sindir ve yenilen diyen bir sistemdir.
Sempatik ve parasempatik sistemi teraziye koyduğumuzda genel sıhhatimiz açısından parasempatik sistemin ağır basmasını isteriz. Vücudumuzu tehdit eden rastgele bir uyarana karşı gerilim cevabı oluştururuz. Beyinden (hipotalamus ve hipofiz) salgılanan hormonların tesiri ile böbrek üstü bezlerinden kortizol ve adrenalin salgılanır. Yani sempatik sistem devreye girer. Kan basıncı yükselir nefes alıp verme sıklaşır, terleme artar, kalp atışları hızlanır kan deveranı iç organlardan kol ve bacak kaslarına yönlendirilir. Gerilim ortadan kalktığında sempatik sistem misyonunu tamamlamıştır ve parasempatik sistem devreye girer. Kalp suratı yavaşlar, tansiyon düşer, kan tekrar iç organlara, sindirim organlarına yönlendirilir. Sindirim başlar, yara uygunlaşması ve bağışıklık sistemi devreye girer.
Sorun kısa vadeli olması gereken gerilimin uzun sürmesidir. Kronik stress tüm hastalıkları besler. Kısa vadeli gerilimler zararsız hatta bazen faydalıdır. Beynin integratif merkezi hipotalamustur. Bedenin her bir tarafından datalar toplanır. Ağrı, basınç, şeker dalgalanmaları, elektrolit dengesizlikleri, kişinin ruh ruh halindeki değişiklikler bunların hepsi hipotalamusta toplanır, işlenir, kıymetlendirilir ve bir gerilim cevabı oluşur. Hem gücü hem sürekliliği açısından en önemli gerilim uyaranı psiko-sosyal gerilimdir. Günümüzde devamlı küçük yahut büyük gerilimlerle karşılaşırız ve neredeyse uyanık geçirdiğimiz tüm dakikalarda hatta uykuda bile bu gerilim cevabı faaldir yani sempatik sistem parasempatik sistemi baskılanmıştır. Kronik gerilim karşılığı ve sempatik sistem baskınlığına bağlı olarak kalp olağandan yüksek süratlerde çalışır ve gece gündüz dinlenmeden neredeyse aralıksız çalışarak fazla mesai yapar. Otonom hudut sisteminin istikrarlı olduğu ülkü şartlarda kalp atımları ortasındaki mühlet sabit değildir. Teneffüsle koordineli olarak kalp atımları ortasındaki müddetlerde değişiklikler olur. Bu değişkenliği kalp suratı değişkenliği denir. Kalp suratı değişkenliğinin yüksek olması olağan ve sağlıklı bir durumdur. Sempatik sistemin baskın oldugu ve parasempatik sistemin devreye girmediği şahıslarda kalp olağandan süratli olarak çalışır ve teneffüsle koordineli değişiklikler görülmez. Yani kalp suratı değişkenliği düşüktür, hastalar küçük gerilim uyaranlarına bile uygunsuz ve çok yansılar verirler. Gerilim karşısında duygusal olarak istikrarlı bireylerin kalp suratı değişkenliği yüksektir. Kalp suratı değişkenliği düşük olan şahısların kronik hastalıklara yakalanma riski fazladır , sağkalım ve düzgünleşme oranları da düşüktür. Bir insan şuurlu bir halde uğraşarak kalp suratı değişkenliğini arttırabilir. Bir kişinin ülkü kalp suratı değişkenliği sakin ve duygusal olarak rahatlamış olduğu bir dakikada 5 ila 7 nefes aldığı vakitlerde olur. Eğitim ve şuurlu değişiklik de tam burada devreye girer meditasyon, yoga, nefes çalışmaları, kalp suratı değişkenliği biofeedback aygıtlarıyla antrenman sırasında şuurlu olarak yavaş ve derin nefes almak parasempatik sistemi devreye sokar. Evvel yalnızca çalışmalar sırasında faal olan parasempatik sistem vakitle daha çok devrede kalmaya başlar ve kalp suratı değişkenliği artar.
KALP SURATI DEĞİŞKENLİĞİ HANGİ HASTALIKLARDA TESİRLİDİR?
Astım ve irritable bağırsak sendromu üzere çok çeşitli hastalıklar bu kardiyorespiratuar geribildirim eğitimine karşılık verdiği ortaya çıkmıştır. Astım ve irritable bağırsak sendromu yanısıra sickling vomiting sendrom tekrarlayan karın ağrıları, fibromiyalji, kas romatizması, boyun fıtığı ve bel fıtığına bağlı boyun ve bel ağrıları, omuz, dirsek, diz, kalça ağrıları, kardiyak rehabilitasyon, hipertansiyon, kronik yaygın kas ağrıları, gebelikte oluşan hipertansiyon, depresyon, anksiyete, uykusuzluk üzere pek çok hastalıkta tesirli olabilir.
KALP SURATI DEĞİŞİKLİĞİ BİOFEEDBACK TERAPİSİ NASIL TESİR EDER?
Desteklenen en kıymetli sistem baroreseptör homeostazi güçlendirilmesidir. Son zamanlarda vagal afferent yolun, beynin ön kortikal bölgesine yani frontal bölgesine olan tesiri ortaya koyulmuştur.
1990’larda Lehrer ve arkadaşları kardiyorespiratuar müdahale formunu denemeye başlamıştır ve bunu teneffüs sinüs aritmisi, kalp suratı değişkenliği biofeedback ve rezonans frekans geri bildirimi olarak tanımlamıştır.
İştirakçiler yavaş nefes alma hareketleri ile teneffüs sinüs aritmisini azamiye çıkarmaya ve sinüs dalgası gibisi bir eğri oluşturmaya ve teneffüs sinüs aritmisini, kalp atış suratı desenleri ile eşleştirmeye çalışır. Kalp atış suratı nefes alma sırasında artar, nefes verme sırasında azalır. Teneffüs sinüs aritmisi bu döngü sırasında oluşan kardiyolojik bir durumdur.
