Hekimin aileye “çocuğumuzun kalbinde bir üfürüm, ses, hırıltı, hışıltı duyuyorum” biçimindeki sözünden sonra bu bulgu ailede büyük bir tasaya yol açmaktadır. Üfürüm sıklıkla rastgele bir rahatsızlığı olmayan ve birtakım yaş kümelerinde daha sık olmak üzere çabucak her yaşta duyulabilen bir muayene bulgusudur. Kimi yaş kümelerinde 5 çocuğun 4’ünde dahi duyulabilmektedir. Bu usul pak üfürümler kanın pompalanması esnasında kalbin içindeki doğal yapılardan kaynaklanabilen olağan titreşimlerden oluşmaktadır. Üfürümün şiddeti sıklıkla 1’den 6’ya kadar (1/6, 2/6…..6/6) söz edilmektedir.
Masum üfürümler kalıcı mıdır?
Saf üfürüm niteliğindeki sesler kimi durumlarda daha da şiddetli duyulabilmekte ve üfürümün şiddeti artmaktadır. Bunlar kansızlık, demir eksikliği, ateş, gribal enfeksiyonlar, üst teneffüs yolu enfeksiyonları, kaygı, heyecan, tasa ve tiroid bezine ilişkin kimi durumlardır. Bu klinik durumlar ortadan kalktığında üfürümün şiddeti azalmakta yahut üfürüm kaybolmaktadır. Yaşa bağlı duyulan suçsuz üfürümler de tekrar vakitle şiddeti azalarak kaybolmaktadır yani kalıcı değildir. Günahsız üfürümü olan çocukların öteki sistem muayene bulguları da sıklıkla olağandır.
Masum üfürümler çocuğunuza ziyan verir mi?
Saf üfürümler ya da işlevsel üfürümler olarak nitelenen sesler katiyetle çocuğunuza ziyan vermez veyahut kalıcı bir sıkıntıya yolaçmazlar. Günahsız üfürümü olan ve çocuk kardiyoloji tabibi tarafından bedellendirilen çocuklar tüm spor ve vücut aktivitelerine katılabilirler rastgele bir kısıtlama sözkonusu değildir. Vakitle sesler tabiatıyla kaybolur ve bu durum da çocuk veyahut ailesi tarafından katiyen farkedilemez.
Kalp hastalığına bağlı olarak duyulan patolojik üfürüm nedir?
Kalpte duyulan her üfürüm maalesef saf değildir. Kalpteki yapısal patoloji ve bozukluklara bağlı olarak duyulan üfürümlere patolojik üfürüm denir. Birçok nedeni olmakla birlikte sıklıkla kalbin alt ve üst odacıkları ortasındaki duvardaki deliklere ve defektlere bağlı, alt ve üst odalar ortasındaki iki kalp kapakçığına ilişkin meselelerde, kalpten çıkan iki büyük ana damara ilişkin kapak problemlerinde, kalbin içindeki ve dışındaki damarların devamındaki kanal ve darlıklara bağlı duyulabilir. Bu durumlarda patolojiye bağlı olarak kanın suratı artmakta, kan türbülans oluşturmakta daha haşin ve daha net üfürümler ortaya çıkmaktadır. Herzaman yapısal yahut doğumsal patolojilerde değil bazen de çocukluk çağında geçirilen enfeksiyonlar ve birtakım sistemik hastalıklar sonrasında da kalp kapakçık yahut kalp kası hastalıklarına bağlı patolojik üfürümler duyulabilmektedir.
Üfürümün patolojik mi temiz mu olduğu muayene ile anlaşılabilir mi?
Tecrübeli bir aile tabibi yahut çocuk tabibi kalpteki üfürümün pak yahut patolojik olabileceğini fizik muayene bulguları ile saptayabilir. Lakin teşhisin net olarak konulabilmesi ve başlarda soru işareti kalmaması için üfürüm duyulan çocuğun kesinlikle bir çocuk kardiyoloji tabibi tarafından kıymetlendirilmesi gerekmektedir. Bunun için tüm dünyada ekokardiyografi dediğimiz kalp ultrasonu yapılmaktadır. Çocuğa hiçbir ziyanı olmayan bu ultrason tetkiki ile üfürümün ismi konulur ve takibi buna nazaran planlanır. Patolojik üfürümler altta yatan nedene nazaran klinik takip programına alınırlar. Saf üfürümlerde ailenin telaşı giderildikten sonra olağanda denetime gerek yoktur. Fakat aile şayet istek ederse yılda birkez çocuk kardiyoloji doktoruna denetime gelebilir.
