Karpuzun eski Mısırlılara uzanan binlerce yıllık tarihi bulunur. 7. yüzyılda Hindistan’da karpuz ekiliyordu, 10. yüzyıla hakikat Çin’e ulaştı ve bugün dünyanın birçok ülkesinde üretilmeye devam ediyor. Ülkemiz de bunlardan birisidir. Bilhassa Marmara ve Çukurova Bölgeleri en değerli karpuz ekim yerleridir. Karpuz, A, B6 ve C vitaminleri, çok sayıda likopen, antioksidan ve amino asit içerir. Sıhhat açısından yararları hayli fazladır. Artık haberimizde bu yararlardan kimilerini anlatmaya çalışacağız. İşte karpuzun faydaları…
KARPUZ NEDİR?
Karpuz, Güney Afrika’ya mahsus asma gibisi bir çiçekli bitkide yetişen bir meyvedir. Kökleri başlangıçta kazık kök olup daha sonra saçak kök halinde olan, gövdesi tüylü ve 3-4 metre uzayabilen serinletici bir yaz sebzesidir. Birden fazla insanın bir meyve olarak bilmesine karşın, meyvesi yenen bir sebzedir. Tek yıllık otsu bir bitkidir. Mısır’ın Nil Irmağı Vadisi’nde ve nihayetinde Çin’de yaklaşık 1000 yıl evvel ekilmiştir.
KARPUZUN BESİN DEĞERLERİ
100 gram karpuz yaklaşık olarak aşağıdakileri içerir:
Su: 91,45 g
Enerji: 30 Kcal
Karbonhidratlar: 7.6 g
Protein: 0.6 g
Toplam yağ: 0,15 g
Kolesterol: 0 mg
Diyet lifi: 0,4 g
Folat: 3 µg
Niasin: 0.178 mg
Pantotenik asit: 0.221 mg
Piridoksin: 0,045 mg
Tiamin: 0,033 mg
A vitamini: 569 IU
C vitamini: 8,1 mg
E vitamini: 0.05 mg
B6 Vitamini: 0,1 mg
Sodyum: 1 mg
Potasyum: 112 mg
Kalsiyum: 7 mg
Bakır: 42 µg
Demir: 0,24 mg
Magnezyum: 10 mg
Manganez: 0,038 mg
Çinko: 0.10 mg
Karoten-alfa: 303 µg
Kripto-ksantin-beta: 78 µg
Lutein-zeaksantin: 8 µg
Likopen: 4532 µg
Sitrülin: 250 mg
KARPUZUN FAYDALARI
Karpuzun insan sıhhati için yararlarından kimileri şunlardır:
Dehidrasyonu önler
Uluslararası bir araştırma, karpuzun %92 oranında sudan oluştuğunu ve bunun hem beden ısısın hem de kan basıncının azaltılmasında tesirli olduğunu ortaya koymuştur. Tıpkı vakitte sıcak yaz aylarında bedeninizi nemlendirmeye yardımcı olur. Karpuzlardaki yüksek su ölçüsü, sıcak yaz günlerinde bedeninizi daha da soğutan ter formunda çok sıvı salınımını da uyarır.
Kan basıncını düzenler
Karpuz suyunun hipertansiyonu olan obez şahıslarda kan basıncını düşürücü değerli bir rol oynadığını bildirilmiştir. Ayrıyeten, karpuzlarda mevcut olan potasyum ve magnezyum ölçüsü kan basıncını düşürmede değerli bir rol oynar.
Kalbin için iyi
Karpuzlar, mükemmel kırmızı renklerini, tıpkı domates üzere güçlü antioksidan likopenlere borçludur. Son yıllarda, likopen, bilim insanları tarafından kardiyovasküler sıhhat için bilhassa kıymetli bir besin hususu olarak kabul edilmektedir. Karpuz üzere likopen bakımından güçlü besinlerin tüketimi, bir damar genişletici olarak hareket ederek kan akışındaki bir güzelleşmeye bağlanmıştır ve potansiyel olarak LDL’yi, yani makûs kolesterolü düşürme kabiliyetini göstermiştir, yani likopen kalbiniz için iki kat daha düzgündür.
Kemiklerinizi güçlendirir
Likopen bakımından güçlü besinlerin bir öteki faydası, başka sıhhat problemlerinin yanı sıra, kemik meselelerine yol açabilecek oksidatif gerilimi azaltarak kemik sıhhatini iyileştirmeleridir. Son çalışmalar, likopenin, bilhassa menopoz sonrası bayanlarda, osteoporozun önlenmesi ve idaresi için alternatif bir doğal tedavi sağlayabileceğini göstermiştir.
Enflamasyon tedavisinde yardımcı
Karpuzlarda bulunan birincil bileşik büyük faydaları olan likopendir. Bir çalışmada, likopenin antienflamatuar özellikler gösterdiği bulunmuştur.
Astım önleme
Astımın gelişimindeki risk yüksek ölçüde makul besinleri tüketen şahıslarda daha düşüktür. Bu besinlerden biri, karpuz üzere birçok meyve ve sebzede bulunan C vitaminidir.
Kanser
C vitamini içeren eksiksiz bir antioksidan kaynağı olan karpuz, kansere neden olduğu bilinen özgür radikallerin oluşumuyla uğraşta yardımcı olabilir. Likopen alımı, birtakım çalışmalarda prostat kanseri riskindeki azalma ile ilişkilendirilmiştir. Ayrıyeten, karpuz çekirdekleri yüksek ölçüde lif içeren bir yapıya sahiptir. Bu nedenle çekirdeklerinin tüketilmesi, bağırsak faaliyetlerini düzenlediği üzere bağırsak kanserini de pürüzler. Bilhassa bağırsak kanseri riski taşıyan bireylerin bol ölçüde tüketmesi gerekir. Birebir vakitte yeniden prostat kanserine karşı da yarar sağlar.
Kabızlığı giderir
Karpuz, su ve lif içeriği nedeniyle, kabızlığın önlenmesine ve sağlıklı bir sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olur.
Kas ağrısı
Karpuz ve karpuz suyunun, atletlerde antrenman sonrası kas ağrısını azalttığı ve düzgünleşme müddetini hızlandırdığını göstermiştir. Bunun karpuzda bulunan amino asit L-sitrülinin nedeniyle olduğuna inanılıyor.
Cilt
Karpuz cilt için eksiksiz bir yarar sağlar, zira saça nemli kalmasını sağlayan sebum üretimi için gerekli bir besindir. Karpuzda bulunan A vitamini ayrıyeten cilt ve saç dahil olmak üzere tüm beden dokularının büyümesi için gereklidir. Ayrıyeten, karpuzda bulunan likopen cildi ziyanlı UV ışınlarından korur.
