Katarakt nedir?
Halk lisanında perde yahut aksu da denilen katarakt göz merceğinde oluşan bulanık yada kesif bölgelerdir. Göz merceği irisin ve gözbebeğinin gerisindedir. Vazifesi, gözün art kısmının iç yüzünü kaplayan ve ışığa hassas olan retina üzerinde imaj oluşumunu sağlamaktır.Mercek bulanıklaşmaya başlarsa ışınların geçişi engelleneceğinden görüş bozulabilir.
Göz bebeğinin çabucak gerisinde yer alan lensin şeffaflığını yitirmesine katarakt denir.
Katarakt oluştuğunda merceğin kimyasal bileşiminde de değişiklik meydana gelir. Lakin bu kimyasal değişimin nedenleri şimdi tam olarak bilinememektedir. Yaşlılıkta oluşan katarakt en çok bilinenidir. Ancak bu tip katarakta elli hatta daha genç yaşlarda da rastlanılmaktadır. Ayrıyeten şeker,diğer sistem hastalıkları, uyuşturucular ve göz yaralanmaları ile birlikte de katarakt oluşabilmektedir. Bebekler kalıtımsal olarak kataraktlı doğabildikleri üzere ömürlerinin birinci yıllarında da katarakt oluşabilmektedir.
Bir kataraktın görüşü etkilemesi:
1) Büyüklüğüne
2)Yoğunluğuna,
3) Mercekte oluştuğu yere bağlıdır.
Hastanın fark edebileceği şikayetler şunlar olabilir:
Sisli, puslu, bulanık görme, bazen çift görme de olur; fakat katarakt ilerledikçe bu durum da ekseriyetle kaybolur.
Gözlük camlarını sık sık değiştirme muhtaçlığı doğar. Lakin Katarakt belirli bir noktayı aşınca, cam değiştirme de görüşü güzelleştiremez olur.
Gözler üzerinde bir sinema varmış üzere hissetme, bir tülün yahut bir çağlayanın akabinde bakıyormuş üzere görme… Kataraktlı kimse, daha yeterli görmek için sık sık gözlerini kırpıştırır.
Genelde kara olan göz bebeği renginin değişmesi…Göz incelenirken göz bebeği gri, sarı yahut beyaz görülebilir, lakin bu değişiklikler her vakit fark edilmeyebilir.
Işık sorunları, örneğin gece otomobil kullanılması giderek güçleşir, zira merceğin puslu kısmı, karşıdan gelen far ışınlarını dağıtır ve bunların çift görünmesine yahut gözün kamaşmasına neden olur. Keza kataraktı olan kimse, okurken ya da yakın işler yaparken kâfi ışık bulamamaktan yakınır.
“ikinci görüş”: Birtakım şahıslarda katarakt aşikâr bir seviyeye varınca, süreksiz bir okuma rahatlığına kavuşurlar. Katarakt geliştikçe görüş tekrar bozulmaya başlar. Bu septomların hiçbirisi, o kimsede katarakt olduğunu kanıtlamaz, ya da kataraktın alınması gerektiği manasına gelmez. Lakin bu belirtilerden rastgele birisi olan kişi, bir göz tabibine kesinlikle başvurmalıdır.
Kimler katarakt ameliyatı olmalıdır? Ne vakit katarakt ameliyatı olmalı?
Görme bozukluğu kişinin günlük hayatını aksatacak kadar ilerlediğinde kataraktı ameliyatla alınmalıdır. Şayet katarakt büsbütün olgunlaşıp buzlu cam üzere opak hale gelmişse daha acil bir formda tedavi edilmelidir. Olgunlaşmış bir kataraktın şişmesi ve hatta göz içinde dağılması bile mümkündür. Bu üzere değişimler, kalıcı görüş kaybı tehlikesi taşırlar.
Doğumsal kataraktlarda ise, görmenin engellendiği her durumda derhal ameliyat yapılmalıdır. Bunun dışında katarakt ameliyatının hemen yapılmasını gerektiren durumlar çok azdır. Şunu unutmayalım ki katarakt başladıktan sonra birden fazla vakit ilerler. Lakin ilerleme suratı ekseriyetle yavaştır ve evvelce tayin edemeyiz. Katarakt ameliyatının zamanlamasını hasta tayin etmelidir. Tabibe düşen misyon, hastanın görme şikayetlerinin ne kadarının katarakta bağlı olduğunu saptayıp hastaya bildirmektir.
Geceleri bile otomobilini kullanmak zorunda olan bir taksi sürücüsü ile konutundan pek çıkmayan yaşlı bir insan erken ameliyat için tıpkı derecede istekli olamazlar.
Katarakt ameliyatının gerekliliği için görme sertliği tek kriter değildir. Bir çok hasta, görme netliklerinin düşük olmasından şikayetçi olmayabilirler. Ya da görme netliği yeterli olmasına karşın değişik ışık şartlarında çok rahatsız olduklarını bildirirler. Güneşli günlerde sokakta daha az gördüklerini söyleyen hastalar olduğu üzere, geceleri araba farları, sokak lambalarının çok parlama ve yansıma yapıp dünyalarını kararttığından yakınan hastalar da çoktur. Kataraktın görsel şikayetlerinden bir tanesi gri tonu ve renkler ortasında kontrastın kaybolmasıdır. Bu süreç uzun bir vakit aldığı için iki göz kataraktlarında hasta bu değişimi algılamayabilir. Tümsek ya da çukurların farkına varamaması, merdiven inerken ya da eşik atlarken kaza geçirmelerine neden olabilir. Göz doktoru, hastalarını bu istikametten uyarır ve hastasının karar vermesini ister.
