Kayropraksi; Yunanca bir tabir olup “el ile yapılan uygulama” manasına gelmektedir. Kayropraksi formülüyle tedavi, beden sıhhatinin doğal yollardan korunmasını ve direncinin geliştirilmesini maksatlar. Kayropraktik tedavinin en değerli prensibi hastanın işlevsel kapasitesini arttırarak hayat aktivitesine ve kalitesine katkıda bulunmaktır. Kayropraktik tedavinin tarihçesine baktığımızda; tarihin “yarı-mistik kavramlara” dayandığı görülmektedir. Kayropraktik tedavinindoğum günü 1895 yılıdır ve D.D. Palmer kurucusu olarak anılmakta olup, birinci kayropraktik okulunu açan kişidir. Kayropraktik tedavi, elle uygulanan tedavi yolları içinde sıklıkla kullanılananlardan biridir. Bu tedavide kullanılan modaliteler, omurga manipülasyonu, aygıt alakalı omurga manipülasyonu,omurga mobilizasyonu, değiştirilebilir ömür biçimi eğitimi ve yumuşak doku tedavileridir. Kayropraktik tedavi birinci kullanıldığı yıllardan beri artan bir oranda akut,kronik mekanik kaynaklı omurga hastalıkları tedavisinde hayli yaygın olarak kullanılmaktadır. Kayropraksi kırık, omurilik tümörü ve enfeksiyonu dışındaki tüm omurga hastalıklarının tedavisinde birinci seçilecek tedavi prosedürü olmalıdır.
Bir öbür tanıma nazaran; omurganın mekanik fonksiyon bozukluğundan kaynaklanan aksiliklerin teşhis, tedavisi ve bunların hudut sistemi üzerindeki tesirlerini azaltmak için uygulanan uzmanlaşmış manuel tıp uygulamalarıdır. Omurgada tedavi edilecek alan saptanır, eller kullanılarak mevcut eklem harekete geçirilir. Böylelikle sıkışmış hudutların üzerindeki baskı ortadan kaldırılır.
Tedavinin gayesi; ameliyatsız bir formda omurgaya el ile müdahale edilerek omurganın sağlıklı durumuna geri getirilmesi ile hudut sıkışmalarının ortadan kaldırılmasıdır. Bu sayede cerrahinin beraberinde getireceği tüm yan tesirler ortadan kaldırılır. Sebebe yönelik tedavi ile hastanın hayatına büyük bir konfor kazandırılır.
Kayropraktik tedavi çoğunlukla kas iskelet sistemi ve bilhassa omurga hastalıklarının tedavisi için kullanılmaktadır. Amerikan Kayropraktik Birliği, kayropraktik uygulamanın baş, boyun ,sırt ve bel ağrısı tedavisinde lk seçenek olması gerektiğini belirtmiştir.
Omurganın mekanik bozukluklarının, sıhhat sorunlarına nasıl sebep olabileceğini açıklamak için çeşitli teoriler geliştirilmiştir.Amerikan Kayropraktik Yüksekokul Birliği, 1996’da, ”Kayropraktik tedavi , omurganın sıhhatinin korunması ve onarımı ile ilgileniyor ve bilhassa omurganın mekanik bozukluklarına odaklanıyor ” konusunda fikir birliği sağlamış ve omurganın mekanik bozukluklarının; hudut bütünlüğünü tehlikeye atan, organ sistemlerinin işleyişini ve genel sıhhatini etkileyebilen, fonksiyonel ve/veya patolojik eklem değişikliklerinin nedenidir görüşünü kabul etmiştir.
Kayropraktik tedavi, omurganın ve içinden geçen hudut sisteminin(omurilik) kendisinin uygunlaştırma potansiyeli ve yeteneğine dayanmakta ve tedavi bu potansiyeli kullanmakatadır. Vücudun kendisini n güzelleştirme yeteneğini geliştirmeye yönelik kayropraktist uygulamalarda gaye, omurga manipülasyonu (el yahut özel masalarla yapılan omurga ayarlamaları yahut omurganın düzeltilmesi olarak adlandırılır), omurgadaki dengesizliklerinin, sublüksasyonların (omurga çıkıkları yahut kaymaları olarak adlandırılır) kaldırılması yahut düzeltilmesidir.Bu tedavi tekniği, tedavi edici özelliğinin yanında, korunma gayeli da uygulanmaktadır. Bu emel doğrultusunda, kayropraksi tedavisinde beyin ile beden ortasındaki irtibatı sağlayan omurilik sistemi ve bunu koruyan omurga sisteminin değeri büyüktür ve uygulama omurga üzerinden yapılır. Beyinden başlayıp, bedene dağılmadan evvel omurilikten geçen sinirsel ikazlar ile organizmanın tüm yapılarını denetim edilir. Omurganın doğal yapısındaki bozukluklar beyin ile organizma ortasındaki bağlantı ağında yetersizliğe neden olur ve organizma işlevlerini sürdüremez hale gelir. Kayropraktik tedavi, omurgadaki doğal olmayan durumlara müdahale ederek, hudut sistemi aracılığıyla bozulan işlevlerini denetim etme marifetini bedene geri kazandırmış olur. Bu halde kişinin kendisinin uygunlaştırma gücüde harekete geçirilmiş olur. Kayropraktistler, omurgaya elle müdahale ederek baş, boyun,sırt ve bel ağrılarını tedavi ederler. Toplum tarafından gitgide artan bir biçimde kabul görmesi ve kullanımının yaygınlaşması , kayropraktik uygulamaların aktifliğini desteklemektedir.
Modern kayroprakti nin temel hipotezi özetlenirse;
• Omurga ve hudut sistemi aracılığı ile sağlanan orgabizmanın sıhhati ortasında fonksiyonel bir bağ vardır.
• Omurganın mekanik bozuklukları, organizmanın fonksiyonlarını olumsuz etkilemektedir.
• Omurgaya uygulanan manuel uygulamalar ıle omurganın fonksiyonel bozukluklarının düzeltilmesi
hastalığı düzgünleştirir yahut sıhhati düzeltir.
Günümüzde kayropraktik tedavi, dünyanın birçok ülkesinde yasal olarak tanınmıştır. Dünya da yaygın olarak 100 den fazla ülkede kullanılmaktadır. Kayropraktik tedavinin yaygın olarak uygulandığı ülkelerin başında Amerika Birleşik Devletleri (ABD) yer almaktadır. Bilhassa ABD ve Kanada bu uygulamanın en fazla ilgi gördüğü iki ülkedir. Kayropraktik tedavinin kullanımı bilhassa ABD’de giderek yaygınlaşmakta olup, bu talebi karşılamak için kayropraksi uzmanı yetiştiren okul sayısı gitgide artmaktadır. Kayropratistler tüm omurga hastalıklarının % 90’ından fazlasını tedavi edebilmektedirler. ABD’deki kayropraktik hastalarının kıymetli bir oranı (% 20 -% 30) 11 tedavi seansında güzelleşmektedir.Türkiye için yeni denilebilecek bir prosedür olan kayropraksinin uğraş alanını yüklü olarak omurga oluşturmaktadır.Kayropraktik tedavi, klasik tıbbi kurumların dışında fonksiyon gören “tamamlayıcı ve alternatif tıp” kategorisine giren bir tedavi biçimi olarak olarak kabul edilse de, son yıllarda bu alanda yapılan bilimsel çalışmaların kayropraktik tedavi aktifliğini göstermesi, bu uygulamanın bilimsel olarak kabul edllmesi tarafındaki yaklaşımları desteklemektedir.