Halk ortasında kemik erimesi olarak da bilinen osteoporoz ileri yaşlarda ve bilhassa menopoz sonrası devirde bayanlarda sıkça karşılaşılan meselelerden birisidir. Bedelli hastalarım sizlere bu yazımda osteoporoz nedir?, osteoporoz tanısı nasıl konulur? osteoporoz kimlerde görülür? üzere tarafıma çokça sorulan soruların cevaplarını vereceğim. Erken yaşlarda alınan tedbirler ve ilerleyen devirlerde yapılacak antrenmanlarla birlikte osteoporozdan korunabileceğinizi ve tesirlerini azaltabileceğinizi unutmayın.
Osteoporoz Nedir?
Osteoporoz yani yaygın kullanımıyla kemik erimesi, kemik yoğunluğunun azalması ile karakterize bir hastalıktır. Osteoporoz aslında gözenekli kemik manasına gelir. Yani kemiklerin vakitle aşınması ve erimesi olarak osteoporozu tanımlamak mümkündür. Bu hastalık uzun yıllar boyunca belirti göstermeden ilerleyebilir. Kemiklerde birinci kırık oluşana kadar da fark edilmeyebilir. Bu nedenle osteoporoz hastalığında erken teşhis çok değerlidir.
Dikkat Edin: Pahalı hastalarım şayet siz de osteoporoz risk kümesinde yer alıyorsanız kesinlikle kemik ölçümü yaptırmalı ve uzun vadede yaşanabilecek sıkıntılar için erken tedbir alınmasını sağlamalısınız.
Osteoporoz ilerleyen durumlarda epeyce önemli meselelere neden olabilir. Her 2 bayandan 1’i ve 50 yaş üzeri her 4 erkekten 1’i ilerleyen yaşlarda kemik kırığı sorunu yaşanması beklenir. Osteoporoza bağlı kırıklar çoklukla kalça, bilek, kol ve bacak kemiklerinde görülür. Lakin ilerleyen osteoporoz durumunda epey kolay bir mesken işi yaparken bile kemik kırılması yaşanabilir.
Osteoporoz Neden Olur? Kimler Risk Altındadır?
Osteoporoz ağır olarak bayanlarda görülen bir hastalık olsa da erkeklerde de görülme oranı göz arkası edilmeyecek seviyededir. Bu nedenle herkesin kemik erimesi ile ilgili dikkatli olması gerekir. İnsan bedeninde kemik imali 30 yaşına kadar devam eder. Fakat 30 yaş sonrasında kemik yıkımı, üretimin önüne geçer ve kemik erimesi başlar.
Kemik yıkımının hızlandığı periyodun yanı sıra osteoporoza neden olabilecek pek çok farklı faktör olduğu unutulmamalıdır.
Hormon bozuklukları,
Sigara ve alkol kullanımı,
Yetersiz ve sistemsiz beslenme,
Spor yapmamak,
Genetik faktörler,
Menopoz öncesinde yumurtalıkların alınmış olması üzere faktörlere bağlı olarak osteoporoz ortaya çıkabilir, risk artabilir.
Osteoporoz Önlenebilir mi?
Değerli hastalarım osteoporoz hayat kalitesini azaltacak pek çok sorun ortaya çıkmadan evvel önlenebilir ya da hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. Osteoporoz ile ilgili en yanlış bilinenler ortasında 30 yaşından sonra ne yapılırsa yapılsın kemik erimesine mani olunamayacağıdır. Fakat yanlışsız bir beslenme planı, sağlıklı alışkanlıklar ve sistemli idman ile osteoporoz önlenebilir, ilerlemesi yavaşlatılabilir.
Kalsiyum
Osteoporozu önlemek, ilerlemesini engellemek ve kemik yapısını koruyabilmek için öncelikli olarak beslenme programında değişiklikler yapılması gerekir. Güzel bir kemik kütlesi oluşumu için kalsiyum her vakit çok değerlidir. Lakin unutulmamalıdır ki yalnızca çocukların değil her bireyin kalsiyum gereksinimi vardır. Büyüme çağı ile kıyaslandığı vakit bir ölçü daha az olsa da günlük kalsiyum tüketimi her birey için değerli, 50 yaş üzerindeki bayan ya da erkek fark etmeksizin herkes için de büyüme çağındaki muhtaçlık ile neredeyse birebirdir. Bedelli hastalarım şayet beslenmeniz içerisinde gereğince kalsiyum yer almıyorsa lütfen yediklerinize daha çok dikkat etmeye ihtimam gösterin. Süt ve süt eserlerini yeteri kadar tüketirseniz günlük kalsiyum gereksiniminizi rahatlıkla karşılarsınız. Şayet süt ve süt eserleri tüketmeyi tercih etmiyorsanız da yeşil yapraklı sebzelerden ve ek besinlerden kalsiyum alabilirsiniz.
D Vitamini
D vitamini kalsiyum emilimi açısından çok değerlidir bu nedenle osteoporoz tedbirlerinde D vitaminin de kâfi ölçüde alınması gerekir. Günlük olarak alınması gereken D vitamininin beslenme programında yer alıp almadığı denetim edilmelidir. Şayet eksiklikler varsa destek kullanılması gerekebilir. Lakin fazla D vitamini insan bedeni için toksik yani zehirleyici bir tesire sahip olabileceğinden kesinlikle bir uzman denetiminde alınmalıdır. Ayrıyeten bedene alınan D vitamininin sentezlenebilmesi için güneş ışığına gereksinim olduğunu da unutmamak gerekir.
Düzenli Egzersiz
Kemiklerin güçlü olabilmesi için idman yapmak kıymetlidir. Fakat osteoporoz riski olan ya da tanısı konmuş bireyler için antrenman planlamasının çok dikkatli bir halde yapılması gerekir. Bu süreçte çok ağır ve ağır olmamak kuralıyla antrenman programı hazırlanması kıymetlidir. Ayrıyeten istikrar müdafaaya yönelik idmanlara tartı verilebilir. Zira osteoporoz hastalığı olan şahıslarda düşmeye bağlı olarak yaşanan kırıkların yoğunluğu göz önünde bulundurulduğu vakit istikrar sporlarının tesirini görebiliriz.
Dikkat Edin: Sistemli beslenme ve spor ile birlikte sonlandırılmış alkol tüketimi ve sigarayı bırakmak osteoporozun ilerlemesini yavaşlatabilir, ortaya çıkmasını erteleyebilir. Kıymetli hastalarım yüksek oranda kafein, protein, tuz ve şeker kullanımı bırakılmalı ve sağlıklı beslenme teklifleri ile alışkanlıklar yine gözden geçirilmelidir.
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Teşhisi
Kemik erimesi teşhisinde öncelikle hastanın tıbbi geçmişi dinlenir ve üstte bahsetmiş olduğum riskleri taşıyıp taşımadığına bakılır. Bu sürecin sonunda fizikî muayene yapılır ve kemik yoğunluğu testi başta olmak üzere birtakım laboratuvar testleri yamulur. Şayet düşük kemik kütlesi teşhisi konursa da buna neden olabilecek durumların ele alınması gerekebilir ve ek ayırıcı teşhis için ek testler yapılabilir.
Kemik Dansitometresi (Kemik Ağırlı Testi): Bu test kemik yoğunluğunun uygulanan hasta ile birebir cinsiyette, etnik kökende ve 25’li yaşlarında olan bir bireyin sahip olması gereken en yüksek kemik yoğunluğu ile hastanın mevcut kemik yoğunluğunu karşılaştıran, emniyetli bir uygulamadır. Bu test çoklukla menopoz devrine giren bayanlara uygulanır. Bu uygulama ile osteoporoz teşhisinin konulması mümkündür.
Osteoporoz Tedavisi
Osteoporoz tedavisinde öncelikle durumun ne düzeyde olduğuna, kişinin ömrünü hangi seviyede etkilediğine bakılır. Sonrasında ise tedavi için planlama yapılır.
Osteoporoz tedavisinde hastanın bilinçlendirilmesi çok değerlidir. İdman, ömür formunun değişmesi üzere pek çok hususta ayrıntılı bilgilendirme yapılması gerekir.
Osteoporoza bağlı ağrılar meydana geliyorsa ağrı kesici ile kişinin ömür kalitesi arttırılabilir.
Kemik yıkımının durumuna nazaran yıkımı azaltacak ve kemik imalini destekleyecek ilaçlar kullanılabilir. Üstte da bahsettiğim üzere D vitamini ve kalsiyum destekleri çok sık tercih edilmektedir.
Fizik tedavi hem eğitim hem de ağrı denetimi açısından tercih edilebilir.
Eğer osteoporoza bağlı kamburluk riski varsa korse kullanımı önerilebilir
