Varoluşçu yaklaşıma nazaran, birey var olmanın getirileriyle yüzleşmekte ve bu sebepten ötürü çatışma yaşamaktadır. Var olmanın getirileri demek insan hayatındaki en sonuncu tasalar demektir. Bunlar; mevt, özgürlük, yalıtım ve anlamsızlıktır. Birey bu hayat gerçeklerinden rastgele bir adediyle karşı karşıya kalınca, varoluşçu çatışma oluşmaktadır.
En çok endişeye neden olan son korku ölümdür. Kişi, varoluşçu çatışmayı, mevtin kaçınılmazlığının farkında olması ve var olmaya devam etme dileği ortasında gidip geldiğinde yaşamaktadır. Bir öbür kesin tasa olan özgürlük dehşete yapışık bir haldedir. Varoluşçu görüşe nazaran özgürlük, dışsal yapının yokluğu demektir. Kişi, hayat biçiminden, seçimlerinden, kararlarından ve hareketlerinden büsbütün kendisi sorumludur. Yani kişi kendi hayatında büsbütün özgürdür ve her şeyin sorumlusu kendisidir. Bu da, kişinin altında hiçbir yer olmadığı, yalnızca bir boşluk olduğu manasına gelmektedir. Bu durumda çatışma, yersizlik ile bir taban için duyulan istek ortasındaki çelişkiden kaynaklanmaktadır. Üçüncü en son korku olan yalıtım, kişinin varoluşa tek başına başlayıp, tek başına bitirmesi demektir. Kişi bir diğerine ne kadar yakın olursa olsun, yeniden de tek başınadır. Varoluşçu çatışma da, kişinin yalnızlığının farkında olması ile temas kurma ve bir bütün olma isteği ortasındaki tansiyondur. Son en son telaş olarak anlamsızlık ise, kişinin hayatındaki manası sorgulamasıdır. Kişi şayet kendi dünyasını oluşturuyorsa, kayıtsız bir kainatta yaşıyorsa ve en sonunda kesinlikle ölecekse, hayatın manasını aramaya başlar. Bu durumda çatışma da, bir manası olmayan kozmosta mana arayışı ikileminden kaynaklanmaktadır.
Şimdilerde “anlam arayışı” çok moda oldu. Türlü türlü şahsî gelişim seminerleri ve kitapları, hayat koçları, iki günlük psikologlar, gurular, şamanlar, hacılar, hocalar türedi. Bunların hepsi bir meslek kümesi oluşturmaktadır lakin her şeyin çok hızlandığı ve tüketim toplumuna dönüşmemiz nedeniyle bu meslek kümelerinin hepsi berbata kullanılmaya başlandı.
Psikoterapi süreci nedir?psiko Yunanca psukhē “ruh, zihin”den, terapi ise Yunanca therapeia “iyileştirme”den türemiştir. Hasebiyle psikoterapi ruhsal süreçleri düzgünleştirme manasına geldiğinden somut, elle tutulur bir şeyden bahsedilmemektedir. Bu da psikoterapiyi berbata kullanmaya açık hale getirmektedir.
Şimdilerde 2 gün eğitim alıp kendisini hayat koçu ilan eden, kitaplar okuyup kendisine ferdî gelişim uzmanı lakabı veren, 3-4 defa hindistana gidip kendisini guru sanan beşerler türedi. Devir o kadar hızlandı, yalnızlıklar o kadar arttı ki; insanların psikolojileri eskiye oranla daha çok bozulmaya başladı. Ya da daha kabul edilebilir bir şey olduğu için daha çok duyar olduk. Hal bu olunca ruh sıhhati da ticarete dökülür oldu.
İnsanların daha memnun, huzurlu, sakin, tatminkar, özgür hissetmeye muhtaçlığı var. Bu gereksinimin farkına varanlar var lakin birçoğu bunu nasıl gerçekleştireceklerini bilmiyor. Pazarlama hüneri kuvvetli olan beşerler bu açıkları yeterli yakalayıp yalancı yeterlilik hali üretebiliyorlar. Bunun da ismi “sahtekar” değil, “kişisel gelişimci” yahut “hayat koçu” oluyor.
Bir psikoterapist nasıl gelişir? Üniversitenin psikoloji eğitiminden mezun olur ve üstüne yüksek lisans yapar. O noktada öğrencilik bitti sanar lakin yeni başlamıştır. Daima eğitimler, workshoplar ve kongrelere katılır. Kişi kesinlikle kendi terapi sürecinden geçip kendi kör noktalarını keşfeder, bilinçaltı ile çalışır ve daima bir gelişim içindedir. Tüm bunlar olurken danışanlarına verimli olabilmek için daha eğitimli bireylerden süpervizyon alır ve tüm bunları kocaman bir sevgiyle yapar.
Peki yalancı psikologların, yetersiz eğitim almış koçların ve guruların danışanlarına ne oluyor. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, bu beşerler başta çok önemli bir memnunluk ve itimat duygusu yaşıyorlar. Lakin bu süreksiz bir mühlet oluyor zira 2-3 günlük ağırlaştırılmış programlarda özgüven şişiriliyor. Niyet gücüyle ateş üstünde bile yürüyorsunuz. O vakit da zannediliyor ki, hayatta her şeyi yapma gücüne sahibiz. O yürekle bir çok önemli kararlar veriliyor. İşler değiştiriliyor, memleketler değiştiriliyor, eşler sevgililer bırakılıyor. Lakin bu şişirilmiş özgüven olağana dönünce, gerçek hayat her zamanki rutinine dönünce sudan çıkmış balığa dönülüyor. O noktada büyük pişmanlıklar ve kızgınlıklar başlıyor. İnsanın kendine olan itimadı de karşısındakine olan itimat de gidiyor.
Öte yandan yalancı gurular, psikologlar, koçlar ve şahsî gelişimciler de egolarını şişirmeye devam ediyorlar. Güya hayatı çözmüş edasında herkese taraf vermeye, yanlışsız yanlış bilmeden insanları karizmayla ve pazarlama teknikleriyle etkiledikçe, kendilerini daha da büyük görmeye başlıyorlar. Aslında bilmiyorlar ki, bu türlü yaparak her geçen gün kendilerinden biraz daha uzaklaşıyorlar. Bu noktada sahiden çok dikkatli olmak gerekir. Bu beşerler karşısındaki insanın manevî durumunu kullanıyorlar. Zayıflıklarından, olumsuz hislerinden yararlanıp kendilerini MADDİ MANEVİ besliyorlar. Bunun ismi vicdansızlıktır!
