Kısırlık, hiçbir korunma prosedürü kullanılmaması ve sistemli bağa karşın bir yılın sonunda gebelik elde edilememesi durumudur. Tertipli bir cinsel hayat için haftada ortalama 2 yada 3 defa cinsel birliktelik olmalıdır.
Anne adayı yaşı 35 yaşın üstündeyse bu mühlet 6 ay ile sonludur. Yani 6 ayın sonunda gebelik oluşmuyorsa daha erken olarak bir uzmana başvurulmalıdır.
Bir ay sonunda hamile kalabilme mümkünlüğü yaklaşık olarak % 20’dir. Yani her ay gebelik hedefleyen her beş çiftten bir tanesi bu amacına ulaşmaktadır.
İlk 6 ayın sonunda ise hamile kalmayı hedefleyen her yüz çiftten 60 tanesi bu maksadına ulaşmaktadır.
İkinci altı ayda 20 çift daha bu kümeye eklenmekte ve bir yılın sonunda her yüz çiften 80 tanesi hamilelik maksadına ulaşmaktadır.
Görüldüğü üzere, gebeliklerin büyük bir kısmı, korunmayı bıraktıktan sonraki birinci 6 ayın içinde gerçekleşmektedir.
Yumurta hücreleri yumurtalıkta folikül ismini verdiğimiz küçük kesecik yapılarının içinde saklanır.
Kadının her ay harcadığı yumurtaların yerine yenisi üretilmez. Yumurta hücresi yumurtalıkta folikül ismini verdiğimiz içi sıvı dolu küçük kesecikler içindedir. Her adet periyodunun başında sağ ve sol yumurtalıktan toplam 15 folikül seçilir. Seçilen foliküllerden yalnızca bir tanesi kâfi gelişimi sağlar. Başka foliküller kullanılmadan harcanır. Hormonların tesiriyle büyüyen bu keseciğin büyüklüğü 17-20 milimetreye ulaşınca kese duvarı yırtılır ve içindeki yumurta keseden çıkarak yumurtalıktan karın boşluğuna atılır. Bu olaya yumurtlama ismi verilir.
Yumurtalıkta ergenlik çağının çağının başlangıcında yaklaşık 600-800 bin folikül mevcuttur. Her folikül içinde 1 tane yumurta hücresi ;yumurtanın beslenmesini sağlayan dayanak hücreleri ve bir ölçü sıvı vardır. Her adet periyodunun başında ortalama 10- 15 tane folikül üreme işlevinin da kullanılmak üzere bu folikül deposundan seçilir. Kullanılan foliküllerin yerine ne yazık ki yenileri gelmez . Bu foliküller büsbütün tükendiğinde bayan menopoza girer. Bayan yaşı ilerledikçe her ay depodan seçilen folikül sayısı azalmaya başlar.
Adet periyodunun başından itibaren alan follikülü uyaran hormon, yani FSH düzeyleri giderek artmaya başlar. Bu hormon, beyinde yer alan hipofiz bezinde üretilir. FSH tesiriyle adet devrinin başında 6 -7 milimetre çapında olan folikülün büyüklüğü giderek artmaya başlar. Adetin 6 gününe gelindiğinde bu foliküllerden bir tanesi başka folikül’leri geçerek daha süratli büyümeye başlar. Öteki foliküllerin büyümesi yavaşlar ve bir müddet sonrada durur. Bu foliküller artık yarışı kaybetmiştir. Tek bir folikül ve içindeki yumurta gebelik bahtı için kullanılacaktır. Bu foliküle dominant folikül ismi verilir. Giderek artan sıvı ölçüsüne bağlı olarak dominant folikül keseceği büyümeye devam eder.
Folikül keseciğinin büyüklüğü 17-20 milimetreye ulaştığında, kese duvarı yırtılır ve içindeki yumurta hücresi yumurtalıktan karın boşluğuna atılır. Bu yumurta hücresini fallop tüpleri yakalar ve içine alır. Bu periyotta olan cinsel beraberlik sonrasında vajinada biriken spermler evvel rahim kanalından rahim içine, buradan da tüplerin içine geçerler, sperm ve yumurtanın müsabakası, tüpün içinde olur. Milyonlarca sperm içinden, yumurtanın etrafına en fazla bin tanesi ulaşabilir. Yumurtaya ulaşan spermlerden bir tanesi yumurta dış kabuğunu delerek; yumurtanın içine girmeyi başarır. Bu olaya döllenme, döllenen yumurta hücresine ise zigot adı verilir. Zigot hücresi içinde hücre bölünmesi başlar. Evvel iki hücreye bölünme olur ve böylece embryo evresi başlamıştır.
Embriyoda hücre bölünmesi devam ederken, bir yandan da tüpün içindeki tüysü sistemin itme hareketleriyle de rahim iç boşluğuna gerçek yuvarlanmaya başlar. Fallop tüplerinin içindeki bu seyahat ortalama 3- 4 gün devam eder. Embriyo rahim içi boşluğuna ulaştığında ortalama yüz hücreye sahiptir. Embriyo rahim içinde uygun bir bölge bulup buraya gömüldüğünde ise yaklaşık 40 hafta sürecek gebelik başlar.
Gebeliğin oluşabilmesi için:
- Her ay sistemli yumurtlama olmalı,
- Yumurtlama devrine denk gelen cinsel beraberlik olmalı,
- Tüpler açık olmalı,
- Spermler sayı, hareket ve form olarak kâfi olmalı,
- Rahim içi boşluğunda gebeliğin oluşmasına bir mahzur olmamalı.
